Ai được quyền chất vấn chánh án, viện trưởng khu vực?

21 giờ trướcBài gốc

Chiều 13-6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Đại biểu Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc). Ảnh: PHẠM THẮNG

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) nêu vấn đề TAND và VKSND không tổ chức ở cấp xã mà tổ chức theo khu vực. Do vậy, đại biểu HĐND cấp xã không thể chất vấn chánh án TAND và viện trưởng VKSND khu vực. "Trong trường hợp được quyền chất vấn thì tổ chức như thế nào?"- ông Tiến đặt vấn đề.

Còn đối với cấp tỉnh, TAND và VKSND được tổ chức ở cấp tỉnh thì cần giữ nguyên thẩm quyền chất vấn của đại biểu HĐND cấp tỉnh đối với chánh án TAND và viện trưởng VKSND cấp tỉnh. Điều này sẽ giúp tăng cường công tác giám sát của đại biểu HĐND đối với chánh án TAND và viện trưởng VKSND cấp tỉnh khi không còn cấp huyện.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp). Ảnh: PHẠM THẮNG

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cũng đánh giá ban soạn thảo rất cầu thị, tiếp thu và giữ nguyên để HĐND chất vấn chánh án TAND và viện trưởng VKSND. Tuy nhiên, theo ông Hòa, chúng ta chỉ có tòa/viện cấp tỉnh và tòa/viện khu vực, vậy tòa khu vực có được chất vấn hay không?

Đại biểu Hòa đề nghị làm rõ, bởi "không lẽ HĐND xã lại chất vấn tòa/viện khu vực?" Một khu vực có nhiều xã, phường, nếu không quy định rõ thì không lẽ xã, phường nào cũng được quyền chất vấn chánh án tòa khu vực, viện trưởng VKS khu vực?

Cùng mối quan tâm, đại biểu Trần Nhật Minh (Nghệ An) cho hay theo dự thảo Luật Tổ chức TAND đang được QH xem xét thông qua tại kỳ họp này, hệ thống TAND được tổ chức theo mô hình 3 cấp: TAND Tối cao, TAND cấp tỉnh và TAND khu vực. Theo đó, sẽ không có cấp tòa án tương đương với chính quyền địa phương cấp xã.

Vấn đề đặt ra là đại biểu HĐND cấp xã thực hiện quyền chất vấn đối với chánh án TAND, viện trưởng VKSND theo cơ chế nào? Đại biểu HĐND cấp nào có quyền chất vấn chánh án TAND khu vực, viện trưởng VKSND khu vực? Bởi nếu giữ nguyên quy định hiện hành của Hiến pháp 2013 thì đại biểu HĐND cấp xã vẫn có quyền chất vấn đối với chánh án TAND và viện trưởng VKSND.

Đại biểu Trần Nhật Minh (Nghệ An). Ảnh: QH

Đồng tình ý kiến đại biểu Phạm Văn Hòa là cần phải làm rõ nội dung này. Tuy nhiên, theo ông Minh, việc quy định cơ chế chất vấn của đại biểu HĐND với các chức danh nêu trên không thể quy định chi tiết được tại dự thảo nghị quyết này.

Theo đó, nội dung này cần được cụ thể hóa tại các văn bản luật khác có liên quan như luật tổ chức TAND, Luật tổ chức VKSND, Luật tổ chức chính quyền địa phương đang được QH xem xét thông qua tại kỳ họp này, đặc biệt là Luật Giám sát hoạt động của Quốc hội và HĐND đang được nghiên cứu sửa đổi, bổ sung.

Đại biểu Trần Nhật Minh đề nghị tiếp tục nghiên cứu sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 115 Hiến pháp theo hướng bổ sung cụm từ “theo quy định của Quốc hội” tại cuối cụm từ “thủ trưởng cơ quan thuộc UBND”.

Như vậy, khoản 2 điều 115 được viết lại như sau: “Đại biểu HĐND có quyền chất vấn chủ tịch UBND, các thành viên khác của UBND, chánh án TAND, viện trưởng VKSND và thủ trưởng cơ quan thuộc UBND theo quy định của Quốc hội”.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng, Ủy ban thường trực Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, cho hay Hiến pháp chỉ quy định những điều khái quát, chung nhất làm cơ sở cụ thể hóa bằng các văn bản luật.

