Xác ướp 7.000 năm tuổi hé lộ nền văn hóa biến nỗi đau thành nghệ thuật

7 giờ trướcBài gốc

Xác ướp nữ trưởng thành. Vai phải bị hư hỏng, để lộ lớp đất sét xám và những cây sậy bên trong dùng để tái tạo hình dạng cơ thể.

Các nhà nghiên cứu vừa công bố một góc nhìn mới về xác ướp Chinchorro – những di vật cổ xưa được tìm thấy tại miền Bắc Chile, có niên đại hơn 7.000 năm.

Trước cả người Ai Cập, nền văn hóa Chinchorro đã thực hành một hình thức ướp xác độc đáo, không chỉ mang tính nghi lễ mà còn phản ánh cách cộng đồng này đối diện với mất mát và nỗi đau.

Theo nghiên cứu đăng trên Cambridge Archaeological Journal, việc ướp xác có thể bắt nguồn từ tình trạng tử vong trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ phổ biến trong các cộng đồng săn bắt – hái lượm ven biển sa mạc Atacama.

Thay vì chôn cất đơn giản, họ đã tạo ra những hình thức nghệ thuật phức tạp để giữ lại hình hài người thân, biến quá trình tang lễ thành một cách biểu đạt cảm xúc.

Nghệ thuật từ nỗi đau mất mát

Xác ướp Chinchorro được xem là minh chứng cho sự sáng tạo vượt thời gian. Người Chinchorro không chỉ bảo quản cơ thể mà còn tái tạo lại hình dạng bằng nhiều kỹ thuật tinh vi.

Họ tháo rời xương, thay thế bằng khung gỗ hoặc sậy, sau đó phủ đất sét, tro và sơn màu. Một số xác ướp được sơn đen bằng mangan, số khác lại phủ đỏ bằng oxit sắt.

Điều đặc biệt là quá trình này không dành riêng cho tầng lớp quý tộc như ở Ai Cập, mà áp dụng cho mọi thành viên trong cộng đồng – từ trẻ sơ sinh đến người già.

Đây là bằng chứng cho thấy việc ướp xác mang ý nghĩa xã hội và tinh thần sâu sắc, phản ánh sự gắn kết cộng đồng trong việc đối diện với cái chết.

Các nhà khảo cổ nhận định rằng việc biến thi thể thành tác phẩm nghệ thuật có thể là một hình thức “liệu pháp tinh thần” tập thể. Nó giúp cộng đồng duy trì ký ức về người đã khuất, đồng thời tạo ra một biểu tượng chung để chia sẻ và xoa dịu nỗi đau.

Giá trị văn hóa và di sản nhân loại

Những xác ướp Chinchorro, có niên đại khoảng 7.000 năm, hiện được xem là những xác ướp nhân tạo lâu đời nhất thế giới. Chúng ra đời trước cả các xác ướp Ai Cập ít nhất 2.000 năm. Việc phát hiện và nghiên cứu chúng đã mở rộng hiểu biết về cách con người thời tiền sử ứng xử với cái chết và nỗi đau mất mát.

Năm 2021, UNESCO đã công nhận các địa điểm liên quan đến văn hóa Chinchorro ở miền Bắc Chile là Di sản Thế giới. Điều này khẳng định giá trị nhân loại của những thực hành tang lễ độc đáo, vừa mang tính nghệ thuật vừa phản ánh chiều sâu tâm lý xã hội.

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng xác ướp Chinchorro không chỉ là bằng chứng khảo cổ, mà còn là lời nhắc nhở về khả năng sáng tạo của con người trong việc biến bi kịch thành nghệ thuật.

Chúng cho thấy ngay từ thời tiền sử, con người đã tìm cách biến nỗi đau thành một hình thức biểu đạt, để duy trì ký ức và sự kết nối cộng đồng.

Theo IE

Hải Yến

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/xac-uop-7000-nam-tuoi-he-lo-nen-van-hoa-bien-noi-dau-thanh-nghe-thuat-post762338.html