Ý kiến khác nhau về đề xuất bắt buộc lắp camera trong khoang hành khách

3 giờ trướcBài gốc

Chính phủ đang đề xuất Quốc hội sửa đổi một số nội dung Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, đáng chú ý là dự luật bổ sung quy định: ô tô kinh doanh vận tải phải lắp thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái; ô tô từ 8 chỗ trở lên phải lắp thêm camera trong khoang chở khách.

Theo cơ quan soạn thảo đây là công cụ để lực lượng chức năng giám sát, xử phạt. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng quy định này còn nhiều điểm chưa phù hợp.

Vì sao cần lắp camera trong khoang chở khách?

Theo Bộ Công an (đơn vị soạn thảo) sau bảy tháng triển khai Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, việc quản lý phương tiện kinh doanh vận tải thông qua thiết bị giám sát hành trình và camera giám sát lái xe vẫn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Cụ thể, ô tô kinh doanh vận tải dưới 8 chỗ hiện chưa phải lắp thiết bị ghi hình lái xe, dẫn đến khó giám sát hành vi vi phạm như: không thắt dây an toàn, buông cả hai tay khỏi vô lăng, dùng chân điều khiển, vừa lái vừa dùng điện thoại, chạy quá tốc độ… Ngoài ra, hệ thống chưa cảnh báo được các tình huống lái xe mất tập trung, ngủ gật – nguyên nhân tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn.

Quy định hiện hành là bắt buộc xe trên 8 chỗ ngồi phải lắp thiết bị giám sát hành trình và camera ghi hình tài xế. Ảnh minh họa: P.HÙNG

Thực tế sáu tháng đầu năm 2025, cả nước vẫn xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến xe khách, xe tải. Cụ thể có 1.817 vụ tai nạn liên quan xe tải (chiếm 29%), làm chết 1.137 người, bị thương 890 người; 309 vụ tai nạn liên quan xe khách (chiếm 4,9%), làm chết 183 người, bị thương 233 người.

Các nguyên nhân chính gồm: đi sai phần đường, làn đường (8,82%), không chú ý quan sát (11,59%), vi phạm tốc độ (2,52%), sử dụng rượu bia (1,01%), mệt mỏi, ngủ gật (0,25%).

Bộ Công an cho rằng việc bổ sung thiết bị giám sát hình ảnh người lái và camera trong khoang hành khách sẽ góp phần ngăn ngừa, cảnh báo, xử lý kịp thời vi phạm, nâng cao an toàn giao thông.

Tuy vậy, đại diện Hiệp hội Vận tải ô tô cho rằng không nên bắt buộc xe kinh doanh vận tải chở người dưới tám chỗ ngồi (không kể lái xe) và xe tải dưới 7.500 kg phải lắp thiết bị ghi hình lái xe.

Theo Hiệp hội, nhóm phương tiện này hiện chiếm tỉ lệ rất lớn (800.000 – 900.000 xe trong tổng số 1,3 triệu xe kinh doanh vận tải). Phần lớn xe chạy tuyến ngắn, trong khi dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình và camera lái xe đã rất nhiều nhưng chưa khai thác hiệu quả. Nếu buộc lắp thêm thiết bị sẽ gây tốn kém cho doanh nghiệp, lãng phí xã hội.

Hiệp hội cũng chỉ ra hiện chưa có cơ sở pháp lý đầy đủ để xử phạt vi phạm từ dữ liệu camera. Vì các thiết bị này chưa nằm trong danh mục thiết bị đo theo Luật Đo lường và chưa được kiểm định định kỳ hằng năm.

Một doanh nghiệp vận tải (xin không nêu tên) cho rằng hiện nay xe khách từ 8 chỗ ngồi trở lên đều lắp thiết bị giám sát hành trình và giám sát lái xe. Tuy nhiên, thực tế các thiết bị này vận hành chưa tốt, còn bị con người can thiệp, trong khi chi phí duy trì lại khá lớn.

Theo vị này, nếu tiếp tục bắt buộc lắp thêm camera trong khoang hành khách sẽ vừa tốn kém vừa xâm phạm quyền riêng tư. “Nếu mục tiêu nhằm phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật như mua bán người hay vượt biên trái phép thì camera khoang khách cũng chỉ có giá trị hậu kiểm. Trong khi đó, camera giám sát khu vực lái xe hiện nay đã đủ khả năng ghi nhận những tình huống tương tự” – ông nói.

Lo ngại xâm phạm quyền riêng tư

Đại biểu Quốc hội Leo Thị Lịch (Bắc Ninh) cho rằng quy định bắt buộc lắp camera trong khoang hành khách cần cân nhắc kỹ vì liên quan đến quyền riêng tư, bảo vệ dữ liệu cá nhân theo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân năm 2023.

Theo bà Lịch, thiết bị giám sát hành khách có thể bị lạm dụng để theo dõi, trong khi cơ sở pháp lý chưa rõ ràng. Điều này dễ phát sinh khiếu nại từ người dân, doanh nghiệp. Quy định hiện nay thiếu sự cân bằng giữa yêu cầu an ninh phòng ngừa tội phạm, khủng bố với quyền công dân.

Vì vậy, nữ đại biểu Quốc hội đề nghị chỉ áp dụng quy định này với phương tiện vận tải công cộng trên tuyến dài từ 500 km trở lên; dữ liệu chỉ lưu trữ tối đa 30 ngày và phải được thông báo công khai để hành khách biết.

Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội – cơ quan thẩm tra dự luật – cho biết trong quá trình thẩm tra có nhiều ý kiến yêu cầu đánh giá toàn diện tác động, đặc biệt là chi phí tuân thủ và quyền riêng tư của hành khách.

Một số ý kiến khác cho rằng quy định này nên được xem xét khi sửa đổi toàn diện Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, thay vì bổ sung riêng lẻ.

Thường trực Ủy ban nhận định, mục tiêu của việc lắp camera trong khoang hành khách là tăng cường quản lý, bảo đảm an toàn giao thông. Tuy nhiên, nguyên nhân chính gây tai nạn vẫn chủ yếu xuất phát từ lỗi của lái xe, ít liên quan hành khách. Do vậy, việc lắp camera trong khoang hành khách khó đạt mục tiêu nhưng lại xâm phạm quyền riêng tư.

Trên cơ sở đó, cơ quan thẩm tra đề nghị bỏ quy định lắp camera trong khoang chở khách. “Trường hợp thật sự cần thiết, có thể nghiên cứu áp dụng với phương tiện công cộng, song phải bảo đảm cơ sở pháp lý và cơ chế bảo vệ quyền riêng tư của hành khách…”- Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội nêu quan điểm.

Dự kiến những nội dung sửa đổi, bổ sung trong dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ sẽ được cho ý kiến và thông qua trong kỳ họp Quốc hội diễn ra vào 20-10 tới đây.

VIẾT LONG - MINH TRÚC

Nguồn PLO : https://plo.vn/y-kien-khac-nhau-ve-de-xuat-bat-buoc-lap-camera-trong-khoang-hanh-khach-post873624.html