Tháng 6/1995, người dân London bất ngờ chứng kiến một khung cảnh siêu thực: một bức tượng khổng lồ cao 10 mét của Michael Jackson được đưa lên xà lan, xuôi dòng sông Thames. Đó là khoảnh khắc mở màn cho chiến dịch quảng bá album HIStory: Past, Present and Future, Book I - một trong những chiến dịch tiếp thị âm nhạc táo bạo nhất thập niên 1990.
Tượng Michael Jackson bằng sợi thủy tinh xuất hiện ở khắp nơi: từ Anh, Hà Lan, Áo đến Nam Phi, Thụy Sĩ và Ý. Tổng cộng 10 bức tượng được thực hiện trong vòng 4 tháng bởi nghệ sĩ Stephen Pyle cùng các cộng sự tại Elstree Studios. Dù không sử dụng nguyên mẫu từ nhà điêu khắc Diana Walczak - người tạo nên phiên bản đất sét cho bìa album, các tác phẩm vẫn mang dáng dấp oai vệ của một "vị thần nhạc Pop" thời đỉnh cao.
Tượng của Michael Jackson xuất hiện tại các địa danh trên khắp thế giới để quảng bá album HIStory của ông (Ảnh: BBC).
Tại làng Best (Hà Lan), một bức tượng từng hiên ngang giữa bãi đậu xe của McDonald’s suốt nhiều năm. Chủ nhà hàng Peter Van Gelder mua lại bức tượng từ Sony tại buổi từ thiện năm 1996 và đặt ngay phía trước để thu hút sự chú ý. Không ngờ, nơi đây nhanh chóng trở thành điểm hành hương của người hâm mộ: họ chụp ảnh, bật nhạc, đặt hoa, thư từ tưởng nhớ Michael Jackson vào các dịp đặc biệt.
Thế nhưng sau khi bộ phim tài liệu "Leaving Neverland" phát sóng năm 2019, áp lực từ trụ sở chính McDonald’s ở Mỹ buộc bức tượng phải bị dỡ bỏ và cất giấu tại một địa điểm bí mật. Peter Van Gelder vẫn hy vọng có thể hiến tặng tượng cho một câu lạc bộ fan hâm mộ, nhưng quy định về giấy phép xây dựng đang cản trở mong muốn ấy. Hiện tại, tượng "ông hoàng nhạc Pop" nằm im lìm dưới tấm bạt trong một nhà kho nhỏ.
Một bức tượng khác đang "trú ngụ" tại Judenau-Baumgarten, thị trấn nhỏ cách Vienna (Áo) khoảng 30 km. Năm 1998, chủ hộp đêm Franz Josef Zika chi 150.000 Schilling để mang tượng về từ một cuộc đấu giá từ thiện. Từ đó, tượng Jackson trở thành điểm nhấn tại khu vực hút thuốc của câu lạc bộ The Baby’O. Sau khi câu lạc bộ đóng cửa vì bị hàng xóm phàn nàn, Franz Josef Zika đang rao bán bức tượng với giá 25.000 euro. Nếu không bán được? "có lẽ tôi sẽ gửi nó lên sao Hỏa. Nhờ Elon Musk vậy!", ông đùa.
Các bức tượng được lắp ráp và sơn tại Elstree Studios, nơi có đủ không gian để dựng chúng lên (Ảnh: BBC)
Tại Nam Phi, một phiên bản đã được sơn lại trông như màu xanh xám vẫn còn hiện diện trong công viên thu nhỏ Santarama Miniland ở Johannesburg nay đã bị bỏ hoang. Giữa những mô hình kiến trúc thu nhỏ, tượng Michael Jackson khổng lồ như thể đến từ hành tinh khác. Blogger Heather Mason - người ghé thăm nơi này năm 2013 ví đó là điểm nhấn kỳ quặc nhưng không thể rời mắt.
Tại Lausanne (Thụy Sĩ), bức tượng từng xuất hiện tại hội chợ thường niên Luna Park, được "trang điểm" thêm bằng các chi tiết vàng óng. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, nó không còn được trưng bày và cũng không nằm trong danh mục để bán.
Trái lại, tại Europark Idroscalo Milano (Ý), một bức tượng Michael Jackson từng được phục chế và ra mắt hoành tráng trong buổi flashmob năm 2019, vài tháng sau khi "Leaving Neverland" gây bão dư luận. Từng có lúc nó bị che mặt vì chủ công viên không muốn bị hiểu sai về thông điệp dành cho trẻ em. Nhưng giờ đây, sau những tranh cãi và biến động, chủ sở hữu công viên đang rao bán bức tượng, đánh dấu một hồi kết yên ắng cho một biểu tượng từng được kỳ vọng trường tồn.
Bức tượng đã được phục hồi vào năm 2019, nhưng hiện đang được bán (Ảnh: BBC)
Ba mươi năm sau chiến dịch PR đậm chất "thần thoại", những bức tượng Michael Jackson khổng lồ từng là biểu tượng quyền lực của một ngôi sao toàn cầu giờ đây mang số phận lặng lẽ, bị cất giấu, rao bán, hoặc đơn giản là... đứng lạc lõng trong những bối cảnh trái khoáy.
Chúng là minh chứng sống động cho một giai đoạn điên rồ của nền công nghiệp âm nhạc - nơi danh vọng có thể vươn đến đỉnh cao nhất, nhưng cũng dễ dàng bị thời gian và tranh cãi xóa nhòa. Và có lẽ, chính những bức tượng bằng sợi thủy tinh kia vẫn âm thầm đứng canh giữ ở những góc khuất thế giới mới là những "người kể chuyện" trung lập và bền bỉ nhất về một biểu tượng từng làm cả địa cầu say mê.
Bức tượng đầu tiên xuất hiện trên sông Thames ở London vào tháng 6 năm 1995 (Ảnh: BBC)
Hoài Thương