Xuất khẩu lập kỷ lục mới, doanh nghiệp Việt khẳng định sức bật

3 giờ trướcBài gốc

Cà phê là một trong những mặt hàng đem lại giá trị xuất khẩu cao

Tăng trưởng mạnh từ các ngành hàng trụ cột

Tính đến ngày 15/10, nhóm hàng máy vi tính và sản phẩm điện tử đã mang về gần 82 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu; ước đến cuối tháng đạt hơn 86 tỷ USD - mức cao nhất từ trước đến nay.

Đơn hàng dồn dập từ nửa cuối năm ngoái, đặc biệt tăng mạnh trong quý III/2025 đã giúp ngành này trở thành đầu tàu của tăng trưởng xuất khẩu. Riêng nhóm hàng điện tử đã đóng góp đáng kể vào tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước ước đạt 390 tỷ USD sau 10 tháng. So với 72 tỷ USD của cả năm 2024, kết quả hiện tại đã vượt 14 tỷ USD, phản ánh tốc độ phục hồi và mở rộng thị trường ấn tượng.

Nhóm máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác cũng ghi nhận bước tiến rõ nét với 48 tỷ USD trong 10 tháng, tăng gần 13,5% so với cùng kỳ. Dự báo 2 tháng cuối năm có thể đóng góp thêm 6,5-7 tỷ USD, nâng tổng kim ngạch nhóm hàng này lên khoảng 55 tỷ USD. Sự bứt phá của hai nhóm hàng công nghiệp chủ lực này đã góp phần quan trọng giữ vững đà tăng trưởng trong bối cảnh nhu cầu thế giới vẫn chưa hoàn toàn phục hồi.

Năm 2025 ghi nhận nhiều kỷ lục xuất khẩu mới. Đây không chỉ là kết quả ngắn hạn, mà còn là dấu hiệu cho thấy năng lực cạnh tranh và sức bật mới của doanh nghiệp Việt. Sự kết hợp giữa khu vực FDI và khu vực sản xuất trong nước, cùng việc tận dụng tốt các FTA, đang tạo ra nền tảng vững chắc để Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng xuất khẩu ổn định trong các năm tới.

Không chỉ các nhóm hàng công nghiệp, khu vực nông sản cũng có bước bứt phá mạnh, nổi bật là cà phê - mặt hàng đang được mùa cả về lượng lẫn giá. Tính đến ngày 15/10, Việt Nam xuất khẩu 1,27 triệu tấn cà phê, thu về 7,2 tỷ USD. Giá xuất khẩu bình quân đạt 5.658 USD/tấn, cao hơn 45% so với năm ngoái.

Theo ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA), niên vụ 2024-2025 ghi nhận mức giá cao nhất trong lịch sử, có thời điểm lên tới 5.850 USD/tấn. Trong đó, châu Âu tiếp tục là thị trường tiêu thụ lớn nhất, với 710.000 tấn, kim ngạch hơn 4 tỷ USD; riêng 27 nước EU chiếm 40,1% khối lượng và 39,4% giá trị xuất khẩu cà phê của Việt Nam.

Đáng chú ý, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư chế biến sâu, hướng tới xuất khẩu cà phê rang xay, cà phê hòa tan và sản phẩm mang thương hiệu Việt, thay vì chỉ xuất khẩu nguyên liệu thô. Sự chuyển dịch này không chỉ giúp nâng giá trị gia tăng, mà còn thể hiện chiến lược lâu dài đưa cà phê Việt vươn lên phân khúc cao hơn trên bản đồ thế giới.

Không thể không nhắc đến tác động của các hiệp định thương mại tự do (FTA), đặc biệt là EVFTA. Hiệp định này đã giúp thuế suất cà phê xuất khẩu sang EU giảm mạnh, từ 7-11% xuống 0% với cà phê nhân và từ 9-12% xuống 0% với sản phẩm chế biến. Nhờ đó, giá trị xuất khẩu cà phê sang EU đã tăng gấp 5 lần so với trước khi hiệp định có hiệu lực.

