Hình vẽ mô tả loài Traskasaura sandrae đang săn mồi là loài amonit. (Ảnh: Robert O. Clark)
Một sinh vật biển cổ đại mang tính biểu tượng và được yêu thích ở Canada, thường bị nhầm lẫn với các loài đã biết, vừa được xác nhận là một loài và chi hoàn toàn mới sau gần 40 năm tranh luận khoa học.
Loài này có tên Traskasaura sandrae, sống cách đây khoảng 85 triệu năm ở khu vực ngày nay là đảo Vancouver, Canada. Các nhà cổ sinh vật học xác nhận nó thuộc nhóm thằn lằn cổ dài biển (plesiosaur), nhưng mang nhiều đặc điểm kỳ dị chưa từng thấy ở các loài cùng nhóm.
Với chiều dài ít nhất 12 mét, Traskasaura sandrae sở hữu cổ dài gồm ít nhất 50 đốt sống, răng to và chắc khỏe – lý tưởng để nghiền vỏ các loài mực vỏ (ammonite).
Tuy nhiên, điểm khiến loài này đặc biệt là sự pha trộn giữa đặc điểm nguyên thủy và tiến hóa, đặc biệt là cấu trúc vai “kỳ lạ nhất mà tôi từng thấy”, theo lời Giáo sư Robin O’Keefe, nhà tiến hóa học thuộc Đại học Marshall, West Virginia (Mỹ).
“Loài vật này thực sự lạ thường. Vai của nó hoàn toàn khác biệt so với bất kỳ plesiosaur nào tôi từng gặp – và tôi đã nghiên cứu rất nhiều,” ông O’Keefe nhấn mạnh trong thông cáo báo chí.
Ông cũng cho biết cấu trúc thân thể của Traskasaura sandrae cho phép nó bơi theo phương thẳng đứng từ trên xuống để săn mồi, điều hiếm gặp trong nhóm plesiosaur.
Bộ xương Traskasaura đang được trưng bày.
Hóa thạch đầu tiên của loài này được phát hiện năm 1988 bên bờ sông Puntledge trên đảo Vancouver, do ông Michael và con gái Heather Trask tìm thấy – cũng chính là nguồn gốc tên chi “Traskasaura”. Hóa thạch này thuộc về một cá thể trưởng thành nhưng không được bảo tồn tốt.
Đến nay, đã có tổng cộng 3 mẫu vật được phát hiện, gồm một xương chi trên và một bộ xương con non được bảo tồn tốt. Tuy nhiên, phải đến nghiên cứu mới công bố, các nhà khoa học mới xác định được đầy đủ đặc điểm giải phẫu để xác nhận Traskasaura sandrae là một loài và chi mới.
“Với việc đặt tên Traskasaura sandrae, khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương cuối cùng đã có một loài bò sát kỷ Mesozoic của riêng mình,” ông O’Keefe nói. “Vùng biển phong phú ngày nay từng là nơi cư ngụ của những sinh vật biển kỳ lạ và tuyệt đẹp thời khủng long.”
Các mẫu vật của Traskasaura sandrae hiện được trưng bày công khai tại Bảo tàng và Trung tâm Cổ sinh vật học Courtenay ở tỉnh British Columbia.
Theo Newsweek
Hải Yến