Bài toán kết nối
Theo dự kiến, Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ được đưa vào khai thác thương mại từ giữa năm 2026. Tuy nhiên, việc di chuyển giữa TPHCM và sân bay quốc tế này vẫn là vấn đề đáng lo ngại khi nhiều dự án hạ tầng kết nối còn dang dở.
Ông Nguyễn Minh Mẫn, Phó Tổng Giám đốc Công ty Du lịch VinaGroup ước tính thời gian di chuyển giữa trung tâm TPHCM và sân bay Long Thành là hơn 1 tiếng, chưa tính đến yếu tố kẹt xe trên đường. Trong khi đó, đối với lịch trình bay quốc tế, hành khách cần có mặt tại sân bay 3 tiếng trước giờ khởi hành để làm thủ tục.
Đây là yếu tố rất khó đo lường và cũng là sự quan tâm của phần lớn du khách, doanh nghiệp lữ hành trong bối cảnh hạ tầng kết nối giao thông giữa TPHCM và sân bay Long Thành đang trong giai đoạn thi công. Do đó, theo ông Mẫn, việc kết nối giao thông cần sớm triển khai có lộ trình.
“Rủi ro về mặt thời gian, ảnh hưởng đến lịch trình của người dân, khách du lịch, chuyên gia khi ra sân bay cần được cơ quan chuyên môn phân tích kỹ, từ đó đưa ra các quyết định đầu tư phù hợp. Trước mắt, hạ tầng giao thông kết nối trực tiếp bằng đường bộ giữa hai sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành cần được ưu tiên”, ông lưu ý.
Chuyến bay của Vietnam Airlines cất cánh từ sân bay Tân Sơn Nhất lúc 15h20 ngày 15/12 đã hạ cánh kỹ thuật lúc 16h xuống sân bay Long Thành (Đồng Nai). Ảnh: Hoàng Anh
Theo TS Justin Matthew Pang, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản trị du lịch và khách sạn, Đại học RMIT Việt Nam, khả năng di chuyển giữa TPHCM và sân bay Long Thành chủ yếu dựa vào hai tuyến đường T1, T2 - kết nối sân bay Long Thành với Quốc lộ 51 và tuyến cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây (CT01). Tuy nhiên, trên tuyến cao tốc này thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc, đặc biệt tại nút giao Quốc lộ 51, khiến hành trình kém ổn định.
Như vậy, nếu sân bay Long Thành đi vào hoạt động khi hạ tầng giao thông chưa hoàn thiện sẽ phát sinh nhiều vấn đề, không chỉ đối với hành khách mà còn đối với hàng hóa, người lao động và các dịch vụ phục vụ sân bay - có thể làm mất thời gian của người dân và du khách.
“Hơn nữa, là cửa ngõ đầu tiên và cuối cùng của một quốc gia, việc di chuyển đến/đi sân bay Long Thành gặp khó khăn sẽ để lại ấn tượng không tốt về Việt Nam, dù trải nghiệm du lịch của du khách trong thời gian lưu trú là tích cực”, vị này nhận định.
Rút ngắn thời gian từ TPHCM đi sân bay Long Thành còn 40 phút
Liên quan tới vấn đề kết nối giao thông hết sức quan trọng giữa TPHCM và sân bay Long Thành, UBND TPHCM cũng vừa có tờ trình HĐND thành phố về việc thống nhất giao UBND TP làm cơ quan có thẩm quyền thực hiện dự án tuyến đường sắt đô thị Thủ Thiêm - Long Thành theo phương thức đối tác công tư (PPP), đi qua địa bàn TPHCM và tỉnh Đồng Nai.
Về thông tin chi tiết, tuyến metro Thủ Thiêm - Long Thành có chiều dài 42km, điểm đầu tại ga Thủ Thiêm (phường An Khánh, TPHCM) và điểm cuối tại ga Long Thành (Đồng Nai).
