Mới đây, báo Pháp Luật TP.HCM nhận được thắc mắc của bạn đọc liên quan đến xây nhà gần đường dây dẫn điện. Bạn đọc Thanh Ngân đặt câu hỏi:
“Tôi đang có nhu cầu mua nhà để ở. Tôi đã tìm được vài căn ưng ý. Có một căn giá “mềm”, vị trí đẹp nhưng lại nằm gần đường dây điện. Chủ nhà nói nhà có giấy tờ hẳn hoi, đường dây điện nằm trên cao có nhà nước lo, dân lo gì. Tôi thì e ngại việc xây nhà gần đường dây điện ngoài vấn đề an toàn còn liên quan đến quy định pháp luật. Chuyên gia giải đáp giúp tôi: Pháp luật quy định ra sao đối việc xây nhà dưới đường dây điện?".
Trao đổi với báo Pháp Luật TP.HCM, luật sư Nguyễn Minh Trí (Đoàn Luật TP.HCM) phân tích: Thực tế cho thấy, không ít người dân vẫn chưa hiểu rõ quy định pháp luật, dẫn đến hành vi vi phạm hành lang an toàn lưới điện mà không biết.
Luật sư giải đáp thắc mắc của bạn đọc như sau:
Đảm bảo khoảng cách an toàn
Tháng 3-2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 62/2025/NĐ-CP (quy định chi tiết thi hành Luật Điện lực 2024) về bảo vệ công trình điện lực và an toàn trong lĩnh vực điện lực. Trong đó có các điều khoản quy định rõ điều kiện để nhà ở, công trình xây dựng tồn tại trong và gần hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không. Vậy những điều kiện cụ thể ra sao?
Chủ sở hữu hoặc người sử dụng nhà ở, công trình đã được phép tồn tại trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không phải có biện pháp chằng néo, gia cố mái của nhà ở, công trình phòng tránh nguy cơ bay vào đường dây dẫn điện trên không; tuân thủ các quy định về bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không khi sửa chữa, cải tạo nhà ở, công trình; không được sử dụng mái hoặc bất kỳ bộ phận nào của nhà ở, công trình vào những mục đích có thể vi phạm khoảng cách an toàn phóng điện theo cấp điện áp được quy định.
Trước khi xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo nhà ở, công trình trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không thì tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn đường dây dẫn điện trên không theo quy định.
Cơ quan cấp phép xây dựng có trách nhiệm lấy ý kiến đơn vị quản lý vận hành lưới điện trước khi cấp phép xây dựng nhà ở, công trình trong hành lang bảo vệ an toàn.
Nhà ở, công trình xây dựng tồn tại trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không có điện áp đến 220 kV phải đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Mái lợp và tường bao phải làm bằng vật liệu không cháy và bảo đảm kết cấu an toàn xây dựng;
- Không gây cản trở đường ra vào để kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa và thay thế các bộ phận công trình lưới điện;
- Khoảng cách từ bất kỳ bộ phận nào của nhà ở, công trình đến dây dẫn điện gần nhất khi dây ở trạng thái võng cực đại không nhỏ hơn khoảng cách an toàn quy định. Cụ thể, điện áp trên 01 kV đến 35 kV khoảng cách là 3 mét, điện áp 110 kV khoảng cách là 4 mét, điện áp 220 kV khoảng cách là 6 mét.
Nhà ở tồn tại trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện phải đáp ứng một số điều kiện quy định. Ảnh: NGUYỄN CHÍNH
Không vi phạm hành lang an toàn lưới điện
Hành lang an toàn lưới điện cao áp là vùng không gian xung quanh đường dây điện, trạm biến áp... nơi có giới hạn khoảng cách tối thiểu để đảm bảo an toàn điện cho người và công trình.
Luật sư Nguyễn Minh Trí đặc biệt lưu ý: Nhà ở, công trình và các hoạt động phải bảo đảm các điều kiện về an toàn được phép tồn tại trong hành lang bảo vệ an toàn công trình điện lực. Chủ sở hữu hoặc người sử dụng nhà ở, công trình đã được phép tồn tại trong hành lang bảo vệ an toàn công trình điện lực không được sử dụng mái hoặc bất kỳ bộ phận nào của nhà ở, công trình mà vi phạm khoảng cách an toàn phóng điện theo cấp điện áp và phải tuân thủ quy định về bảo vệ an toàn công trình điện lực khi sửa chữa, cải tạo nhà ở, công trình.
Nhà ở, công trình có người sinh sống và làm việc gần hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không có cấp điện áp từ 500 kV trở lên phải bảo đảm cường độ điện trường nhỏ hơn 5 kV/m và các kết cấu kim loại của công trình phải được nối đất phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng.
Trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không có điện áp từ 500 kV trở lên thì không được phép tồn tại nhà ở và công trình có người sinh sống, làm việc, trừ công trình chuyên ngành phục vụ vận hành lưới điện đó. "Do đó, người dân không được phép xây nhà trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không có điện áp từ 500 kV trở lên" - luật sư Trí nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, UBND các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm lập và thực hiện kế hoạch giải phóng mặt bằng, di dân, tái định cư; bồi thường thiệt hại về đất đai, tài sản, chi phí đầu tư vào đất; quản lý, bảo vệ diện tích đất, khu vực biển dành cho dự án và hành lang bảo vệ an toàn công trình điện lực.
NGUYỄN CHÍNH