Quang cảnh phiên thảo luận.
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, chiều 29/10, Quốc hội khóa XV thảo luận tại hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026; kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021 - 2025.
Phó Trưởng đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Trần Đình Gia tham gia ý kiến liên quan đến vận hành chính quyền địa phương hai cấp.
Trước hết, Phó Trưởng đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Trần Đình Gia bày tỏ sự đồng tình cao với Báo cáo đánh giá của Chính phủ về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026.
Phó Trưởng đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Trần Đình Gia phát biểu thảo luận.
Đại biểu khẳng định, với sự nỗ lực và quyết tâm cao, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, quyết sách mang tính lịch sử, đặc biệt là việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, chuyển từ mô hình chính quyền địa phương ba cấp sang mô hình hai cấp - một bước đi đột phá, được Nhân dân đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao.
Cùng với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng đạt nhiều kết quả nổi bật. Công tác hoàn thiện thể chế, xây dựng pháp luật và cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh được chú trọng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Các chính sách về giáo dục và y tế được triển khai đồng bộ, tạo chuyển biến mang tính đột phá, hướng tới nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và chăm lo sức khỏe Nhân dân. Công tác an sinh xã hội tiếp tục được bảo đảm; đặc biệt, chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người dân được thực hiện quyết liệt, hiệu quả.
Đại biểu cho rằng, để mô hình chính quyền địa phương hai cấp thực sự phát huy hiệu quả, cần đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành phù hợp với thực tiễn. Nếu như trong mô hình chính quyền ba cấp, hoạt động quản lý chủ yếu được thực hiện thông qua hình thức hội họp, thì với mô hình hai cấp, cách làm này bộc lộ những hạn chế. Với số lượng xã, phường lớn, việc tổ chức các cuộc họp trực tiếp có thành phần tham dự rất đông, cán bộ cơ sở phải di chuyển xa, mất nhiều thời gian và chi phí. Trong khi đó, nếu chuyển sang quản lý chủ yếu bằng văn bản thì số lượng công văn, báo cáo phát sinh mỗi ngày rất lớn, gây áp lực không nhỏ cho cán bộ cấp xã trong quá trình xử lý, tổng hợp thông tin.
Do đó, đại biểu đề nghị cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động lãnh đạo, quản lý và điều hành của chính quyền địa phương. Các cuộc họp, giao ban, trao đổi công việc cần được tổ chức linh hoạt thông qua hệ thống hội nghị trực tuyến, phần mềm quản lý văn bản và điều hành điện tử, nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí và nâng cao hiệu quả công việc. Cùng với đó, cần hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền rõ ràng; tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu, gắn với việc đổi mới phương thức kiểm tra, giám sát.
Đặc biệt, việc xây dựng và khai thác hiệu quả hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia đồng bộ, thống nhất giữa Trung ương và địa phương có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Do đó, đại biểu đề nghị cần sớm hoàn thiện kết nối, liên thông các cơ sở dữ liệu chuyên ngành như dân cư, đất đai, doanh nghiệp, tài chính - ngân sách... để phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành, thống kê, báo cáo. Khi dữ liệu được tích hợp, chia sẻ trên nền tảng số chung, các cấp chính quyền có thể cập nhật, xử lý thông tin nhanh chóng, giảm đáng kể khối lượng văn bản giấy và các cuộc họp trực tiếp, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Đại biểu Trần Đình Gia cho rằng,mô hình chính quyền địa phương hai cấp đặt ra yêu cầu đối với đội ngũ cán bộ cấp xã ngày càng cao. Hầu hết các nhiệm vụ do cấp huyện trước đây đảm nhiệm nay cơ bản giao cho cấp xã thực hiện, đòi hỏi cán bộ cấp xã phải có năng lực toàn diện, khả năng nắm bắt và xử lý công việc kịp thời, chính xác. Vì vậy, cần chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã có năng lực số, thành thạo kỹ năng công nghệ, có tinh thần chủ động, sáng tạo và trách nhiệm cao trong thực thi công vụ. Đây là yếu tố then chốt bảo đảm mô hình chính quyền địa phương hai cấp vận hành hiệu quả, thông suốt.
Bên cạnh đó, cần ban hành các chính sách đãi ngộ, khuyến khích phù hợp để cán bộ cấp xã yên tâm công tác, gắn bó lâu dài, toàn tâm toàn ý phục vụ Nhân dân và thực hiện nhiệm vụ chính trị tại cơ sở. Các chính sách này cần được xây dựng trên cơ sở đánh giá đúng khối lượng, tính chất và thời gian làm việc thực tế của cán bộ cấp xã, bảo đảm tương xứng với trách nhiệm, cường độ công việc và yêu cầu ngày càng cao trong giai đoạn hiện nay.
Đình Trọng - Thúy An