Xuất khẩu đạt kỷ lục trong 8 tháng nhờ khu vực đầu tư nước ngoài

một giờ trướcBài gốc

FDI "kéo" tăng trưởng xuất khẩu

Báo cáo vĩ mô tháng 9/2025 của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhấn mạnh, hơn một tháng sau khi Mỹ áp thuế 20% đối với hàng hóa Việt Nam, xuất khẩu vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng cao. Tuy nhiên, sự bền bỉ này chủ yếu dựa vào khối FDI và nhóm hàng điện tử. Trong tháng 8, kim ngạch xuất khẩu tăng 14,8% so với cùng kỳ, nhưng khu vực FDI tăng tới 27,3%, trong khi xuất khẩu khu vực trong nước lại giảm sâu 15,7%.

Trong tháng 8, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng 14,8% so với cùng kỳ.

Theo VDSC, điều này cho thấy mức độ lệ thuộc ngày càng lớn vào khối ngoại trong chuỗi cung ứng toàn cầu. “Tăng trưởng xuất khẩu hiện nay chủ yếu nhờ nhóm hàng điện tử, đồ chơi, hóa chất, nhựa và cao su - vốn nằm trong tay các tập đoàn FDI. Doanh nghiệp trong nước khó cạnh tranh vì hạn chế về vốn, công nghệ và khả năng đáp ứng tiêu chuẩn”, VDSC nhận định.

Theo đó, nhóm hàng điện tử đã mang về hơn 100 tỷ USD, chiếm trên 30% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước trong 8 tháng, tăng 25% so với cùng kỳ. Bà Đỗ Thị Thúy Hương, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam, cho biết các doanh nghiệp đã tận dụng tối đa “thời gian ân hạn 90 ngày” để tăng tốc giao hàng sang Mỹ, đóng góp lớn vào tăng trưởng toàn ngành.

Tuy nhiên, VDSC cảnh báo sự phụ thuộc vào FDI tiềm ẩn rủi ro khi nhu cầu điện tử và công nghệ toàn cầu giảm tốc. Khi đó, nếu các tập đoàn đa quốc gia thu hẹp đơn hàng, cán cân thương mại của Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng mạnh. Ngược lại, khu vực doanh nghiệp trong nước, vốn chủ yếu tham gia các ngành nông sản, thủy sản, gỗ, dệt may lại dễ bị "tổn thương" trước rào cản kỹ thuật và các biện pháp phòng vệ thương mại.

Ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Mỹ bổ sung rằng, sau mùa lễ hội cuối năm, nhu cầu thu mua từ nhà phân phối Mỹ có thể chững lại. Ngoài ra, Mỹ vẫn duy trì trung bình một vụ điều tra phòng vệ thương mại mỗi tháng, trải rộng nhiều mặt hàng chủ lực của Việt Nam. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh, tuân thủ chặt chẽ quy định về quy tắc xuất xứ và chất lượng sản phẩm.

Ở thị trường lớn Trung Quốc, xuất khẩu của Việt Nam đạt 35 tỷ USD trong 8 tháng, tăng 7,1%. Nhưng theo ông Nông Đức Lai, Tham tán Thương mại tại Trung Quốc, chính sách “ưu tiên hàng nội địa” khiến nhiều mặt hàng Việt giảm mạnh, như rau quả (-15,1%), gỗ và sản phẩm gỗ (-12,9%). Ngoài ra, đồng Nhân dân tệ mất giá và quy định kiểm dịch nghiêm ngặt càng làm khó thêm cho doanh nghiệp Việt.

Áp lực giữ nhịp tăng trưởng cuối năm

Với tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam 8 tháng năm 2025 đạt 306 tỷ USD, bình quân 38,2 tỷ USD/tháng, VDSC cho rằng mức tăng trưởng này vượt chỉ tiêu nhưng việc duy trì trong những tháng cuối năm là thách thức lớn.

