Xây dựng nông thôn mới hiện đại để vươn mình cùng đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển

15 giờ trướcBài gốc

Ảnh minh họa

Sáng 13/6, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội thảo tham vấn, lấy ý kiến góp ý định hướng Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026-2035. Chương trình MTQG xây dựng NTM được bắt đầu triển khai từ năm 2010 đến năm 2025, trải qua 15 năm thực hiện với 2 giai đoạn theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Theo ông Ngô Trường Sơn, Chánh Văn phòng Điều phối NTM Trung ương, tính đến tháng 6/2025, cả nước đã có 6.058/7.696 xã (tương đương 78,7%) đạt chuẩn nông thôn mới, hoàn thành 98,4% mục tiêu của cả giai đoạn 2021-2025. Trong đó, 2.446 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (40,4%) và 655 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu (10,8%). Đáng chú ý, 1.508 thôn, bản đặc biệt khó khăn cũng đã được công nhận đạt chuẩn, chiếm tỷ lệ 43%.

So với giai đoạn trước, nhận thức của người dân đã chuyển từ trông chờ, thụ hưởng sang trực tiếp tham gia, coi xây dựng NTM là quyền lợi và trách nhiệm của chính mình. Diện mạo hạ tầng nông thôn tiếp tục khởi sắc, chuyển từ phát triển về số lượng sang nâng cao chất lượng mang tính đồng bộ và từng bước hiện đại hơn. Có 12 đơn vị cấp huyện sau khi đạt chuẩn nông thôn mới đã phát triển, nâng cấp thành đô thị. Cơ cấu kinh tế nông thôn chuyển dịch theo hướng tích cực, nâng cao giá trị và thu nhập cho cư dân.

Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP) trở thành điểm nhấn thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển. Tính đến tháng 2/2025, cả nước đã có 63/63 tỉnh, thành phố đã xây dựng kế hoạch phát triển sản phẩm OCOP và đã có 16.500 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên. Giá trị sản xuất trên 01 ha đất nông nghiệp năm 2024 đạt 115,4 triệu đồng/ha (tăng 1,1 lần với năm 2020). Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2024 đạt 54,07 triệu đồng/người/năm (tăng 28,7% so với năm 2020). Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều khu vực nông thôn năm 2024 còn khoảng 3,1%, giảm 4,0% so với năm 2020…

Hội thảo tham vấn, lấy ý kiến góp ý định hướng Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026-2035

Bên cạnh những kết quả đạt được, Chương trình MTQG xây dựng NTM vẫn còn nhiều vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện. Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, một số vùng miền trên cả nước, nhất là vùng núi phía Bắc và Tây Nguyên, tỷ lệ đạt chuẩn NTM còn thấp (miền núi phía Bắc có 54,2% xã đạt chuẩn NTM, vùng Tây Nguyên có 63,8% xã đạt chuẩn NTM), vẫn còn 4 tỉnh thuộc vùng trung du miền núi phía Bắc có tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM dưới 30%; còn một số huyện nghèo không có xã NTM; có 03 tỉnh chưa có đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn NTM...

Mặt khác, ở nhiều vùng vẫn còn tình trạng đầu tư thiếu đồng bộ, chất lượng một số công trình hạ tầng thiết yếu sau khi đạt chuẩn, nhất là giao thông nông thôn nhiều nơi đang xuống cấp, thiếu duy tu bảo dưỡng thường xuyên. Tỷ lệ hộ dân ở nông thôn sử dụng nước sạch tập trung mới đạt 55%.

Đời sống văn hóa tinh thần và phúc lợi xã hội cho người dân nông thôn được quan tâm, nâng cao. Tuy nhiên, đang có sự chênh lệch mức hưởng thụ văn hóa và phúc lợi xã hội giữa các vùng miền, vùng sâu, vùng cao, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số.

Lấy người dân là chủ thể, trọng tâm phát triển

Ông Nam cho rằng, Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn tới cần bám sát vào Nghị quyết của Đảng và Chính phủ và những yêu cầu khách quan từ cuộc sống của cư dân nông thôn để nâng cao chất lượng Chương trình theo hướng phát triển bền vững với quan điểm nông thôn mới có điểm khởi đầu, nhưng không có điểm kết thúc. Chương trình MTQG xây dựng NTM nên chia thành hai giai đoạn: Giai đoạn 2026-2035 và 2036-2045.

Trong đó, giai đoạn 2026 - 2035 là giai đoạn hoàn thiện, nâng cao chất lượng của Chương trình. Giai đoạn này cần hoàn thiện quy hoạch phát triển nông thôn phù hợp với quy hoạch tỉnh và quốc gia, nhằm phát huy lợi thế vùng, miền. Rà soát bổ sung quy hoạch các khu chức năng thúc đẩy phát triển nông thôn như công nghiệp chế biến nông sản, tiểu thủ công nghiệp, phát triển các hình thức kinh doanh mới như các ngành nghề dịch vụ logistic, phát triển du lịch nông thôn, đặc sản OCOP…, để phát huy lợi thế so sánh giữa các vùng, miền.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam phát biểu tại Hội nghị

"Các vùng xã có điều kiện khó khăn trong phát triển kinh tế xã hội, các xã vùng sâu, vùng xa, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số phần lớn chưa đạt chuẩn trong xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, cần được quan tâm hỗ trợ xây dựng hoàn thiện các cơ sở hạ tầng thiết yếu đồng bộ, tạo tiền đề thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, phát triển các sản phẩm đặc sản của địa phương theo chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), phát triển các làng nghề truyền thống, phát triển kinh tế dịch vụ, du lịch cộng đồng trên cơ sở bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa bản địa", ông Nam nhấn mạnh.

Theo các ý kiến tại Hội thảo, Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn tới cần lấy người dân sống ở nông thôn là chủ thể, trọng tâm phát triển, đảm bảo tiếp cận bình đẳng các nguồn lực phát triển (vốn, đất, nước, năng lượng, khoa học nghệ), các dịch vụ cơ bản, phúc lợi xã hội (dinh dưỡng, y tế, giáo dục, thể thao, văn hóa, thông tin, giao thông…), các cơ hội (học, làm việc, thị trường…). Xây dựng các chính sách phúc lợi xã hội công bằng (nhà ở và nơi định cư, bảo hiểm chữa bệnh, chế độ hưu,…) cho người dân ở nông thôn, hướng tới bình đẳng giới. Chủ động phòng chống rủi ro, đảm bảo địa bàn cư trú và đời sống của cư dân nông thôn an ninh và an toàn trước thiên tai, dịch bệnh và các biến động bất lợi.

Nâng cao chất lượng giáo dục, y tế và chăm sóc sức khỏe; chất lượng đời sống văn hóa tinh thần của người dân để bảo đảm cho cư dân nông thôn được tiếp cận các dịch vụ cơ bản, phúc lợi xã hội tốt nhất, đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống- của dân tộc.

Mặt khác, cần tăng cường khả năng tiếp cận pháp luật cho người dân, thực hiện tốt chính sách bình đẳng giới, phòng, chống xâm hại phụ nữ và trẻ em, nâng cao năng lực, vị thế của phụ nữ ở nông thôn. Thực hiện hiệu quả chính sách bảo hiểm, khuyến khích, nâng nhanh tỷ lệ người dân nông thôn tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế…

Thu Phương

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/xay-dung-nong-thon-moi-hien-dai-de-vuon-minh-cung-dat-nuoc-buoc-vao-ky-nguyen-phat-trien-20250613153232342.htm