"Đây là vấn đề cụ thể, thẩm quyền của HĐND cấp nào chất vấn đối với chánh án TAND tỉnh và khu vực, viện trưởng VKSND tỉnh/khu vực là nội dung sẽ được quy định cụ thể trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Tổ chức TAND, Luật Tổ chức VKSND và Luật Hoạt động giám sát của QH và HĐND” - ông Tùng nói và đề nghị được giữ quy định khái quát như dự thảo.

Quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ trong trả lời chất vấn

Trình bày báo cáo giải trình trước đó, ông Hoàng Thanh Tùng cho biết đa số các ý kiến đều tán thành với nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 115 của Hiến pháp năm 2013 để phù hợp với chủ trương tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và mô hình tổ chức hệ thống TAND, VKSND không gắn với đơn vị hành chính cụ thể.

Cũng có nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục giữ quy định về quyền chất vấn của đại biểu HĐND đối với chánh án TAND, viện trưởng VKSND tại khoản 2 Điều 115 của Hiến pháp hiện hành. Có ý kiến đề nghị nghiên cứu, mở rộng theo hướng đại biểu HĐND còn có quyền chất vấn đối với người đứng đầu các cơ quan, tổ chức khác của Trung ương thực hiện nhiệm vụ trên địa bàn, như cơ quan thi hành án dân sự, cơ quan thuế, hải quan.

Có ý kiến đề nghị thay cụm từ “người bị chất vấn” thành “người được chất vấn” nhằm giúp người thực hiện có cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn, tránh tâm lý nặng nề cho người có nghĩa vụ trả lời chất vấn…

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng, Ủy ban thường trực Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Ảnh: QH

Về vấn đề này, trong Tờ trình, bản thuyết minh của Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã lý giải cụ thể lý do sửa đổi, bổ sung các nội dung nêu trên.

Tuy nhiên, để bảo đảm yêu cầu tiếp tục khẳng định và phát huy vai trò giám sát và thực hiện quyền làm chủ của Nhân dân thông qua HĐND các cấp, Ủy ban xin được tiếp thu ý kiến của Nhân dân, của các cơ quan có liên quan trực tiếp (như Chính phủ, TAND tối cao, VKSND tối cao), ý kiến của các đại biểu Quốc hội và đề nghị giữ lại quy định tại khoản 2 Điều 115 của Hiến pháp năm 2013, tức là không sửa đổi, bổ sung Điều 115 của Hiến pháp nữa.

Theo đó, đại biểu HĐND có quyền chất vấn chủ tịch UBND, các thành viên khác của UBND, chánh án TAND, viện trưởng VKSND và thủ trưởng cơ quan thuộc UBND.

Người bị chất vấn phải trả lời trước HĐND. Đại biểu HĐND có quyền kiến nghị với các cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị ở địa phương. Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị này có trách nhiệm tiếp đại biểu, xem xét, giải quyết kiến nghị của đại biểu.

Trước đó, Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đề xuất không quy định chánh án TAND, viện trưởng VKSND thuộc phạm vi đối tượng trả lời chất vấn của đại biểu HĐND. Điều này theo Ủy ban là nhằm phù hợp với tính chất và mô hình tổ chức các cơ quan nhà nước ở địa phương sau khi thực hiện sắp xếp. Hơn nữa

Ủy ban soạn thảo cho rằng việc thu hẹp quyền chất vấn đại biểu HĐND là cần thiết do sắp tới, theo chủ trương của Đảng, tòa án và viện kiểm sát cấp huyện sẽ được thay thế bằng các đơn vị khu vực, không gắn với đơn vị hành chính cụ thể nên không còn HĐND ngang cấp để thực hiện quyền chất vấn.

Mặt khác, đại biểu HĐND vẫn có quyền kiến nghị với các cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị ở địa phương (trong đó có TAND, VKSND ở địa phương) và người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm tiếp đại biểu, xem xét, giải quyết kiến nghị của đại biểu. Do đó, vẫn bảo đảm cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước giữa các cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền ở địa phương.

Tuy nhiên, tại các phiên thảo luận, các đại biểu bày tỏ lo ngại và đề nghị giữ lại quy định này.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/ai-duoc-quyen-chat-van-chanh-an-vien-truong-khu-vuc-post855025.html