Ngành xuất khẩu rau quả của Việt Nam đang trải qua giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ, mở ra triển vọng chinh phục mốc lịch sử 8,5 tỷ USD trong năm 2025. Trong 10 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu đạt 7,09 tỷ USD, tăng 15,1% so với cùng kỳ năm 2024 và gần bằng tổng kim ngạch của cả năm trước là 7,12 tỷ USD.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tháng 10 xuất khẩu rau quả đạt 961 triệu USD, thấp hơn tháng 9 (1,31 tỷ USD) nhưng cao hơn gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2024. Trung Quốc tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm 62,9% tổng kim ngạch, theo sau là Mỹ (6,6%) và Hàn Quốc (3,9%).
Động lực tăng trưởng chủ yếu đến từ các mặt hàng chủ lực như sầu riêng, dừa, xoài, chuối và các loại trái cây chế biến. Trong đó, sầu riêng tiếp tục là “ngôi sao” của ngành với kim ngạch xuất khẩu vượt mốc 3,2 tỷ USD trong 10 tháng đầu năm, bất chấp những khó khăn từ yêu cầu kiểm dịch và tiêu chuẩn chất lượng từ Trung Quốc, thị trường xuất khẩu lớn nhất hiện nay, chiếm hơn 60% tổng kim ngạch.
Dừa cũng được xác định là một “điểm sáng” mới trong xuất khẩu rau quả Việt Nam, đóng góp quan trọng vào sự tăng trưởng của ngành, đặc biệt là các sản phẩm dừa tươi và dừa chế biến. Kim ngạch xuất khẩu dừa năm 2024 ước đạt 1 tỷ USD, và dự kiến sẽ tăng lên 1,1-1,15 tỷ USD trong năm 2025, đánh dấu lần đầu tiên đạt cột mốc này. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi sự tăng trưởng của dừa tươi, đạt 390 triệu USD vào năm 2024, và các sản phẩm chế biến, mang về gần 700 triệu USD. Trung Quốc và Hoa Kỳ là hai thị trường tiêu thụ chính.
Xoài, mít và chuối là những loại trái cây quan trọng, được nhắc tới trong các báo cáo là “nhóm trái cây chủ lực” bên cạnh sầu riêng, đóng vai trò then chốt trong xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Trong 6 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu xoài sang thị trường EU đạt khoảng 39,9 triệu USD, tăng 28,6% so với cùng kỳ, cho thấy sức hút mạnh mẽ của trái cây Việt Nam tại các thị trường khó tính và tiềm năng cao. Cùng với đó, xuất khẩu chuối và mít cũng được đánh giá là sẽ trở thành những “động lực tiếp theo” trong ngành, hứa hẹn đóng góp quan trọng vào tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả và nâng cao giá trị thương hiệu nông sản Việt trên trường quốc tế.
Dù có nhiều biến động, xuất khẩu thanh long vẫn đạt kết quả đáng kể. Trong 2 tháng đầu năm 2025, kim ngạch đạt 93,8 triệu USD, giúp thanh long vươn lên dẫn đầu nhóm trái cây xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu cả năm chỉ đạt khoảng 435 triệu USD, với mức giảm so với những năm trước do cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia khác và biến động từ thị trường Trung Quốc.
Các thị trường khác như Mỹ, Hàn Quốc, Malaysia và EU cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, mở ra dư địa cho việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Ngành rau quả Việt Nam cũng đang từng bước nâng cao giá trị gia tăng thông qua việc chuẩn hóa vùng trồng, áp dụng công nghệ cao trong bảo quản và đóng gói, xây dựng chuỗi liên kết nông dân – doanh nghiệp – thị trường, đồng thời phát triển các sản phẩm chế biến sâu đáp ứng nhu cầu quốc tế.
Mặc dù vẫn tồn tại những thách thức như biến động mùa vụ, chi phí logistics, cạnh tranh từ các quốc gia khác và yêu cầu ngày càng cao về an toàn thực phẩm, triển vọng của ngành vẫn rất khả quan.
Nếu các doanh nghiệp tiếp tục đẩy mạnh chuẩn hóa, đa dạng hóa sản phẩm và thị trường, đồng thời tận dụng hiệu quả lợi thế về vị trí địa lý và nguồn nguyên liệu phong phú, không chỉ mốc 8,5 tỷ USD mà cả những mục tiêu xa hơn như 10 tỷ USD trong những năm tiếp theo đều hoàn toàn khả thi, khẳng định vị thế ngày càng vững chắc của Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu rau quả toàn cầu.
Bảo An