(Nguồn: iStock)
Khi tỷ lệ sa sút trí tuệ tiếp tục tăng và nhiều người lo ngại cho sức khỏe não bộ của bản thân cũng như người thân, việc tìm kiếm các phương pháp phòng ngừa đơn giản nhưng hiệu quả ngày càng được quan tâm.
Các giáo sư tại Trường Cao đẳng Y tế Công cộng và Công tác Xã hội Robert Stempel (trực thuộc Đại học Quốc tế Florida, Mỹ)đã nghiên cứu mối liên hệ giữa giấc ngủ, chế độ ăn uống, căng thẳng và nguy cơ mắc Alzheimer. Từ kết quả này, họ đưa ra 5 khuyến nghị dễ áp dụng có thể giúp phòng bệnh và cải thiện sức khỏe tổng thể.
1. Ngủ đủ và ngủ sâu
Ngủ không đủ giấc ảnh hưởng tiêu cực đến hệ vi sinh vật đường ruột, gây viêm và cản trở quá trình sản xuất các chất cần thiết cho hoạt động não. Tình trạng này có thể dẫn đến tích tụ protein độc hại, làm tăng nguy cơ Alzheimer.
Nghiên cứu cho thấy, hiệu quả giấc ngủ (thời gian thực sự ngủ so với tổng thời gian nằm trên giường) có liên quan chặt chẽ đến khả năng tập trung và thực hiện các nhiệm vụ phức tạp.
(Ảnh: Getty images)
Trong khi đó, giấc ngủ bị gián đoạn lại tác động xấu đến trí nhớ ngắn hạn. Hiện có tới 83,6 triệu người Mỹ trưởng thành ngủ ít hơn 7 tiếng mỗi đêm – mức tối thiểu được khuyến nghị.
2. Giảm căng thẳng để bảo vệ não
Chìa khóa để giảm thiểu các hậu quả nhận thức tiêu cực trong tương lai có thể liên quan đến việc kiểm soát sự lo lắng
Căng thẳng mãn tính làm suy yếu sức mạnh não bộ và làm tăng nguy cơ Alzheimer. Cortisol - hormone được tiết ra khi căng thẳng - có lợi nếu duy trì ở mức bình thường, nhưng nếu kéo dài quá cao sẽ gây hại cho trí nhớ và khả năng tập trung.
Các nghiên cứu cho thấy, chất lượng giấc ngủ có thể điều chỉnh mối quan hệ giữa cortisol và trí nhớ. Người ngủ tốt hơn thường có nồng độ cortisol sáng thấp hơn và khả năng ghi nhớ phi ngôn ngữ (hình ảnh, khuôn mặt, cảm xúc) cũng tốt hơn.
3. Ăn uống lành mạnh để hỗ trợ não bộ
Đường ruột khỏe mạnh đồng nghĩa với não bộ minh mẫn hơn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như lycopene và beta-cryptoxanthin có liên quan đến việc giảm lo âu – một yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe não.
(Nguồn: iStock)
Việc thay thế đồ ăn vặt, thực phẩm siêu chế biến bằng trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt sẽ giúp tăng khả năng tập trung và cải thiện sức khỏe tâm thần.
Thực phẩm giàu lycopene bao gồm: cà chua và các sản phẩm từ cà chua, dưa hấu, bưởi hồng, đu đủ, ổi, mơ, ớt chuông đỏ, cà rốt, bí ngô.
Thực phẩm giàu beta-cryptoxanthin gồm: cam, quýt, đu đủ, bí ngô, quả hồng, ớt chuông đỏ.
4. Dinh dưỡng tốt hỗ trợ giấc ngủ ngon
Chế độ ăn giàu chất xơ, protein, nhiều rau quả và ít chất béo bão hòa không chỉ tốt cho tim mạch mà còn hỗ trợ chất lượng giấc ngủ.
Dữ liệu từ nghiên cứu Tri-Sleep cho thấy chế độ ăn lành mạnh giúp giảm tình trạng giấc ngủ chập chờn, tăng thời gian ngủ sâu. Dù cần thêm nghiên cứu để hiểu rõ cơ chế, nhưng điều này khẳng định mối liên kết chặt chẽ giữa dinh dưỡng và giấc ngủ.
5. Tăng cường vận động thể chất
Hoạt động thể chất thường xuyên không chỉ tốt cho cơ bắp mà còn giúp bảo vệ trí nhớ. Một nghiên cứu chỉ ra rằng chỉ cần 35 phút tập thể dục từ mức vừa đến mức mạnh mỗi tuần cũng có thể giảm 41% nguy cơ mắc Alzheimer.
(Ảnh: iStock)
Ngoài ra, tập luyện giúp duy trì tỷ lệ eo/hông hợp lý – một chỉ số dự báo đáng tin cậy về nguy cơ tử vong sớm và các bệnh lý chuyển hóa như tim mạch, tiểu đường, đột quỵ. Đây đều là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ Alzheimer.
Alzheimer không phải là số phận định sẵn. Việc duy trì giấc ngủ chất lượng, kiểm soát căng thẳng, ăn uống lành mạnh, vận động đều đặn chính là những “lá chắn” tự nhiên bảo vệ não bộ. Chỉ cần bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong thói quen hằng ngày, bạn đã có thể tạo ra sự khác biệt lớn cho sức khỏe não bộ trong tương lai./.
(Vietnam+)