Cùng với cà phê, các ngành nông sản khác như gạo, hạt điều, rau quả cũng đang hưởng lợi lớn từ các FTA thế hệ mới. Việc nhiều doanh nghiệp nhanh chóng chuẩn hóa quy trình, đáp ứng tiêu chuẩn xuất xứ và an toàn thực phẩm đã giúp hàng Việt mở rộng hiện diện tại các thị trường khó tính như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada.

Bức tranh xuất khẩu 10 tháng cho thấy, doanh nghiệp Việt đã tận dụng hiệu quả chuỗi FTA để mở rộng thị trường và đa dạng hóa sản phẩm, trong khi vẫn giữ được lợi thế chi phí cạnh tranh. Điều này cũng phản ánh sự dịch chuyển chiến lược, từ “bán nhiều hàng” sang “bán hàng có giá trị cao”, hướng đến tăng trưởng chất lượng thay vì chỉ dựa vào số lượng.

Củng cố vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu

Song song với nông sản, doanh nghiệp điện tử và công nghệ cao đang trở thành động lực then chốt của tăng trưởng xuất khẩu và là “trụ đỡ” trong chuỗi giá trị toàn cầu. Nhờ dòng vốn FDI công nghệ cao cùng năng lực sản xuất mở rộng, Việt Nam đã trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng điện tử thế giới, đồng thời nổi lên như trung tâm lắp ráp hàng đầu Đông Nam Á.

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), xuất khẩu điện tử, máy tính, linh kiện và điện thoại hiện chiếm hơn 33% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam - một tỷ lệ phản ánh rõ vai trò trụ cột của ngành. Thành công này đến từ sự hiện diện ngày càng lớn của các “đại bàng” như Samsung, LG, Foxconn, Amkor, Hana Micron..., cùng mạng lưới doanh nghiệp Việt tham gia cung ứng cấp 2, cấp 3 ngày càng đông đảo. Nhiều địa phương như Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hải Phòng đang trở thành “thủ phủ sản xuất” điện tử với hàng chục ngàn lao động kỹ thuật.

Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) công bố cũng khẳng định, Việt Nam đứng đầu thế giới (cùng Malaysia và Philippines) về tỷ trọng xuất khẩu công nghệ cao, đạt 36,1% tổng thương mại. Hiện hơn 1/3 kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đến từ sản phẩm công nghệ cao như điện tử, viễn thông, máy tính và linh kiện - nền tảng quan trọng để tiếp tục thu hút dòng vốn FDI chiến lược trong lĩnh vực bán dẫn, pin năng lượng, thiết bị thông minh.

Theo các chuyên gia, đây chính là thời điểm Việt Nam cần chuyển từ “công xưởng lắp ráp” sang “trung tâm sáng tạo và công nghệ”, bằng việc tăng đầu tư cho nghiên cứu, phát triển (R&D) và hỗ trợ doanh nghiệp nội tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị. Nếu làm tốt, giai đoạn 2026-2030 sẽ là bước nhảy mới giúp Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, với xuất khẩu công nghệ cao chiếm trên 45% tổng kim ngạch.

Tuy nhiên, trong ngắn hạn, xuất khẩu một số nhóm hàng có dấu hiệu chững lại do điều chỉnh đơn hàng và biến động thuế quan. Nhóm máy tính - điện tử, vốn duy trì doanh số hơn chục tỷ USD/tháng, giảm còn gần 9 tỷ USD trong tháng 10. Dù vậy, giới chuyên môn vẫn lạc quan cho rằng, 2 tháng cuối năm có thể mang về thêm hàng chục tỷ USD, đưa tổng kim ngạch xuất khẩu cả năm tiến sát 100 tỷ USD.

Thế Hải

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/xuat-khau-lap-ky-luc-moi-doanh-nghiep-viet-khang-dinh-suc-bat-d428642.html