Trên toàn tuyến dự kiến bố trí khoảng 20 ga cùng 1 depot phục vụ khai thác, vận hành. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 84.750 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự kiến từ năm 2025 đến năm 2031.
Trong tờ trình, UBND TPHCM thừa nhận hệ thống giao thông kết nối giữa sân bay Long Thành và trung tâm TPHCM còn hạn chế, trong khi sân bay Long Thành dự kiến đưa vào khai thác thương mại từ giữa năm 2026.
Trong bối cảnh này, UBND TPHCM cho biết, Dự án tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành được xác định là phương án kết nối giao thông chiến lược giữa TPHCM và tỉnh Đồng Nai, góp phần tăng cường tính liên kết vùng và rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển của hành khách giữa hai địa phương.
UBND TPHCM đánh giá, việc đầu tư đồng bộ tuyến metro số 2, đoạn Bến Thành - Tham Lương, đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm; tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành và đưa vào vận hành đồng thời giúp cải thiện hệ thống giao thông đô thị, đáp ứng nhu cầu đi lại bền vững cho người dân.
Đi từ trung tâm TPHCM đến sân bay Long Thành và kết nối với sân bay Tân Sơn Nhất có thể rút ngắn xuống còn khoảng 40 phút. Ảnh: Nguyễn Huế
Khi đó, thời gian di chuyển bằng đường sắt từ trung tâm TPHCM đến sân bay Long Thành và kết nối với sân bay Tân Sơn Nhất có thể rút ngắn xuống khoảng 40 phút, qua đó nâng cao hiệu quả khai thác sân bay Long Thành cũng như hiệu quả đầu tư các tuyến đường sắt đô thị.
Để rút ngắn thời gian di chuyển giữa trung tâm TPHCM và sân bay Long Thành, TS Võ Kim Cương, nguyên Phó Kiến trúc sư Trưởng TPHCM, nguyên Phó giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc TPHCM, cho rằng các giải pháp như mở rộng đường cao tốc, bổ sung đường sắt đô thị nối từ Thủ Thiêm qua Long Thành là các phương án kết nối giao thông cần sớm triển khai.
Ông cho hay, trong quy hoạch đầu tiên của TPHCM vào năm 1993 đã có đề cập việc kết nối giao thông tới sân bay Long Thành. Tuy nhiên, do nguồn lực tài chính còn hạn chế nên trong nhiều năm, thành phố chưa thể triển khai các dự án liên quan. Đến nay, việc kết nối di chuyển giữa TPHCM và sân bay Long Thành là hết sức cần thiết để phục vụ phát triển kinh tế.
"Nếu Long Thành trở thành sân bay chính trong khu vực, đường cao tốc Long Thành - Dầu Giây cần mở rộng lên 16 làn xe. Cao tốc này mới đang được thi công, mở rộng lên 8-10 làn xe và dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2026", ông Cương nói với PV VietNamNet.
Chia sẻ về giải pháp kết nối giữa nội đô và sân bay, TS Justin Matthew Pang đưa ra ví dụ về các hệ thống đường sắt cao tốc trên thế giới, giúp kết nối trực tiếp giữa sân bay và trung tâm thành phố.
Đơn cử, tuyến MTR Airport Express ở Hồng Kông đưa hành khách từ ga Trung tâm (Central MTR Station) đến sân bay trong chưa đầy 25 phút, dù quãng đường dài tới 35km. Hành khách thậm chí có thể làm thủ tục gửi hành lý ngay tại ga trung tâm, không cần mang theo đến sân bay.
Ngoài ra là tuyến tàu điện Daxing Airport Express ở Bắc Kinh (Trung Quốc), kết nối sân bay quốc tế Đại Hưng Bắc Kinh với trung tâm thành phố. Tuyến tàu được vận hành hoàn toàn tự động, có tốc độ tối đa 160 km/h, giúp người dân di chuyển quãng đường dài hơn 40km trong vòng 30 phút.
Trần Chung