Xuất khẩu tôm sắp cán mốc kỷ lục mới

5 giờ trướcBài gốc

Bức tranh xuất khẩu tôm đang cho thấy một nhịp tăng trưởng hiếm thấy sau 11 tháng đầu năm 2025. Theo số liệu Hải quan Việt Nam, lũy kế xuất khẩu tôm từ đầu năm đạt 4,3 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm trước và tiếp tục giữ vai trò động lực tăng trưởng chính của toàn ngành thủy sản. Riêng tháng 11, kim ngạch đạt 393 triệu USD, tăng 14%.

Với đà này, ngành tôm đang tiến rất gần mốc 4,5 - 4,6 tỷ USD trong năm 2025, mức cao nhất từ trước đến nay.

Xuất khẩu tôm 11 tháng 2025 đạt 4,3 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm trước. Ảnh: Hoàng Anh

Bức tranh 11 tháng cho thấy sự phục hồi rõ nét cả về thị trường lẫn cơ cấu sản phẩm. Tăng trưởng không tập trung vào một điểm đơn lẻ mà trải rộng ở nhiều khu vực, giúp giảm bớt rủi ro trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động.

Thị trường chủ lực giữ nhịp tăng trưởng cho xuất khẩu tôm

Trung Quốc tiếp tục dẫn đầu với kim ngạch 1,2 tỷ USD, chiếm hơn 28% tổng giá trị xuất khẩu tôm và tăng tới 59% so với cùng kỳ. Dù giá trị xuất khẩu tháng 11 đạt 108 triệu USD và giảm so với tháng trước, mức tăng gần 27% so với cùng kỳ cho thấy nhu cầu vẫn duy trì ổn định, đặc biệt với các dòng tôm sống, tươi và đông lạnh.

Khối CPTPP nổi lên như một điểm tựa quan trọng khi đạt 1,2 tỷ USD trong 11 tháng, tăng 32%. Nhật Bản giữ vai trò thị trường chủ lực với 535 triệu USD, tăng 13%, trong đó nhóm tôm chế biến phục vụ kênh bán lẻ ghi nhận mức tăng tích cực.

Australia, Anh và Canada tiếp tục duy trì đà tăng ổn định, góp phần củng cố triển vọng của khu vực này trong bối cảnh thị trường Mỹ và EU có nhiều biến động chính sách.

Tại Mỹ, kim ngạch xuất khẩu đạt 754 triệu USD, tăng 7% trong 11 tháng. Tuy nhiên, riêng tháng 11 chỉ đạt 52 triệu USD, giảm 7% do tác động từ các biện pháp phòng vệ thương mại. Xuất khẩu chậm lại vào cuối năm phản ánh việc doanh nghiệp đã đẩy mạnh giao hàng sớm từ tháng 8 và 9, thời điểm Mỹ công bố mức thuế chống bán phá giá sơ bộ POR19 ở mức cao. Dù vậy, nhu cầu với các sản phẩm giá trị gia tăng vẫn ở mức khả quan, đúng vào phân khúc thế mạnh của Việt Nam.

Thị trường EU cũng ghi nhận sự phục hồi đáng chú ý với kim ngạch 540 triệu USD trong 11 tháng, tăng 21%. Đức, Bỉ và Hà Lan là những điểm sáng, hưởng lợi từ sự thiếu hụt nguồn cung tôm sú từ Ấn Độ và Indonesia trong một số thời điểm, cùng xu hướng tiêu dùng ưu tiên các sản phẩm chế biến có chứng nhận bền vững.

Cơ cấu sản phẩm chuyển dịch và bài toán 2026

Trong 11 tháng đầu năm, tôm chân trắng tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất với 2,8 tỷ USD, tương đương gần 65% tổng kim ngạch. Các sản phẩm chế biến tăng trưởng tốt nhờ nhu cầu từ Nhật Bản, EU và Australia.

Tôm sú đạt 426 triệu USD, tăng 4%, chủ yếu nhờ đóng góp ổn định từ thị trường châu Á và một phần EU, song vẫn chịu áp lực cạnh tranh từ nguồn cung giá thấp.

Điểm nhấn nổi bật nhất của năm là nhóm tôm loại khác với kim ngạch trên 1 tỷ USD, tăng tới 74%. Sự bứt phá này gắn liền với xuất khẩu tôm hùm sang Trung Quốc, đặc biệt ở phân khúc sống và cao cấp. Diễn biến này cho thấy khả năng thích ứng nhanh của doanh nghiệp trước nhu cầu thị trường, đồng thời kéo giá trị bình quân xuất khẩu đi lên.

Trung Quốc tiếp tục là động lực tăng trưởng lớn nhất trong năm 2025. Thị trường này ưa chuộng mạnh các sản phẩm sống, tươi và cao cấp, song cạnh tranh cũng ngày càng gay gắt.

Ecuador và Ấn Độ giữ lợi thế ở phân khúc giá rẻ, trong khi Việt Nam và Thái Lan cạnh tranh trực diện ở phân khúc cao cấp và chế biến. Lợi thế về vị trí địa lý giúp doanh nghiệp Việt linh hoạt hơn về thời gian giao hàng, nhưng các yêu cầu ngày càng chặt chẽ về hải quan, truy xuất nguồn gốc và kiểm soát biên mậu buộc doanh nghiệp phải nâng chuẩn quản trị và tuân thủ.

Ở chiều ngược lại, Mỹ là thị trường chịu nhiều áp lực nhất. Thuế chống bán phá giá POR19 sơ bộ ở mức cao cùng các chính sách thuế đối ứng mới khiến chi phí xuất khẩu tăng mạnh.

Giá tôm chân trắng xuất sang Mỹ trong quý III dao động 12,8 - 14,1 USD/kg, còn tôm sú lên tới 17,9 - 20,4 USD/kg, làm suy giảm sức cạnh tranh so với Ecuador và các nhà cung cấp Nam Á. Nếu kết quả cuối cùng của POR19 không thay đổi, xuất khẩu sang Mỹ trong quý I/2026 có thể giảm rõ rệt.

Với nền tảng 11 tháng đạt hơn 4,3 tỷ USD, mục tiêu cán mốc kỷ lục trong năm 2025 đang nằm trong tầm tay ngành tôm Việt Nam. Bước sang năm 2026, triển vọng trở nên thận trọng hơn khi áp lực thuế tại Mỹ, cạnh tranh tại Trung Quốc và chi phí sản xuất trong nước vẫn hiện hữu.

Dù vậy, việc mở rộng thị trường trong khối CPTPP, EU, Trung Đông và tiếp tục đẩy mạnh sản phẩm giá trị gia tăng được xem là dư địa quan trọng để ngành tôm duy trì đà tăng trưởng trong giai đoạn tới.

Lam Anh

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/xuat-khau-tom-sap-can-moc-ky-luc-moi-d43581.html