Y tế tư nhân giúp nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo đảm tính bền vững và công bằng trong hệ thống y tế quốc gia.
Với sự gia tăng đầu tư, ứng dụng công nghệ mới và đổi mới mô hình quản trị, lĩnh vực này đang tạo ra sức bật mới, góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Khẳng định vị thế mới
Sau hơn 20 năm thực hiện xã hội hóa ngành y tế, Việt Nam ghi nhận sự phát triển nhanh của khu vực y tế tư nhân. Đến năm 2025, trên toàn quốc có gần 400 bệnh viện tư nhân và hơn 50 nghìn phòng khám, trung tâm y tế tư nhân, chiếm khoảng 24% đến 40% tổng số bệnh viện và lượt khám chữa bệnh toàn quốc. Khu vực này không chỉ giảm áp lực cho hệ thống y tế công mà còn đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng đa dạng và cao cấp của người dân.
Các bệnh viện tư nhân đang mở rộng hoạt động sang nhiều lĩnh vực như y học cá nhân hóa, phục hồi chức năng, chăm sóc dài hạn và du lịch y tế. Các tập đoàn lớn như Vinmec, Tâm Anh, MEDLATEC, Hoàn Mỹ... đẩy mạnh đầu tư công nghệ hiện đại với máy MRI 3.0 Tesla, robot phẫu thuật Da Vinci, hệ thống quản lý thông tin y tế tiên tiến… nhằm nâng cao chất lượng và trải nghiệm người bệnh.
Mô hình hợp tác công - tư (PPP) cũng được triển khai mạnh mẽ, tận dụng nguồn lực xã hội, đặc biệt ở các vùng khó khăn, góp phần nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ y tế toàn quốc.
Đáng chú ý, theo Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, đây được xác định là lĩnh vực ưu tiên chiến lược, là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững của kinh tế tư nhân nói chung.
“Điểm nghẽn” trong phát triển bền vững
Dù có sự tăng trưởng ấn tượng, nhưng còn không ít vấn đề cản trở sự phát triển bền vững của y tế tư nhân.
Phần lớn bệnh viện tư nhân quy mô nhỏ, trên 50% có dưới 100 giường bệnh, dẫn tới hoạt động manh mún, thiếu liên kết chuyên môn và chiến lược phát triển dài hạn.
Ông Phạm Đức Hân - thành viên Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam nhận định: “Nhiều nhà đầu tư chỉ nhìn thấy cơ hội kinh doanh mà chưa đủ hiểu biết về quản trị bệnh viện và quy chuẩn y tế, dễ gây mất niềm tin từ bệnh nhân và nhà đầu tư thứ cấp”.
Bên cạnh đó, thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao là thách thức lớn. Việc đào tạo và thu hút bác sĩ, chuyên gia trình độ cao còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến năng lực khám chữa bệnh và phát triển chuyên sâu.
Ứng dụng công nghệ trong quản lý và điều trị ở khu vực tư nhân vẫn chưa đồng bộ. Chỉ khoảng 30% cơ sở y tế tư nhân áp dụng hệ thống quản lý điện tử hoặc liên thông dữ liệu với y tế công, gây khó khăn trong quản lý thông tin và tối ưu hiệu quả điều trị.
Thêm vào đó, theo ông Nguyễn Xuân Hoàng - Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH tư vấn y dược quốc tế IMC, nhiều cơ sở y tế tư nhân vận hành theo tư duy lợi nhuận ngắn hạn, thiếu trách nhiệm xã hội và văn hóa tổ chức bài bản, gây ảnh hưởng đến uy tín và phát triển lâu dài.
Về mặt thể chế, y tế tư nhân vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận đất đai, vốn, ưu đãi thuế, đào tạo nhân lực và chuyển giao công nghệ so với các bệnh viện công và doanh nghiệp FDI. Điều này tạo ra sự cạnh tranh chưa công bằng, ảnh hưởng đến năng lực mở rộng và đổi mới của khu vực tư nhân.
Chính sách đồng hành và đổi mới toàn diện
Để y tế tư nhân phát triển mạnh, bền vững, các chuyên gia, lãnh đạo ngành y tế đề xuất cần sự đồng bộ giữa đổi mới tư duy doanh nghiệp và cải cách chính sách Nhà nước.
Ông Nguyễn Trường Sơn - nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng, hoàn thiện thể chế, tạo điều kiện thuận lợi tiếp cận đất đai, vốn vay và nhân lực chất lượng cao là rất cần thiết. Nhà nước cần có các cơ chế ưu đãi đầu tư, hỗ trợ nghiên cứu phát triển (R&D) và chuyển giao công nghệ cho các cơ sở y tế tư nhân.
Bộ Y tế đang thúc đẩy chương trình chuyển đổi số y tế, khuyến khích ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và y học cá thể hóa để nâng cao hiệu quả quản lý và điều trị. Việc xây dựng hệ thống dữ liệu y tế liên thông giữa các cơ sở công - tư cũng là mục tiêu quan trọng nhằm đảm bảo chất lượng chăm sóc sức khỏe toàn dân.
Thứ trưởng Bộ Y tế, Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, mục tiêu đến năm 2030, y tế tư nhân sẽ chiếm ít nhất 15% tổng số giường bệnh và đạt 25% vào năm 2050. Điều này đòi hỏi quy hoạch mạng lưới y tế hợp lý, cơ chế cấp phép linh hoạt và tiêu chuẩn chất lượng đồng bộ cho khu vực tư nhân.
Song song đó, mô hình hợp tác công - tư (PPP) cần được mở rộng và phát triển sâu rộng hơn, đặc biệt tại tuyến huyện và các vùng khó khăn, nhằm tăng cường liên kết giữa bệnh viện công và tư, tạo ra chuỗi giá trị y tế hoàn chỉnh, gia tăng hiệu quả và chia sẻ rủi ro.
Y tế tư nhân đang bước vào giai đoạn phát triển mới, trở thành động lực chiến lược quan trọng của kinh tế tư nhân Việt Nam. Với sự đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực quản trị và sự hỗ trợ thiết thực từ chính sách Nhà nước, y tế tư nhân có thể trở thành trụ cột vững chắc trong hệ thống chăm sóc sức khỏe quốc gia, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Hương Trang