Yếu tố 'sống còn' với ngành bán lẻ

3 giờ trướcBài gốc

Thời điểm này, ngành bán lẻ Việt Nam đang đứng trước thời cơ lớn để bứt phá, khi nền kinh tế phục hồi mạnh mẽ và thị trường trong nước tiếp tục mở rộng. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp bán lẻ buộc phải chủ động tái cấu trúc, đổi mới phương thức kinh doanh, ứng dụng công nghệ và tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đây không chỉ là yêu cầu tất yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh, mà còn góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trưởng thương mại - dịch vụ, khẳng định vai trò “trụ đỡ” của thị trường nội địa trong nền kinh tế quốc gia.

Những tín hiệu tích cực

Bức tranh bán lẻ Việt Nam trong năm 2025 đang ghi nhận nhiều gam màu sáng. Theo báo cáo của Cục Thống kê, Bộ Tài chính, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 9 ước đạt 598,7 nghìn tỷ đồng, tăng 2,0% so với tháng trước và 11,3% so với cùng kỳ năm trước.

Hầu hết các nhóm ngành hàng đều có mức tăng trưởng mạnh: may mặc tăng 15,2%, lương thực – thực phẩm tăng 13,8%, đồ dùng gia đình tăng 10,0%, dịch vụ lưu trú, ăn uống tăng 15,0%, và du lịch, lữ hành tăng gần 20%. Những con số này phản ánh xu hướng tiêu dùng phục hồi rõ nét, đồng thời cho thấy niềm tin của người dân vào nền kinh tế đang dần được củng cố.

Trong quý 3 năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước đạt 1.759,1 nghìn tỷ đồng, tăng 10,1% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng đầu năm, con số này đạt tới 5.176 nghìn tỷ đồng, tăng 9,5% – mức tăng cao hơn cùng kỳ năm 2024. Nếu loại trừ yếu tố giá, mức tăng thực vẫn đạt 7,2%, khẳng định sức bật mạnh mẽ của thị trường nội địa – một trong những động lực tăng trưởng bền vững của nền kinh tế.

Động lực cho ngành bán lẻ phát triển và thực sự trở thành “cú hích” cho tăng trưởng, cần tập trung vào ba nhóm giải pháp trọng tâm. Thứ nhất, củng cố niềm tin tiêu dùng là yếu tố then chốt quyết định sức mua của thị trường. Người tiêu dùng cần có thu nhập ổn định để tăng chi tiêu, đồng thời doanh nghiệp cũng phải đủ “sức khỏe” tài chính để mở rộng hoạt động và kích cầu tiêu dùng nội địa.

Thứ hai, tái cấu trúc mô hình kinh doanh bán lẻ theo hướng hiện đại, hiệu quả và phù hợp với xu thế tiêu dùng mới. Doanh nghiệp cần xác định rõ tỷ trọng giữa thương mại điện tử và hệ thống cửa hàng vật lý, định vị rõ phân khúc khách hàng mục tiêu, đồng thời ứng dụng công nghệ, dữ liệu số và trí tuệ nhân tạo trong quản lý, vận hành.

Thứ ba, tái cấu trúc chuỗi giá trị hàng hóa Việt Nam, gắn kết chặt chẽ hơn với chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này giúp sản phẩm Việt không chỉ nâng cao giá trị trong nước mà còn đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, qua đó mang lại nhiều lợi ích hơn cho người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Nhiều chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam cần tiếp tục phát huy vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp với cơ quan quản lý Nhà nước, tích cực tham gia xây dựng và tham vấn chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Bên cạnh đó, Hiệp hội cần đẩy mạnh liên kết giữa các doanh nghiệp nội địa, chia sẻ thông tin thị trường, xu hướng quốc tế và kinh nghiệm vận hành, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, thích ứng nhanh hơn với sự thay đổi của thị trường.

