Xuất khẩu tăng mạnh, doanh nghiệp tôm vẫn lo thách thức kép từ thuế Mỹ

7 giờ trướcBài gốc

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong 5 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm Việt Nam tăng trưởng mạnh tại hàng loạt thị trường lớn. Trung Quốc và Hong Kong vươn lên dẫn đầu với kim ngạch 494 triệu USD, tăng tới 90%. Mỹ – thị trường quan trọng hàng đầu – đạt 294 triệu USD, tăng 28,6% dù đang tiềm ẩn nguy cơ bị áp thuế.

Khu vực CPTPP ghi nhận kim ngạch 472 triệu USD, tăng 37%, với điểm sáng tiếp tục là Nhật Bản, Canada và Vương quốc Anh. Thị trường EU tăng 22%, nổi bật là Đức (tăng 28%), Bỉ (tăng 41%). Xuất khẩu sang Hàn Quốc cũng đạt gần 140 triệu USD, tăng 13%.

Theo bà Kim Thu - chuyên gia thị trường tôm của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), giá tôm nguyên liệu và giá xuất khẩu đều tăng nhẹ, cộng hưởng với nhu cầu phục hồi tại các thị trường lớn và hiệu ứng từ các FTA như CPTPP, RCEP… đã giúp doanh nghiệp đẩy mạnh giao hàng, nhất là sang Mỹ trước thời hạn áp thuế đối ứng dự kiến vào ngày 9/7 tới.

Dù ghi nhận tăng trưởng xuất khẩu tích cực trong 5 tháng đầu năm, ngành tôm Việt Nam vẫn đang đối mặt với hàng loạt thách thức.

Mỹ dự kiến áp thuế đối ứng lên tới 46% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Đây là mức cao nhất trong số các quốc gia xuất khẩu thủy sản vào Mỹ, vượt xa mức thuế với Ecuador (10%), Ấn Độ (26%), Thái Lan (36%).

Bà Kim Thu đánh giá, nếu mức thuế này được thông qua, xuất khẩu sang Mỹ, vốn chiếm hơn 18% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản, sẽ giảm mạnh. Hệ quả kéo theo là ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế của 4 triệu lao động trong chuỗi giá trị ngành tôm và cá tra, đồng thời gây xáo trộn các thị trường khác do tình trạng chuyển hướng xuất khẩu, kéo giảm giá bán và lợi nhuận toàn ngành.

Đáng lo ngại, doanh nghiệp nhỏ có thể rơi vào nguy cơ phá sản do tồn kho lớn, chi phí lưu kho lạnh cao và áp lực lãi vay ngày càng lớn.

Ngày 17/6 vừa qua, VASEP đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan, bày tỏ quan ngại sâu sắc, đồng thời kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ: Ngoại giao, Công Thương, Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường… tích cực đàm phán với phía Mỹ. VASEP đề xuất lập hồ sơ phản biện kỹ lưỡng, nhấn mạnh vai trò ngành tôm trong chuỗi cung ứng toàn cầu và tác động tiêu cực của thuế quan đến quan hệ thương mại song phương.

Ngoài thuế đối ứng, ngày 7/6 vừa qua, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) công bố kết quả sơ bộ đợt rà soát hành chính lần thứ 19 (POR19) với nhiều diễn biến bất ngờ. Trong đó, Công ty Thông Thuận được áp mức thuế 0%, được xác định không bán phá giá. Tuy nhiên, Công ty STAPIMEX và 22 doanh nghiệp khác bị áp thuế 35,29% – mức cao nhất trong lịch sử 19 kỳ POR.

Điều đáng chú ý là DOC đã không áp dụng phương pháp tính trung bình gia quyền như thông lệ, mà áp mức thuế cao đồng loạt cho toàn nhóm doanh nghiệp bị đơn – điều mà VASEP cho rằng là “bất thường và thiếu khách quan”.

Trước tình trạng này, VASEP đã gửi kiến nghị khẩn đến DOC, đề nghị xem xét lại cách tính và tuân thủ đúng thông lệ quốc tế, đặc biệt trong kết quả cuối cùng dự kiến công bố vào tháng 12/2025. VASEP dẫn chứng trường hợp tương tự tại kỳ POR12, khi Công ty FIMEX từng bị áp thuế sơ bộ cao do lỗi số liệu, nhưng sau đó được điều chỉnh giảm đáng kể trong kết luận cuối cùng.

Theo bà Kim Thu, dù ghi nhận tăng trưởng xuất khẩu tích cực trong 5 tháng đầu năm, ngành tôm Việt Nam vẫn đang đối mặt với hàng loạt thách thức: giá nguyên liệu cao, áp lực cạnh tranh từ tôm giá rẻ, chi phí tài chính lớn và đặc biệt là rủi ro chính sách từ Mỹ.

Để ứng phó, VASEP khuyến nghị doanh nghiệp chủ động mở rộng thị trường, đầu tư chế biến sâu, kiểm soát chất lượng và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý liên quan. Bên cạnh đó, hiệp hội cam kết đồng hành cùng Chính phủ, hỗ trợ các hoạt động đối ngoại và bảo vệ quyền lợi chính đáng của cộng đồng doanh nghiệp.

Thu An

Nguồn Doanh Nghiệp : https://doanhnghiepvn.vn/doanh-nghiep/canh-tranh/xuat-khau-tang-manh-doanh-nghiep-tom-van-lo-thach-thuc-kep-tu-thue-my/20250627053329775