Theo Cáo trạng, Dự án ĐMT Lộc Ninh được bổ sung vào Quy hoạch điện VII đã được ghi tất rõ gồm 5 nhà máy do Công ty CP Tập đoàn Hưng Hải làm chủ đầu tư tại các xã Lộc Thạnh và Lộc Thiện, huyện Lộc Ninh. Năm 2018 - 2019, Dự án nhà máy ĐMT Lộc Ninh 3 lần lượt được UBND tỉnh Bình Phước ra các quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, trong đó nói rõ vị trí xây dựng dự án tại xã Lộc Thạnh, huyện Lộc Ninh, trên khu đất trồng cao su hơn 160 ha thuộc quyền quản lý của Công ty TNHH Tân Tiến.
Tuy nhiên, do không đạt được thỏa thuận đền bù tài sản trên đất, ngày 23/9/2020 chủ đầu tư dự án lúc này đã được đổi thành Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3 đã báo cáo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bình Phước đề nghị xem xét, chấp thuận vị trí mới để xây dựng nhà máy ở xã Lộc Tấn, huyện Lộc Ninh. Đây là khu đất có diện tích hơn 149 ha đất rừng sản xuất thuộc quyền quản lý, sử dụng của Công ty TNHH MTV Cao su Lộc Ninh.
Nơi xây dựng Nhà máy ĐMT Lộc Ninh 3 tại xã Lộc Tấn.
Ngày 23/9/2020 công ty này cũng đã có văn bản gửi Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam đề nghị phê duyệt giá bồi thường, thanh lý cây cao su, bàn giao đất về địa phương để thực hiện dự án ĐMT Lộc Ninh 3. Sau đó Tập đoàn Công nghiệp Cao su đã có văn bản thống nhất mức giá đền bù, hỗ trợ khi thanh lý vườn cây cao su, keo lai tối thiểu là 372,3 triệu đồng/ha. Có được sự đồng ý trên, Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3 và Công ty TNHH MTV Cao su Lộc Ninh đã thống nhất tổng số tiền bồi thường cho diện tích xây dựng nhà máy ĐMT Lộc Ninh 3 là 45,4 tỷ đồng.
Để hỗ trợ doanh nghiệp, tháng 10/2020 UBND tỉnh Bình Phước đã đề nghị Tập đoàn Công nghiệp Cao su bàn giao 150 ha đất cho địa phương để thực hiện dự án và việc này đã được Tập đoàn Công nghiệp Cao su đồng ý. Đến khi đó, UBND tỉnh Bình Phước mới có đủ căn cứ đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi vị trí thực hiện dự án và chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng trồng cao su sang đất xây dựng công trình năng lượng.
Thế nhưng trước đó vào tháng 10/2019, UBND tỉnh Bình Phước đã có chủ trương cho Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3 được triển khai thi công một số hạng mục của dự án như giao thông, thoát nước, hàng rào bảo vệ, hệ thống giá đỡ tấm pin kèm theo yêu cầu trong quá trình thực hiện công ty tiếp tục hoàn thiện các thủ tục pháp lý liên quan (!?). Vì vậy, đến ngày 15/12/2020 Nhà máy ĐMT Lộc Ninh 3 với công suất 150MWp tại xã Lộc Tấn, huyện Lộc Ninh đã hoàn thành. Để hợp thức hóa địa điểm thực hiện dự án, ngày 31/12/2020, UBND tỉnh Bình Phước có quyết định chủ trương đầu tư, điều chỉnh nơi xây dựng dự án từ xã Lộc Thạnh sang xã Lộc Tấn.
