Xây dựng 5 trụ cột chiến lược phát triển hàng không Việt Nam

5 giờ trướcBài gốc

Tăng trưởng ấn tượng, phục hồi mạnh sau đại dịch

Cục Hàng không Việt Nam vừa báo cáo kết quả thực hiện Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 4/3/2014 của Thủ tướng Chính phủ trong lĩnh vực vận tải hàng không.

Cảng HKQT Long Thành đang trong quá trình hoàn thiện để đưa vào khai thác (ảnh: Minh Tuệ).

Hiện nay, hệ thống kết cấu hạ tầng hàng không Việt Nam có 22 cảng hàng không đang khai thác và 1 cảng đang hoàn thiện – Cảng HKQT Long Thành. Các cảng được bố trí dọc trục Bắc - Nam, vận hành theo mô hình trục - nan và đều đạt tiêu chuẩn ICAO. Trong đó 19/22 cảng đạt cấp 4C, 4D, 4E và 3/22 đạt cấp 3C.

Những năm qua, hạ tầng hàng không được đầu tư đồng bộ, hiện đại, tập trung trọng điểm, sử dụng hiệu quả nguồn lực, tạo hiệu ứng lan tỏa và thúc đẩy liên kết vùng, miền và quốc tế. Cục Hàng không Việt Nam cũng đã hoàn thành, trình phê duyệt các quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch cảng hàng không trên toàn quốc.

Theo Cục Hàng không VN, việc đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng cơ bản đáp ứng mục tiêu quy hoạch, giúp giảm lãng phí ngân sách, tập trung cho dự án trọng điểm, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, du lịch; đảm nhận tốt vai trò vận tải hành khách và hàng hóa trong nước và quốc tế.

Giai đoạn 2015-2019, thị trường vận tải hàng không tăng trưởng bình quân hơn 19% về hành khách và hơn 10% về hàng hóa, đạt 79,1 triệu khách và gần 1,3 triệu tấn hàng hóa năm 2019.

Sau đại dịch, từ giữa năm 2022, thị trường phục hồi mạnh. 9 tháng đầu năm 2025, tổng sản lượng hành khách toàn thị trường ước đạt hơn 62 triệu khách và hơn 1 triệu tấn hàng hóa, tăng hơn 10% và gần 18% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, vận chuyển quốc tế là động lực tăng trưởng chính, còn vận chuyển nội địa duy trì ổn định, tiếp tục mở rộng đội tàu bay và mạng đường bay.

Hiện nay, quy mô đội tàu bay thương mại của các hãng hàng không Việt Nam đang tiếp tục được bổ sung thêm nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường cho giai đoạn tiếp theo.

Đến tháng 9/2025, Việt Nam có 6 hãng hàng không: Vietnam Airlines, Pacific Airlines, Vietjet Air, Bamboo Airways, Vietravel Airlines và Sun PhuQuoc Airways. Tổng số khoảng 220 tàu bay thương mại, gồm nhiều dòng hiện đại.

Cùng với hàng không thương mại, hàng không chung cũng sôi động với sự tham gia của Hải Âu, Hành Tinh Xanh, Sun Air, Bầu Trời Xanh, Ngôi Sao Việt... sở hữu các dòng phản lực hiện đại như Gulfstream, Falcon.

Vận tải hàng hóa qua đường hàng không được cải thiện nhờ quy trình vận tải đa phương thức. Công tác quản lý và khai thác áp dụng công nghệ tiên tiến, thử nghiệm mô hình ACDM tại Nội Bài, Tân Sơn Nhất, sử dụng sinh trắc học (VNeID) trong thủ tục hàng không, nâng cấp quản lý slot hạ - cất cánh, giúp rút ngắn quy trình và nâng cao hiệu quả.

Đưa hàng không thành ngành kinh tế chiến lược

Hành khách làm thủ tục hàng không bằng công nghệ sinh trắc học trên nền tảng VNeID tại sân bay quốc tế Nội Bài.

Giai đoạn đến 2035, tầm nhìn 2050, Cục Hàng không Việt Nam định hướng phát triển ngành hàng không trên 5 trụ cột chiến lược: hạ tầng, chuyển đổi số, năng lực doanh nghiệp, nhân lực chất lượng cao và thể chế bền vững.

