Xe điện tăng nhanh và sự thách thức về trạm sạc

2 giờ trướcBài gốc

Trong vài năm trở lại đây, xe điện ngày càng trở thành xu hướng trên toàn cầu và tại Việt Nam. Các hãng xe lớn như VinFast, Tesla, Hyundai, BYD đều mở rộng thị phần với nhiều mẫu xe điện phù hợp nhu cầu đa dạng. Theo thống kê của Bộ Giao thông vận tải, tính đến giữa năm 2025, số lượng ô tô điện đăng ký mới tại Việt Nam tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm 2023.

Tuy nhiên, sự gia tăng nhanh chóng này đặt ra câu hỏi lớn: hạ tầng sạc điện có theo kịp? Đặc biệt, ở các đô thị lớn như TP.HCM và Hà Nội, nơi hàng triệu người sinh sống trong chung cư, làm việc tại cao ốc văn phòng, hệ thống trạm sạc lại chưa thực sự đồng bộ.

Ảnh minh họa

Hiện nay, nhiều chung cư tại TP.HCM và Hà Nội đã bắt đầu bố trí khu vực sạc pin xe máy điện, nhưng với ô tô điện, số lượng điểm sạc còn khá hạn chế. Phần lớn là trạm sạc AC công suất nhỏ, chủ yếu phục vụ thử nghiệm. Một số tòa nhà văn phòng hạng A ở quận 1 (trước đây), TP.HCM hoặc khu vực Mỹ Đình (Hà Nội) đã lắp đặt trạm sạc nhanh DC, phục vụ nhân viên và khách hàng. Tuy nhiên, chi phí đầu tư cho hệ thống này khá cao, trung bình từ 300 triệu đến hơn 1 tỉ đồng cho mỗi trụ sạc nhanh, khiến nhiều chủ đầu tư e ngại.

Chị Thu Trang, cư dân tại một chung cư cao cấp ở TP.HCM chia sẻ: “Gia đình tôi mua xe điện nhưng rất khó sạc. Chung cư chỉ có một trạm sạc, thường xuyên quá tải. Tôi phải chạy xe ra tận trung tâm thương mại cách nhà 5km mới sạc được”. Đây là tình trạng chung của nhiều hộ gia đình đô thị đang chuyển sang xe điện.

Các chuyên gia nhận định việc phát triển mạng lưới sạc trong chung cư, cao ốc văn phòng là xu thế tất yếu. Thay vì mỗi cá nhân tự lo giải pháp, chủ đầu tư và đơn vị quản lý tòa nhà cần coi hạ tầng trạm sạc như một tiện ích bắt buộc, tương tự bãi đậu xe hay thang máy.

Theo PGS-TS Nguyễn Quang Trung (Trường đại học Bách khoa TP.HCM), việc lắp đặt trạm sạc trong chung cư không chỉ đáp ứng nhu cầu của cư dân mà còn nâng cao giá trị bất động sản: “Một tòa nhà có hạ tầng sạc đầy đủ sẽ hấp dẫn hơn với người mua và thuê, bởi đây là xu thế không thể đảo ngược. Nếu chậm thích ứng, chính các chủ đầu tư sẽ bị thiệt”.

Mô hình quán cà phê nghỉ ngơi kết hợp với trạm sạc đang được nhiều tài xế công nghệ lựa chọn - Ảnh: Lưu Niệm

Đặc biệt, việc kết hợp hệ thống quản lý thông minh - tích hợp cảm biến, ứng dụng điện thoại cho phép người dùng đặt lịch sạc, thanh toán trực tuyến, theo dõi mức tiêu thụ điện. Điều này giúp tối ưu hóa công suất và hạn chế tình trạng xếp hàng chờ đợi. Chính phủ cũng đặt mục tiêu đến năm 2030, xe điện chiếm khoảng 30% tổng số phương tiện mới đăng ký. Tuy nhiên, để đạt được con số này, cần những chính sách đồng bộ nhằm khuyến khích phát triển trạm sạc tại khu dân cư và tòa nhà văn phòng.

Một số vướng mắc hiện nay như quy chuẩn phòng cháy chữa cháy khắt khe đối với trạm sạc điện, chi phí đầu tư và giá điện thương mại chưa có khung riêng, sự thiếu đồng bộ về tiêu chuẩn sạc giữa các hãng xe. Bộ Công Thương và Bộ Xây dựng đang xem xét ban hành quy định mới, yêu cầu các dự án chung cư và cao ốc văn phòng xây dựng từ năm 2026 trở đi phải bố trí tối thiểu 5 - 10% chỗ đỗ có trạm sạc.