Hướng đến người tiêu dùng

Có thể thấy, bán lẻ hàng hóa đang là một trong những trụ cột quan trọng nhất đóng góp vào tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của cả nước. Chính vì vậy, nhiều doanh nghiệp lớn trong ngành bán lẻ đang đẩy mạnh đầu tư, mở rộng hệ thống phân phối, hướng đến mục tiêu không chỉ gia tăng doanh thu mà còn đóng góp vào tăng trưởng bền vững của thị trường nội địa trong năm 2025.

Sự rút lui của hàng loạt nhà bán lẻ nước ngoài như Parkson (Malaysia), Emart (Hàn Quốc), Auchan (Pháp)... trong những năm gần đây đã cho thấy bức tranh cạnh tranh khốc liệt của thị trường. Dù Việt Nam được xem là “vùng đất hứa” với hơn 100 triệu dân, tầng lớp trung lưu tăng nhanh nhất Đông Nam Á và tốc độ tăng trưởng kinh tế nằm trong nhóm cao nhất thế giới, song thực tế cũng chứng minh rằng, thành công tại thị trường này không đến với những ai thiếu am hiểu văn hóa và hành vi tiêu dùng Việt.

Phân tích sâu hơn, điểm chung giữa những nhà bán lẻ thất bại là chiến lược kinh doanh xa rời tâm lý, thói quen và giá trị tiêu dùng bản địa. Trong khi đó, các doanh nghiệp nội địa lại có lợi thế sân nhà, thấu hiểu thị hiếu người tiêu dùng và linh hoạt trong ứng biến. Vì vậy, để tận dụng tối đa cơ hội, doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam cần đổi mới mô hình quản trị, đầu tư công nghệ, nâng cao trải nghiệm khách hàng và đặc biệt coi trọng việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Trên cơ sở đó, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương) đã xây dựng và triển khai “Bộ tiêu chí Doanh nghiệp vì người tiêu dùng trong lĩnh vực bán lẻ”. Đây là một công cụ quan trọng giúp đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật, thực thi chính sách và bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng tại các doanh nghiệp. Bộ tiêu chí không chỉ tạo khung tham chiếu minh bạch, khách quan, mà còn khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng văn hóa kinh doanh lấy người tiêu dùng làm trung tâm, qua đó nâng cao uy tín, năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Ngoài ra, trong bối cảnh công nghệ số bùng nổ, doanh nghiệp bán lẻ cần nhanh chóng ứng dụng các giải pháp hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT) để tối ưu vận hành, quản lý hàng hóa và cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm. Khi hành vi tiêu dùng thay đổi, người mua sắm không chỉ đến cửa hàng truyền thống mà còn chuyển dịch mạnh sang các nền tảng thương mại điện tử, thì mô hình bán lẻ đa kênh (Omnichannel) trở thành xu hướng tất yếu, giúp kết nối liền mạch mọi “điểm chạm” với khách hàng.

Rõ ràng, tương lai của ngành bán lẻ Việt Nam sẽ không chỉ được đo bằng tốc độ tăng trưởng doanh thu, mà còn bằng mức độ gắn kết và tin tưởng của người tiêu dùng. Khi doanh nghiệp coi người tiêu dùng là trung tâm của mọi chiến lược, từ sản phẩm, dịch vụ đến trải nghiệm… ngành bán lẻ Việt Nam hoàn toàn có thể bứt phá mạnh mẽ, vươn lên trở thành động lực chủ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và góp phần định hình một thị trường tiêu dùng hiện đại, văn minh và bền vững.

Giai đoạn 2025 – 2027 là thời điểm bản lề với nhiều chính sách và đạo luật mới được ban hành, như Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân với nội dung bỏ thuế khoán đối với doanh nghiệp bán lẻ, dịch vụ, hay Luật Thương mại điện tử mới đang được xây dựng. Những thay đổi này không chỉ tạo lập sân chơi công bằng hơn giữa các mô hình bán lẻ, mà còn khuyến khích doanh nghiệp chính quy, minh bạch, đóng góp tích cực cho ngân sách và bảo vệ tốt hơn quyền lợi người tiêu dùng.

Thu Tuyến/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/thi-truong/tieu-dung/yeu-to-song-con-voi-nganh-ban-le-post1236159.vov