Xây dựng Phú Quý thành trung tâm kinh tế biển ngoài khơi

7 giờ trướcBài gốc

Đội tàu cá neo đậu tại cảng Phú Quý.

Cách đất liền khoảng 100km, đảo Phú Quý đang “chuyển mình” phát triển kinh tế biển và bảo đảm an ninh quốc phòng. Do phát triển nhanh, đảo gặp nhiều khó khăn, thách thức về hạ tầng thiết yếu như điện, nước, giao thông, môi trường… Phú Quý cần các chính sách đặc thù để phát triển kết cấu hạ tầng nhằm trở thành trung tâm kinh tế biển ngoài khơi và căn cứ vững chắc bảo đảm an ninh quốc phòng.

Bứt phá ngoạn mục

Từ hòn đảo hoang sơ, nhờ phương tiện vận chuyển hiện đại Phú Quý đã lột xác trở thành “viên ngọc xanh” với nhiều tiềm năng. Từ năm 2018, tàu cao tốc hoạt động đã rút ngắn thời gian đi từ đất liền ra đảo từ sáu giờ xuống chỉ còn khoảng ba giờ, nhờ đó du lịch phát triển nhanh với một số loại hình du lịch biển, thể thao biển, giải trí.

Trung bình, mỗi ngày, có khoảng 1.000 lượt khách đến đảo. Năm 2023, Phú Quý đón hơn 165.000 lượt khách. Năm 2024 đón hơn 400.000 lượt khách. Cùng với đó, nhiều người từ địa phương khác đến đảo đầu tư dịch vụ du lịch. Năm 2019, đảo chỉ có chín homestay thì nay đã có 60 khách sạn, 100 homestay và nhà nghỉ với công suất khoảng 1.000 phòng.

Phú Quý có khoảng 1.730 tàu cá với 7.540 lao động, trong đó có 594 chiếc công suất trên 90CV đủ điều kiện đánh bắt xa bờ. Đảo có 72 cơ sở nuôi thủy hải sản giá trị cao như cá mú, cá bớp, tôm hùm, sản lượng đạt bình quân gần 100 tấn/năm, trở thành điểm tham quan thú vị cho du khách. Nhờ vậy, đời sống người dân trên đảo đã thay đổi rõ rệt; chỉ còn 21 hộ nghèo tương đương 0,31% dân số.

Hiện nay, Phú Quý có bảy công trình cấp nước sinh hoạt gồm hai nhà máy nước với lưu lượng khai thác khoảng 1.200 m3/ngày và 5 giếng khai thác từ 60-180m3/ngày.

Đảo có nhà máy điện diesel với công suất 10 MW; nhà máy điện gió với công suất 6MW; hệ thống điện mặt trời với công suất 732kWp/683kWac. Để đủ điện tiêu dùng, người dân phải lắp thêm hệ thống điện năng lượng mặt trời. Hiện nay, ngành điện đang triển khai dự án Nâng công suất Nhà máy Điện Phú Quý, tăng thêm 2.200kW, dự kiến đưa vào vận hành cuối năm 2025.

Địa phương đang xây dựng đồng bộ các cơ sở hậu cần nghề cá, gắn với bảo đảm quốc phòng-an ninh, để từng bước xây dựng Phú Quý trở thành trung tâm khai thác, dịch vụ hậu cần nghề cá của khu vực. Dịch vụ hậu cần nghề cá có một cơ sở sửa chữa tàu; bốn cơ sở dịch vụ hậu cần cung cấp dầu trên biển. Cảng lưỡng dụng trọng tải dưới 1.000 tấn, sức chứa 150 tàu cá.

Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đảo Phú Quý (giai đoạn 1) đưa vào hoạt động đáp ứng 500 tàu/600 CV. Giai đoạn 2 dự kiến khánh thành tháng 9 gồm: Đê chắn sóng, bến cập, phao neo tàu, hệ thống phao tiêu báo hiệu luồng… có công suất thiết kế 1.000 tàu/600 CV.

