Xuất khẩu cà phê kỷ lục: Doanh nghiệp nội và FDI phân chia thị phần ra sao?

4 giờ trướcBài gốc

Kết thúc niên vụ 2024-2025, bức tranh xuất khẩu cà phê Việt Nam phân hóa rõ rệt.
Nếu mảng cà phê nhân sống vẫn là sân chơi của các doanh nghiệp lớn trong nước thì mảng chế biến sâu như rang xay, hòa tan lại gần như hoàn toàn thuộc về doanh nghiệp FDI (doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài).

Cuộc đua giành thị phần ngày càng quyết liệt trong bối cảnh giá cà phê tăng phi mã.

Cuộc đua cà phê nhân: Doanh nghiệp nội chiếm ưu thế

Ở mảng cà phê nhân sống, mảng xuất khẩu chủ lực truyền thống, luật chơi vẫn do các doanh nghiệp hàng đầu thống lĩnh.
Dữ liệu tổng kết niên vụ 2024-2025 (từ tháng 10-2024 đến 9-2025) của Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA) cho thấy, 20 doanh nghiệp dẫn đầu đã chiếm tới 85% tổng khối lượng và tổng giá trị xuất khẩu cà phê nhân của cả nước.

Ngôi vị hàng đầu mảng này, xét về kim ngạch, thuộc về Intimex Group khi chiếm 11,3% thị phần. Theo sát nút là công ty Vĩnh Hiệp với 10,8%. Đây đều là những doanh nghiệp nội có tiềm lực mạnh, hệ thống thu mua rộng và bạn hàng lâu năm.

Doanh nghiệp trong nước chiếm phần lớn về xuất khẩu cà phê nhân.

Các vị trí tiếp theo cũng là những tên tuổi quen thuộc, bao gồm cả doanh nghiệp FDI lẫn tư nhân trong nước, như Louis Dreyfus Việt Nam (8,3%), Simexco Daklak (7,7%) và Tuấn Lộc Commodities (6,7%).

Đáng chú ý, trong top 20 này có sự hiện diện của 9 doanh nghiệp FDI. Tính chung, khối FDI chiếm gần 30% tổng khối lượng và 30,6% về giá trị kim ngạch xuất khẩu cà phê nhân.

Con số này cho thấy sự tham gia sâu rộng của khối ngoại ngay cả trong lĩnh vực vốn là thế mạnh truyền thống của doanh nghiệp Việt Nam.

Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA), nhận định số liệu cho thấy sự tập trung thị phần rất lớn vào các doanh nghiệp hàng đầu. Điều này thể hiện vai trò nòng cốt của họ trong việc đảm bảo đầu ra, điều tiết thị trường và giữ vững vị thế của cà phê Việt Nam.

Theo ông Hải, niên vụ này đặc biệt thành công khi giá trị tăng 55,5% trong khi khối lượng chỉ tăng 1,8%, đây là một kỷ lục, cho thấy ngành cà phê của Việt Nam đã hưởng lợi lớn từ chu kỳ tăng giá thế giới.

Cà phê chế biến: Sân chơi của FDI

Trái ngược hoàn toàn với mảng nhân sống, ngôi vương của mảng cà phê rang xay hòa tan (cà phê chế biến sâu) lại có chủ rõ ràng và cho thấy một bức tranh hoàn toàn khác.

Báo cáo niên vụ chỉ rõ, 10 doanh nghiệp hàng đầu đã chiếm tới 85,3% thị phần kim ngạch xuất khẩu mảng này. Ở đây, "vua" thực sự là Nestlé Việt Nam, một mình chiếm 22,5% thị phần. Các vị trí á quân cũng là những doanh nghiệp FDI: Outspan Việt Nam (14,6%) và Iguacu Việt Nam (9,4%).

Cà phê chế biến sâu thì doanh nghiệp FDI chiếm ưu thế hơn.

Các tên tuổi tiếp theo như Sucafina Việt Nam, URC Việt Nam, ILD Coffee Việt Nam, Tata Coffee Việt Nam, Instanta Việt Nam... cũng đều là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Con số thống kê đáng suy ngẫm nhất là các doanh nghiệp FDI chiếm tới 80,3% tổng giá trị kim ngạch trong tổng xuất khẩu cà phê rang xay hòa tan của Việt Nam trong niên vụ vừa qua.

Theo chuyên gia cà phê Nguyễn Quang Bình, kết quả này vừa là tin vui, vừa là điều đáng suy ngẫm.

Việc FDI chiếm 80,3% kim ngạch chế biến sâu cho thấy họ đang làm rất tốt việc nâng cao giá trị gia tăng cho hạt cà phê ngay tại Việt Nam. Điều này đặt ra thách thức lớn cho doanh nghiệp nội.

“Chúng ta xuất khẩu nhân sống rất giỏi, nhưng để trở thành vua ở mảng chế biến có giá trị cao gấp nhiều lần, doanh nghiệp Việt còn cả một chặng đường dài để đầu tư công nghệ, phát triển thương hiệu và giành lại thị phần" - ông Bình phân tích.

Niên vụ 2024-2025 cũng ghi nhận thị trường châu Âu vẫn là khách hàng lớn nhất, tiêu thụ hơn 47% khối lượng cà phê Việt Nam, trong đó Đức dẫn đầu (13%).

Top 5 thị trường xuất khẩu của cà phê Việt Nam trong niên vụ cà phê 2024-2025 (Theo số liệu Cục Hải quan Việt Nam):

Đức - 196.000 tấn (chiếm thị phần 13%)
Italy - 125.000 tấn (8,3%)
Tây Ban Nha - 110.000 tấn (7,3%)
Nhật Bản - 90.000 tấn (6%)
Mỹ - 88.000 tấn (5,8%)

QUANG HUY

THU HÀ

Nguồn PLO : https://plo.vn/xuat-khau-ca-phe-ky-luc-doanh-nghiep-noi-va-fdi-phan-chia-thi-phan-ra-sao-post878558.html