Xuất khẩu hải sản Việt Nam đối diện thách thức mới tại thị trường Mỹ

4 giờ trướcBài gốc

Thương vụ Việt Nam tại Mỹ cho biết đã tiếp nhận thông tin từ Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội về phán quyết cuối cùng của Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA). Theo đó, NOAA từ chối công nhận “tương đương” đối với một số nghề cá của Việt Nam theo Đạo luật Bảo vệ động vật có vú biển (MMPA). Điều này đồng nghĩa với việc một số mặt hàng thủy sản của Việt Nam có nguy cơ bị cấm nhập khẩu vào Mỹ kể từ ngày 1/1/2026.

Nguyên nhân chính khiến NOAA đưa ra quyết định này xuất phát từ việc một số loài động vật có vú biển có nguy cơ tuyệt chủng, như cá heo, vẫn hiện diện trong các ngư trường Việt Nam nơi sử dụng ngư cụ có mức độ tác động cao. Đồng thời, hệ thống giám sát và báo cáo về việc đánh bắt không chủ đích chưa được chứng minh là đủ toàn diện và hiệu quả để giảm thiểu rủi ro dưới ngưỡng cho phép, đặc biệt đối với các loài dễ bị tổn thương.

Dù Việt Nam đã có quy định cấm khai thác và giết hại có chủ ý động vật có vú biển, vi phạm có thể bị xử lý bằng chế tài hình sự hoặc hành chính, và các biện pháp giám sát đã được triển khai, nhưng NOAA cho rằng vẫn chưa đáp ứng tiêu chuẩn theo MMPA.

Thực tế này đặt ra yêu cầu cấp bách về những hành động phối hợp từ Chính phủ và các bộ, ngành liên quan. Tại Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 8 vừa qua, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ, ông Đỗ Ngọc Hưng, kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm làm việc với phía Mỹ để làm rõ phạm vi ảnh hưởng của phán quyết, đồng thời rà soát và đề xuất các biện pháp ứng phó kịp thời.

Song song đó, Việt Nam cần tiếp tục thúc đẩy đàm phán nhằm hướng tới một thỏa thuận song phương với Mỹ, qua đó tạo tâm lý ổn định cho doanh nghiệp, nâng cao khả năng dự báo của thị trường, và duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu trong những tháng cuối năm. Công tác tuyên truyền cũng cần được đẩy mạnh để cộng đồng doanh nghiệp nắm rõ và tuân thủ các quy định mới.

Ở chiều tích cực, theo ông Hưng, nhiều nghị sĩ Mỹ tại cả Thượng viện và Hạ viện, cùng các hiệp hội ngành hàng và cơ quan chức năng Mỹ, đều đánh giá cao Việt Nam như một đối tác thân thiện, có tính bổ trợ quan trọng đối với nền kinh tế Mỹ. Đây được xem là điểm tựa quan trọng để Việt Nam tiếp tục vận động chính sách, thúc đẩy thương mại và bảo vệ lợi ích chính đáng của ngành thủy sản.

Thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản VASEP, năm 2024, Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ gần 512 triệu USD hải sản từ 12 nghề cá, chiếm khoảng 25% tổng kim ngạch xuất khẩu các loài này. Trong đó, cá ngừ chiếm tỷ trọng lớn nhất (18%), tiếp đến là ghẹ (3%) và mực (gần 1%).

Các mặt hàng hải sản có thể bị ảnh hưởng xuất khẩu sang Mỹ bởi quy định này gồm những mặt hàng chủ lực của Việt Nam như cá ngừ, cá mú, mực nang, cá nục, cua biển… đặc biệt là cá heo được coi là có nguy cơ tuyệt chủng cao tại Việt Nam và việc sử dụng ngư cụ (lưới rê, lưới giăng…) có thể dẫn đến đánh bắt vượt giới hạn ngoài ý muốn.

Quyết định của NOAA không chỉ đe dọa gây sụt giảm kim ngạch xuất khẩu mà còn tác động trực tiếp đến sinh kế của hàng trăm nghìn ngư dân, ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi cung ứng thủy sản, đồng thời làm suy giảm uy tín quốc tế của thủy sản Việt Nam, cũng như hình ảnh quốc gia trong lĩnh vực bảo tồn và phát triển bền vững.

Cũng theo VASEP, hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang làm việc với cơ quan chức năng Mỹ để trao đổi, thống nhất hướng xử lý. Sau khi có kết quả, VASEP sẽ cùng nhà chức trách hỗ trợ doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ, thủ tục kỹ thuật nhằm đáp ứng yêu cầu từ phía Mỹ.

Linh Chi

Nguồn Thương Gia : https://thuonggiaonline.vn/xuat-khau-hai-san-viet-nam-doi-dien-thach-thuc-moi-tai-thi-truong-my-post563050.html