Tuy nhiên, hạ tầng chưa đáp ứng nhu cầu phát triển du lịch. Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc khu Phú Quý Lê Hồng Lợi chia sẻ, giao thông đang có dấu hiệu xuống cấp, nước sinh hoạt và điện không đủ cung cấp cho du khách. Nước thải ngấm xuống đất và có dấu hiệu ô nhiễm. Những năm trở lại đây, các giếng khoan có hiện tượng nhiễm mặn cho nên không thể khai thác hết công suất. Đảo sẽ xây dựng ba hồ chứa nước ngọt có tổng dung tích 125.000m3. Từ các hồ chứa này, sẽ có thêm tuyến cống thoát lũ ra biển. Dự án được Ủy ban nhân dân tỉnh đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026-2030.

Vừa phát triển vừa bảo vệ Tổ quốc

Năm 2024, Thủ tướng phê duyệt Đề án xây dựng đảo Phú Quý thành trung tâm khai thác, dịch vụ hậu cần nghề cá, kết hợp tìm kiếm cứu nạn trên biển.

Ông Nguyễn Văn Chiến, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, khu neo đậu tránh trú bão sẽ thúc đẩy khai thác hải sản xa bờ, bảo quản, sơ chế sản phẩm và các dịch vụ hậu cần nghề cá; thương mại nghề cá của khu vực và quốc gia; trung tâm cứu nạn, cứu hộ, xử lý các sự cố, tình huống khẩn cấp, cứu nạn trên biển nhằm nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống ngư dân gắn với bảo đảm quốc phòng-an ninh vùng biển, đảo của Tổ quốc.

Bên cạnh đó, cảng bảo đảm năng lực tập kết, bốc dỡ, phân loại, trung chuyển đạt khoảng 25.000 tấn/năm, giảm đến mức thấp nhất tổn thất sản phẩm sau khai thác, đáp ứng các điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm, gia tăng giá trị thủy sản khai thác.

Ông Chiến cho rằng, cảng cá có thể xuất khẩu trực tiếp trên biển sang các nước khác. Các doanh nghiệp lựa chọn thủy hải sản phù hợp để sơ chế, chế biến nhưng cần nước sạch với lưu lượng lớn, khu vực xử lý nước thải. Do đó, Nhà nước cần đầu tư các hồ nước ngọt hoặc áp dụng công nghệ lọc nước biển thành nước ngọt… Khu neo đậu tránh trú bão cũng trở thành điểm du lịch để du khách tham quan cảng cá, tàu cá, hoạt động khai thác thủy, hải sản.

Để phát triển kinh tế biển, đồng chí Lê Hồng Lợi cho biết, tỉnh cần ưu tiên chính sách thu hút đầu tư xây dựng hạ tầng du lịch quy mô và chất lượng cao, phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, khám phá biển đảo. Tỉnh cần đầu tư hệ thống thu gom và xử lý rác thải, nâng cấp hạ tầng viễn thông nhằm phục vụ chuyển đổi số toàn diện. Cùng với đó, đặc khu nghiên cứu xây dựng mô hình quản trị thông minh; điện tái tạo thông minh, tích hợp pin lưu trữ; khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo.

Đảo đang được ngành điện khảo sát kéo lưới điện quốc gia từ đất liền ra đảo, dự kiến năm 2030 sẽ hoàn thành. Nếu có đủ điện, nước, hạ tầng, Phú Quý sẽ trở thành trung tâm kinh tế biển ngoài khơi.

Phú Quý có vai trò chiến lược quan trọng về chính trị, quốc phòng, an ninh. Đồng chí Y Thanh Hà Niê Kđăm, Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng cho biết, tỉnh sẽ tập trung đầu tư hệ thống kết cấu hạ tầng, tạo nền tảng để phát triển.

Tỉnh quyết tâm xây dựng Phú Quý phát triển mạnh mẽ, kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với bảo đảm quốc phòng, là căn cứ hậu phương vững chắc cho quần đảo Trường Sa.

Đảo cần phát triển các ngành kinh tế biển, nhất là khai thác, chế biến hải sản, thương mại, dịch vụ hậu cần nghề cá của khu vực và hướng tới của khu vực Đông Nam Á.

Ngoài ra, đặc khu phát triển dịch vụ vận tải biển, gắn với bảo vệ môi trường và du lịch bền vững. Phú Quý chú trọng phát triển các lĩnh vực mới như khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, bắt kịp với xu hướng phát triển mới của các địa bàn hải đảo.

Bài và ảnh: THANH HẢI

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/xay-dung-phu-quy-thanh-trung-tam-kinh-te-bien-ngoai-khoi-post899899.html