Mục tiêu đến 2035, hàng không trở thành ngành kinh tế chiến lược, có năng lực cạnh tranh hàng đầu Đông Nam Á, duy trì tăng trưởng dài hạn.

Quy mô đội tàu bay Việt Nam dự kiến đạt 300 - 320 chiếc, bao gồm cả tàu bay chở hàng chuyên dụng. Ngành sẽ chuyển đổi số toàn diện, áp dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF), hướng tới phát thải ròng bằng 0 (Net-Zero) vào năm 2050.

Tầm nhìn 2050, hình thành hai trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế tại vùng Thủ đô và TP.HCM; phấn đấu 97% dân số tiếp cận cảng hàng không trong bán kính 100 km, với hạ tầng hiện đại, thông minh, an toàn và thân thiện môi trường.

Cục Hàng không Việt Nam xác định cần khẩn trương hoàn thiện Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (thay thế) cùng các văn bản dưới luật, ban hành cơ chế, chính sách phù hợp, tháo gỡ vướng mắc về đất đai và khai thác tài sản hạ tầng, khuyến khích đầu tư xã hội vào lĩnh vực hàng không. Đây là nền tảng tạo hành lang pháp lý minh bạch, thu hút nguồn lực.

Đồng thời, xây dựng quy hoạch tổng thể hệ thống cảng hàng không quốc gia dài hạn, tích hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh. Một giải pháp then chốt là phân cấp cho địa phương trong quản lý khai thác, lập và phê duyệt đầu tư phù hợp đặc thù từng vùng.

Ngành tập trung hoàn thành các dự án trọng điểm như Long Thành, Gia Bình để giải quyết tình trạng quá tải; đồng thời phát triển hệ thống giao thông kết nối liên thông đa phương thức đến các cảng hàng không lớn. Cục cũng nghiên cứu phát triển mô hình "thành phố sân bay" gắn với trung tâm logistics và thương mại nhằm tối ưu chuỗi giá trị, giảm chi phí logistics.

Vietnam Airlines đưa nhiên liệu hàng không bền vững SAF vào khai thác trên các chuyến bay.

Cùng đó, sẽ đẩy mạnh lộ trình quốc gia sử dụng SAF, khuyến khích nghiên cứu, sản xuất, tiêu thụ SAF với chính sách thuế, trợ giá và cơ chế thị trường về phát thải (CORSIA). Đồng thời, ứng dụng công nghệ hiện đại như phần mềm, AI, Big Data trong điều hành bay, quản lý slot, tăng hiệu suất khai thác, giảm chậm hủy chuyến, nâng cao trải nghiệm hành khách.

Ngành cũng tham khảo mô hình quốc tế để phát triển cảng hàng không đa năng, kết hợp logistics, thương mại, du lịch và dịch vụ bay tầm thấp.

Một nhiệm vụ trọng tâm được Cục Hàng không VN xác định rõ là xây dựng chính sách đãi ngộ đặc thù để thu hút, giữ chân nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển vận tải hàng không. Cục đề xuất hỗ trợ các hãng tái cơ cấu tài chính, tăng năng lực kỹ thuật (MRO), giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng nước ngoài; khuyến khích hình thành đội tàu bay và hãng hàng không chở hàng chuyên dụng.

Cùng đó, sẽ tiếp tục đàm phán các hiệp định hàng không, thúc đẩy chính sách "mở cửa bầu trời", mở rộng kết nối quốc tế, nhất là các đường bay xuyên lục địa đến Đông Bắc Á, châu Úc, châu Âu, Bắc Mỹ.

Đồng thời, đẩy mạnh hợp tác quốc tế, tham gia hiệu quả trong ICAO, IATA và các tổ chức hàng không toàn cầu để nâng cao kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng chuyên môn và công nghệ, góp phần phát triển thị trường vận tải hàng không Việt Nam hiện đại, bền vững và hội nhập.

Biển Ngọc

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/xay-dung-5-tru-cot-chien-luoc-phat-trien-hang-khong-viet-nam-192251110152800353.htm