Chuyển từ thị trường phi chính thức sang chính thức
Ước tính có tới 17 triệu người Việt Nam đã tham gia giao dịch tiền mã hóa (với tổng trị giá giao dịch tài sản mã hóa hằng năm ước tính trên 100 tỉ USD), trong đó hầu như toàn bộ hoạt động diễn ra trên các sàn giao dịch ở nước ngoài.
Theo báo cáo phân tích từ VinaCapital, mục tiêu của Chính phủ là chuyển hoạt động tiền mã hóa tại Việt Nam từ thị trường phi chính thức quy mô lớn, phụ thuộc vào các kênh nước ngoài, sang thị trường chính thức có thể quản lý về vấn đề thuế và tích hợp vào hệ thống tài chính nội địa.
Đến tháng 8, dựa trên nhiều nguồn tin, Việt Nam có kế hoạch thí điểm 5 sàn giao dịch tài sản số được cấp phép, hỗ trợ giao dịch Bitcoin, Ethereum và khoảng 50 loại tài sản mã hóa khác.
Các cột mốc chính sách với tài sản mã hóa
VinaCapital cho hay Chính phủ đang tập trung vào 3 mục tiêu trọng yếu:
Thứ nhất là hợp thức hóa và tính thuế giao dịch tài sản mã hóa. Định hướng dịch chuyển hàng tỉ USD hoạt động giao dịch từ các sàn ở nước ngoài về hệ thống trong nước, cho phép Chính phủ tạo nguồn thu thuế từ hoạt động giao dịch tài sản mã hóa.
Thứ hai là tích hợp tài sản số vào hệ thống tài chính trong nước. Kết nối tài sản số chặt chẽ hơn với hệ thống tài chính, mở ra các kênh huy động vốn mới và hỗ trợ nền kinh tế số, ít phụ thuộc vào tiền mặt.
Thứ ba là tăng cường khả năng bảo vệ nhà đầu tư và giám sát thị trường; đặt ra các tiêu chuẩn về hoạt động lưu ký và báo cáo, đồng thời đưa tài sản số vào khuôn khổ các quy định hiện hành về phòng chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ khủng bố (CFT).
Vì đây là một lĩnh vực mới, việc tham khảo kinh nghiệm của các quốc gia khác trong việc tích hợp tài sản số vào hệ thống tài chính là một cơ sở quan trọng để xác định xu hướng sắp tới ở Việt Nam.
Tài sản số sẽ là một phần hợp pháp của hệ thống tài chính
Dù vẫn còn một vài chi tiết cần hoàn thiện, kết quả chung của toàn bộ tiến trình là tài sản số tại Việt Nam hiện đang trong xu hướng được chính thức thí điểm vào cuối năm nay, sau nhiều năm áp dụng cách tiếp cận thận trọng.
Bên cạnh các chương trình thí điểm và thay đổi cách tiếp cận của Chính phủ, khối doanh nghiệp tư nhân cũng đang rục rịch bước chân vào thị trường này.
Ví dụ như MB hợp tác với Dunamu của Hàn Quốc, đơn vị vận hành Upbit; liên doanh liên kết với Techcombank (1Matrix) đang xây dựng blockchain lớp cơ sở tại Việt Nam; Binance đã mở rộng sáng kiến “Blockchain for Vietnam”, tài trợ cho các hoạt động giáo dục và thúc đẩy ứng dụng tại địa phương; Tether đã tham gia thảo luận về thí điểm giới hạn giao dịch USDT tại Đà Nẵng; Chainalysis đề xuất cung cấp công cụ giám sát blockchain nhằm hỗ trợ hạ tầng tuân thủ mới của Việt Nam…
Kinh nghiệm trên thế giới về hành lang pháp lý với các sàn giao dịch
Chuyên gia của VinaCapital đánh giá những xu hướng này phản ánh một sự dịch chuyển hướng tới việc công nhận tài sản số như một phần hợp pháp của hệ thống tài chính.
