Xuất khẩu Việt Nam hướng tới kỷ lục mới

12 giờ trướcBài gốc

Triển vọng năm 2025 tiếp tục được đánh giá tích cực khi kim ngạch xuất khẩu có thể vượt mốc 470 tỷ USD. Ảnh minh họa

Xuất khẩu có thể vượt mốc 470 tỷ USD

Tại Tọa đàm “Giải pháp tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững” được tổ chức mới đây, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Nguyễn Anh Sơn cho biết, giai đoạn 2020 –2025 là thời kỳ bứt phá mạnh mẽ của hoạt động thương mại. Xuất khẩu tăng trưởng bình quân khoảng 10% mỗi năm, đưa Việt Nam từ một quốc gia có quy mô thương mại trung bình trở thành thành viên của nhóm 20 nền kinh tế xuất khẩu lớn nhất thế giới kể từ năm 2023. Việc duy trì xuất siêu liên tục suốt một thập kỷ không chỉ tạo nguồn ngoại tệ ổn định cho nền kinh tế mà còn góp phần giảm áp lực lên tỷ giá và củng cố dự trữ ngoại hối quốc gia.

Triển vọng năm 2025 tiếp tục được đánh giá tích cực khi kim ngạch xuất khẩu có thể vượt mốc 470 tỷ USD, tăng khoảng 16% so với năm trước. Với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu dự kiến đạt 920 tỷ USD, Việt Nam nhiều khả năng vươn lên nhóm 15 quốc gia có quy mô thương mại lớn nhất toàn cầu. Đây là thành quả của quá trình hội nhập sâu rộng, tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA và sự nỗ lực không ngừng của cộng đồng DN.

Không chỉ tăng về lượng, cơ cấu hàng hóa xuất khẩu cũng có sự chuyển dịch tích cực. Nhóm hàng công nghiệp chế biến, chế tạo hiện chiếm tới khoảng 85% tổng kim ngạch xuất khẩu, với 7 mặt hàng đạt giá trị trên 10 tỷ USD. Điều này phản ánh sự thay đổi từ xuất khẩu dựa nhiều vào tài nguyên, nông sản thô sang các sản phẩm có hàm lượng kỹ thuật và giá trị cao hơn, dù quá trình này vẫn chưa đạt như kỳ vọng.

Bên cạnh những con số ấn tượng, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu thẳng thắn chỉ ra hàng loạt thách thức đang nổi lên. Trên bình diện quốc tế, kinh tế thế giới phục hồi chậm, xung đột địa chính trị kéo dài, xu hướng phân mảnh thương mại và chủ nghĩa bảo hộ gia tăng đang thu hẹp dần những dư địa tăng trưởng truyền thống. Các tiêu chuẩn mới về phát triển bền vững, giảm phát thải, truy xuất nguồn gốc, trách nhiệm xã hội và “xanh hóa” chuỗi cung ứng ngày càng trở thành điều kiện bắt buộc, tạo áp lực lớn cho DN xuất khẩu, đặc biệt là khu vực DN vừa và nhỏ. Khu vực FDI tiếp tục đóng vai trò chủ lực trong xuất khẩu, trong khi DN trong nước chưa tham gia tương xứng vào chuỗi giá trị toàn cầu. Hàng hóa xuất khẩu nhiều nhưng giá trị gia tăng thực tế còn thấp do chủ yếu dừng ở khâu gia công, lắp ráp…

Cơ hội và thách thức đan xen

Dù vậy, bối cảnh toàn cầu đầy biến động cũng đang mở ra một “cửa sổ cơ hội” hiếm có cho Việt Nam. Xu hướng tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, được thúc đẩy bởi thương chiến Mỹ – Trung, đại dịch Covid-19 và xung đột tại Ukraine, đã khiến nhiều tập đoàn đa quốc gia tìm kiếm điểm đến mới để phân tán rủi ro. Làn sóng dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc diễn ra rõ nét từ sau năm 2018, và Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến chiến lược nhờ môi trường chính trị ổn định, chi phí cạnh tranh và mạng lưới FTA rộng khắp.

Tuy nhiên, các quốc gia dựng lên ngày càng nhiều rào cản kỹ thuật, tiêu chuẩn và chính sách phòng vệ thương mại để bảo vệ sản xuất trong nước. Đặc biệt, những thay đổi trong chính sách thương mại của Mỹ, trong đó có tác động từ việc Tổng thống Donald Trump quay trở lại Nhà Trắng, đang tạo thêm áp lực cho các đối tác thương mại, trong đó có Việt Nam.

Trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong những năm tới, xuất khẩu được xác định tiếp tục là động lực then chốt. Tuy nhiên, yêu cầu đặt ra không chỉ là tăng trưởng nhanh mà còn phải chuyển mạnh từ chiều rộng sang chiều sâu, dựa trên hiệu quả và tính bền vững. Điều này đồng nghĩa với việc nâng cao giá trị gia tăng, hàm lượng công nghệ, tỷ lệ nội địa hóa và năng lực tự chủ của nền kinh tế.

Ở góc độ mới nổi, thương mại điện tử xuyên biên giới được đánh giá là dư địa quan trọng cho xuất khẩu trong thời gian tới. Theo Tổng Thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, Trần Văn Trọng, kênh xuất khẩu này mở ra cơ hội lớn cho DN nhỏ và vừa tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng toàn cầu, song cũng đòi hỏi phải nhanh chóng nâng cao năng lực số, logistics và khả năng tuân thủ quy định thị trường quốc tế.

Trong khi đó, các chuyên gia hội nhập nhấn mạnh yếu tố bền vững đang trở thành “giấy thông hành” bắt buộc. TS. Nguyễn Thị Thu Trang, chuyên gia pháp luật và hội nhập kinh tế quốc tế cho rằng, việc đáp ứng các tiêu chuẩn về môi trường, lao động, trách nhiệm xã hội và quản trị DN không còn là lựa chọn mà là điều kiện tiên quyết để hàng hóa Việt Nam trụ vững ở các thị trường lớn. Chủ động thích ứng với các chuẩn mực này sẽ giúp DN giảm rủi ro thương mại, nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo nền tảng cho tăng trưởng dài hạn.

Thực tế cho thấy, xuất khẩu Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của những kỷ lục mới, nhưng con đường phía trước không chỉ trải hoa hồng. Cơ hội và thách thức đan xen, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của Nhà nước, DN và các hiệp hội ngành hàng. Chỉ khi chuyển hóa được lợi thế quy mô thành sức mạnh chất lượng, xuất khẩu Việt Nam mới có thể tăng trưởng cao và bền vững, đúng với kỳ vọng của một nền kinh tế đang vươn mình mạnh mẽ trên thương trường toàn cầu.

Năm 2025 đánh dấu một cột mốc đặc biệt của kinh tế Việt Nam khi cán cân thương mại tiếp tục ghi nhận năm xuất siêu thứ 10 liên tiếp. Từ con số khiêm tốn 13,40 tỷ USD vào năm 1995, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đã tăng vọt lên 786,9 tỷ USD vào năm 2024, tương đương gần 59 lần sau gần ba thập kỷ. Đáng chú ý, năm 2025 được dự báo sẽ chứng kiến kỷ lục mới, với quy mô thương mại có thể đạt khoảng 920 tỷ USD. Kết quả cho thấy độ mở và sức bật hiếm có của nền kinh tế.

Quý Nguyễn

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/xuat-khau-viet-nam-huong-toi-ky-luc-moi-439695.html