Dự án trên được hưởng giá bán điện ưu đãi theo giá cố định thay vì giá điện thỏa thuận đối với dự án chuyển tiếp, gây thiệt hại cho Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) hơn 209 tỷ đồng. VKSNDTC xác định: Các cựu cán bộ của Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công thương) là Trịnh Văn Đoàn, Trần Quốc Hùng; các bị can Trương Hoàng Dũng, Đỗ Ngọc Tuyền, Nguyễn Hữu Khải, Nguyễn Danh Sơn thuộc Công ty Mua bán điện của EVN đã tiếp tay một loạt quy trình thẩm tra, kiểm tra hồ sơ, dự án để Nhà máy ĐMT Lộc Ninh 3 được cấp Giấy phép hoạt động điện lực, được công nhận ngày vận hành thương mại và ký hợp đồng mua bán điện. Từ các sai phạm trên, VKSNDTC đã truy tố các cựu cán bộ trên về tội: “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Đối với 4 cựu cán bộ, công chức thuộc Cục thuế tỉnh Bình Phước bị truy tố về tội: " Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thu hành công vụ" và "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".
VKSNDTC xác định: Ngày 24/5/2021 chủ đầu tư dự án là Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3 chuyển hồ sơ đề nghị hoàn thuế VAT cho dự án với số tiền hơn 145 tỷ đồng. Trong bộ hồ sơ hoàn thuế này có những tài liệu liên quan đến chủ trương đầu tư, vị trí xây dựng nhà máy ĐMT Lộc Ninh 3 tại xã Lộc Thạnh, huyện Lộc Ninh, đồng thời có 6 tài liệu thể hiện việc UBND tỉnh Bình Phước đang hoàn thiện thủ tục đề nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chuyển vị trí dự án từ xã Lộc Thạnh sang xã Lộc Tấn.
Dù đang trong thời điểm dịch bệnh, dự án thuộc diện phải kiểm tra trước, hoàn thuế sau và phải thành lập đoàn kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp, nhưng chỉ gần 2 tháng sau, ngày 14 - 15/7/2021, Phan Văn Sang, công chức Phòng Thanh tra - Kiểm tra 3, Cục thuế Bình Phước đã ký báo cáo kết quả kiểm tra, đề xuất lãnh đạo Cục thuế Bình Phước duyệt, quyết định hoàn thuế cho Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3; ký phiếu đề xuất hoàn thuế trình Trần Văn Định, Trưởng phòng Thanh tra - Kiểm tra 3 phê duyệt, chuyển đến Phòng Nghiệp vụ - Dự toán - Pháp chế thẩm định trước khi trình lãnh đạo Cục thuế quyết định.
Việc thẩm định hồ sơ hoàn thuế số tiền rất lớn như vậy cũng diễn ra rất nhanh chóng, ngày 19/7/2021, Phạm Quang Vinh, Phó trưởng phòng này đã ký văn bản thẩm định, khẳng định hồ sơ hoàn thuế đầy đủ và đáp ứng điều kiện để được hoàn thuế. Cùng ngày, Phan Văn Sang đã lập, ký tờ trình về việc ban hành quyết định hoàn thuế cho Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3, tờ trình này đã được Trưởng phòng Trần Văn Định và Cục phó Cục thuế Bình Phước Nguyễn Duy Khánh phê duyệt đồng ý. Ngày 20/7/2021, Nguyễn Duy Khánh ký quyết định hoàn số thuế trên cho Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3.
Cáo trạng của VKSNDTC xác định, hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ của Phan Văn Sang; hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng của Trần Văn Định, Phạm Quang Vinh và Nguyễn Duy Khánh trong việc hoàn thuế VAT cho Công ty CP năng lượng Lộc Ninh 3 trái quy định pháp luật đã gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước số tiền hơn 145 tỷ đồng.
Đến nay, những cựu cán bộ trực tiếp liên quan đến sai phạm xảy ra tại dự án này đã bị điều tra, truy tố, nhưng trách nhiệm trong quản lý Nhà nước của địa phương về đầu tư, về trật tự xây dựng và quản lý sử dụng đất khi để Dự án ĐMT "3 không" trên ngang nhiên mọc lên trên đất rừng sản xuất đã không được tỉnh Bình Phước công khai xử lý? Câu hỏi này cần có câu trả lời thỏa đáng của cơ quan chức năng.
Bảo Sơn