Theo đó, việc triển khai NDAChain là một trong nhiều bước đi sẽ giúp thúc đẩy quá trình mã hóa (tokenization) tại Việt Nam. Tức là các tài sản tài chính quen thuộc (trái phiếu, chứng chỉ quỹ, hóa đơn thương mại, tín chỉ carbon) sẽ được phát hành và giao dịch dưới dạng tài sản số trên các hạ tầng được quản lý và liên kết với ngân hàng.
Với vai trò là nền tảng hạ tầng số quan trọng của quốc gia, NDAChain cung cấp hệ thống định danh và lưu trữ dữ liệu dùng chung, cho phép các nền tảng được cấp phép thực hiện giao dịch bằng tiền VNĐ cũng như tự động hóa quy trình phát hành, chi trả và chuyển nhượng quyền sở hữu.
Song song đó, các doanh nghiệp có thể kết nối với NDAChain để triển khai thanh toán thương mại, ký quỹ và thanh toán hóa đơn; khi được phép, các stablecoin được quản lý sẽ cho phép chuyển tiền 24/7 với chi phí thấp, kết nối giữa thanh toán hằng ngày và tài sản số hóa.
3 yếu tố then chốt hỗ trợ triển vọng tài sản số tại Việt Nam
Theo VinaCapital, có nhiều yếu tố then chốt hỗ trợ triển vọng của tài sản số tại Việt Nam.
Đó là thị trường tiềm năng với sự tham gia tích cực của nhà đầu tư cá nhân, một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất châu Á, và một Chính phủ quyết tâm định hình hoạt động tiền mã hóa vào khuôn khổ, tất cả tạo ra cơ hội.
Nhiều yếu tố thuận lợi cho sự phát triển của tài sản số tại Việt Nam
Cơ hội tiếp theo là quỹ đặt trụ sở tại Việt Nam. Các quy định mới mở đường cho quỹ Bitcoin và quỹ tài sản số đa dạng đáp ứng nhu cầu từ các tổ chức bảo hiểm, quỹ hưu trí và các định chế trong nước khác.
Song song đó, các sàn giao dịch được cấp phép sẽ kết nối với ngân hàng trong nước và các công cụ thanh toán điện tử do Ngân hàng Nhà nước phê duyệt để nạp hoặc rút tiền, mang lại cho các đơn vị tiên phong quyền tiếp cận phí thanh toán và dữ liệu người dùng. Điều này có thể phát triển thành mô hình "ngân hàng tài sản số", nơi ngân hàng cung cấp dịch vụ lưu ký, thanh toán và cho vay đối với tài sản số.
“Việc tăng giá gần đây cổ phiếu các ngân hàng được cho là hưởng lợi lớn nhất từ chính sách tài sản số mới cho thấy thị trường phản ứng rất nhanh. Ví dụ như cổ phiếu MBB và TCB”, VinaCapital nêu.
Ngoài ra, Việt Nam đang đặt nền móng cho một nền kinh tế số vượt ra ngoài phạm vi giao dịch tiền mã hóa, hướng tới việc tích hợp tài sản số vào thị trường và dịch vụ của quốc gia.
Bước chuyển này nhiều khả năng sẽ kéo dòng vốn quay trở lại, tạo nguồn thu cho ngân hàng và công ty chứng khoán, đồng thời mở ra cơ hội cho các đơn vị cung cấp dịch vụ chuyên biệt về lưu ký, tuân thủ và phân tích.
Vượt ra ngoài lĩnh vực tài chính, nền kinh tế đất nước cũng sẽ hưởng lợi từ token hóa và ứng dụng blockchain. Các ngành như quản lý chuỗi cung ứng, năng lượng tái tạo, và bất động sản có thể tiếp cận mô hình huy động vốn mới thông qua tài sản được token hóa, trong khi tín chỉ carbon, hóa đơn thương mại và các công cụ khác sẽ có tính thanh khoản cao hơn.
VinaCapital cho hay nếu triển khai hiệu quả, nỗ lực quản lý tài sản số của Việt Nam không chỉ giúp kiểm soát hoạt động hiện hữu mà còn tích hợp tài sản mã hóa vào hệ thống tài chính trong nước.
Lam Thanh