Nhận diện điểm nghẽn, kiến nghị giải pháp hoàn thiện pháp luật
Phát biểu tại Hội thảo Khoa học nhận diện các yếu tố cản trở và kiến nghị hoàn thiện thể chế, pháp luật để thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển do Tạp chí Dân chủ và Pháp luật tổ chức sáng 11/9, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc nhấn mạnh, chưa khi nào Đảng và Nhà nước ta quan tâm đến kinh tế tư nhân như giai đoạn hiện nay, Nghị quyết số 68-NQ/TW cùng 3 Nghị quyết khác đã tạo ra hành lang pháp lý vững chắc đưa đất nước phát triển.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc chủ trì Hội thảo.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc, việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân trong giai đoạn phát triển hiện nay và đề ra các mục tiêu rất rõ ràng, trong đó đưa kinh tế tư nhân chiếm 55- 58% GDP. Đặc biệt, Nghị quyết cũng đặt ra yêu cầu rà soát, sửa đổi hệ thống pháp luật với vai trò kiến tạo phát triển. Do đó, Bộ Tư pháp đang rất tích cực trong việc sửa đổi hệ thống pháp luật, tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển.
"Hội thảo mong muốn đại biểu cùng nhận diện những điểm mạnh, yếu của kinh tế tư nhân cả về lý luận và thực tiễn, từ đó nhận diện bất cập, những điểm nghẽn, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vưỡng mắc. Đặc biệt liên quan một số luật quan trọng cho phát triển kinh tế như đất đai, đầu tư, các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp. Nguồn ý kiến từ Hội thảo là chất liệu quan trọng để Bộ Tư pháp cùng các bộ, ngành nghiên cứu xem xét trong quá trình hoàn thiện pháp luật thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển", Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc chia sẻ.
Hội thảo tập trung thảo luận nhiều vấn đề trọng tâm: quan điểm của Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế tư nhân; vai trò của pháp luật trong huy động nguồn lực; yêu cầu hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật thúc đẩy phát triển nhanh, mạnh, bền vững; nhận diện rào cản trong tiếp cận đất đai, vốn, công nghệ, nhân lực, quyền sở hữu, thuế, hải quan… và đề xuất giải pháp; đồng thời chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, khuyến nghị cơ chế, chính sách phù hợp cho Việt Nam.
Cần cơ chế rà soát độc lập, tránh “tự soi, tự sửa”
Các đại biểu đã tập trung phân tích, đánh giá toàn diện về vai trò, vị trí cũng như thực trạng phát triển của khu vực kinh tế tư nhân trong nhiều năm qua. Nhiều ý kiến cho rằng, mặc dù khu vực này đã khẳng định được vai trò động lực quan trọng của nền kinh tế, đóng góp tích cực vào tăng trưởng GDP, tạo việc làm và cải thiện đời sống xã hội, nhưng vẫn còn không ít hạn chế cần tháo gỡ cả về lý luận lẫn thực tiễn.
Nhấn mạnh một trong những nguy cơ lớn nhất đối với doanh nghiệp hiện nay là chi phí tuân thủ pháp luật, TS. Phan Đức Hiếu- Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, chỉ rõ 5 nhóm bất lợi khiến chi phí này tăng cao, trong đó có sự chồng chéo, thiếu nhất quán trong văn bản quy phạm và cách thức triển khai.
Theo ông Hiếu, để khắc phục tình trạng này cần xây dựng một bộ tiêu chí chuẩn, có sự tham gia của chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp, nhằm hạn chế việc vận dụng tùy tiện.
Quan trọng hơn, phải có cơ chế rà soát độc lập, vì “nếu để các bộ, ngành tự làm sẽ rất khó nhận diện bất cập của chính mình, dẫn đến cải cách không gặp nhau”. Do đó, ông Hiếu đề xuất Bộ Tư pháp cần đảm nhận vai trò phản biện; đồng thời về lâu dài, Việt Nam nên thành lập một Ủy ban cải cách thể chế, hoạt động thường trực để giám sát và hỗ trợ cải cách một cách bền vững.
Ở góc nhìn từ doanh nghiệp, ông Lê Hoàng- Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Nhựa Thăng Long phản ánh, một thực tế là nhiều doanh nghiệp sau cổ phần hóa vẫn chưa thay đổi mô hình quản trị, đặc biệt khi nhà đầu tư trong nước tiếp quản thì càng gặp khó khăn. Điều này làm giảm hiệu quả hoạt động, thậm chí triệt tiêu cơ hội phát triển.
Chính vì vậy, ông Hoàng cho rằng, Nhà nước cần có chính sách đào tạo, hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị cho nhà đầu tư; đồng thời rà soát, điều chỉnh lại các tiêu chuẩn kinh doanh để vừa đảm bảo chất lượng, vừa không gây gánh nặng chi phí quá lớn cho doanh nghiệp.
Thanh Hằng