Giới chuyên gia cho rằng hệ sinh thái trạm sạc tại các tòa nhà sẽ là “mắt xích” quan trọng thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh trong giao thông đô thị. Không chỉ đơn thuần là nơi nạp năng lượng, hệ thống này có thể tích hợp với điện mặt trời áp mái, lưu trữ năng lượng bằng pin, tạo nên mô hình “tòa nhà thông minh - giao thông xanh”. Khi đó, cư dân chỉ cần gửi xe, cắm sạc và quản lý qua ứng dụng, trong khi doanh nghiệp có thêm lợi thế cạnh tranh nhờ dịch vụ hiện đại. Đây sẽ là bức tranh tương lai, nơi xe điện và hạ tầng đô thị gắn bó chặt chẽ, góp phần giảm khí thải và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Thực trạng và quy mô hiện tại

Tính đến năm 2025, Việt Nam đã có hơn 150.000 cổng sạc công cộng, tương đương khoảng 15 cổng sạc trên 10.000 dân, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có mật độ cổng sạc cao nhất thế giới.

V-Green, đơn vị hợp tác với VinFast, là điển hình dẫn đầu trong phát triển mạng lưới sạc: đến tháng 3.2025, vận hành hơn 150.000 cổng sạc, với kế hoạch mở rộng lên 500.000 cổng vào năm 2028.

Cũng theo báo cáo giữa năm 2025, Fast+ hợp tác với V‑Green đã triển khai thêm 2.000 trụ sạc DC (gồm DC20kW và DC30kW), phù hợp với hạ tầng điện lưới Việt Nam và cải thiện thời gian thu hồi vốn.

Đáng lưu ý, theo thông tin đầu năm 2025, mạng lưới đã đạt đến khoảng 150.000 trạm sạc tích hợp cho xe máy điện; dự kiến trong vòng 2 năm tới, số lượng cổng sạc phục vụ xe điện có thể lên tới 500.000.

Ý nghĩa tại chung cư và tòa nhà văn phòng

Thuận tiện và dịch vụ gia tăng: Sự hiện diện của trạm sạc trong chung cư và văn phòng giống như một tiện ích không thể thiếu, nâng cao giá trị bất động sản, tiện ích cho cư dân và người đi làm.

Giảm áp lực hạ tầng bên ngoài: Khi tòa nhà có trạm sạc đủ, cư dân sẽ không phải đi xa để sạc, giảm quá tải cho trạm công cộng.

Chuẩn bị cho tương lai: Với tốc độ tăng trưởng xe điện mạnh mẽ, việc trang bị trạm sạc sớm sẽ giúp doanh nghiệp và chủ đầu tư chủ động hơn trong việc đáp ứng nhu cầu sắp tới.

Khuyến nghị và định hướng

Thiết kế trạm sạc đa năng: Lắp trạm sạc vừa đáp ứng nhu cầu hiện tại vừa dễ nâng cấp, tích hợp ứng dụng quản lý qua điện thoại để đặt lịch, thanh toán, theo dõi tiêu thụ.

Ưu tiên sạc nhanh tại các khu đỗ xe rộng như hầm, bãi: Tại một số vị trí như trung tâm đăng kiểm Hà Nội đã có trạm sạc siêu nhanh 120kW với 35 trụ, phục vụ được 70 xe cùng lúc.

Hợp tác với đơn vị uy tín: Liên kết với các nhà cung cấp như V-Green, Fast+, EverEV để triển khai nhanh và đồng bộ, tận dụng cơ hội hợp tác nhượng quyền và chia sẻ công nghệ.

Vận động chính sách hỗ trợ: Nhà quản lý tòa nhà có thể đề xuất với chính quyền địa phương hoặc chủ đầu tư về hỗ trợ lắp đặt, cơ chế khuyến khích như giảm giá điện, hỗ trợ cấp công suất điện.

Tóm lại, với con số 150.000 cổng sạc công cộng đã có tính đến năm 2025 (và dự kiến mở rộng đến 500.000), rõ ràng Việt Nam đang dẫn đầu khu vực về mật độ hạ tầng trạm sạc. Việc đẩy mạnh phát triển trạm sạc tại chung cư và văn phòng không chỉ là giải pháp thiết thực cho người sử dụng, mà còn là hướng đi chiến lược bền vững, gắn liền với tiến trình chuyển đổi xanh toàn quốc.

Thủy Long

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/xe-dien-tang-nhanh-va-su-thach-thuc-ve-tram-sac-236651.html