Theo ông Đỗ Ngọc Hưng, hàng Việt vẫn có lợi thế ở Mỹ nhờ “ít cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm nội địa, phân khúc ổn định và chất lượng cải thiện rõ rệt”. Nhưng VDSC lưu ý, thuế truyền tải 40% và các biện pháp bảo hộ gia tăng sẽ tạo sức ép ngày càng lớn cho hàng Việt.

Việc xúc tiến thương mại qua các hội chợ, triển lãm sẽ là cơ hội cho doanh nghiệp Việt tăng xuất khẩu.

Đáng chú ý, tại sự kiện Vietnam International Sourcing 2025 ở TP Hồ Chí Minh mới đây, hàng trăm nhà nhập khẩu và tập đoàn bán lẻ lớn như Walmart, Amazon, Costco đã trực tiếp tìm nguồn cung từ Việt Nam. Đây là tín hiệu tích cực cho xuất khẩu, nhưng theo các chuyên gia, để duy trì nhịp độ tăng trưởng, doanh nghiệp Việt phải tập trung xây dựng thương hiệu, gia tăng giá trị chế biến và mở rộng thị trường ngoài Mỹ, EU và Trung Quốc.

Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, Chính phủ sẽ tiếp tục đồng hành với doanh nghiệp thông qua xúc tiến thương mại, cảnh báo sớm rủi ro và xử lý các vụ kiện thương mại. Đồng thời, ông Tân cũng kỳ vọng hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục tăng trưởng, góp phần đạt mục tiêu kinh tế 8%, tạo nền tảng cho tăng trưởng hai con số trong những năm tới.

Trong bối cảnh đó, thị trường Ấn Độ nổi lên như lựa chọn mới. Bà Đỗ Thị Thúy Hương cho hay, nhiều doanh nghiệp điện tử Việt đã mở rộng sang Ấn Độ không chỉ bằng xuất khẩu mà còn qua chi nhánh, nhà máy và đầu tư trực tiếp. Đây là hướng đi giúp giảm phụ thuộc và phân tán rủi ro khi các thị trường lớn thay đổi chính sách.

Ở chiều ngược lại, dòng vốn FDI vẫn tiếp tục chảy mạnh vào Việt Nam. VDSC ghi nhận vốn FDI giải ngân 8 tháng đạt 15,5 tỷ USD, tăng 8,8% so với cùng kỳ. Các dự án lớn như Luxshare-ICT (Bắc Ninh, 300 triệu USD), GE Vernova (Hải Phòng, 207 triệu USD) và Hailide Fibers (Tây Ninh, 200 triệu USD) tiếp tục khẳng định Việt Nam là điểm đến hấp dẫn. Tuy nhiên, xu hướng đăng ký FDI giảm từ tháng 5/2025 cũng cho thấy áp lực cạnh tranh khu vực ngày càng gay gắt.

Theo VDSC, nếu chỉ dựa vào khối FDI để giữ nhịp xuất khẩu, nền kinh tế khó có sự phát triển bền vững. Doanh nghiệp nội địa phải nâng cấp năng lực công nghệ, nguồn nhân lực và hệ thống logistics để thoát khỏi vị thế gia công. Nếu không, Việt Nam sẽ mãi đứng sau trong chuỗi giá trị toàn cầu, dù xuất khẩu ngắn hạn vẫn được “cứu” bởi FDI.

Như vậy, bức tranh xuất khẩu Việt Nam sau 8 tháng 2025 là sự pha trộn giữa thành tích kỷ lục và thách thức tiềm ẩn. FDI vẫn là động lực chủ chốt giúp duy trì tăng trưởng, nhưng để tiến xa hơn, doanh nghiệp nội địa cần một chiến lược bài bản để không “đuối sức” trước sóng gió hội nhập.

Bài và ảnh: Hải Yên/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/kinh-te/xuat-khau-dat-ky-luc-trong-8-thang-nho-khu-vuc-dau-tu-nuoc-ngoai-20250917164907303.htm