Ba học giả đoạt Nobel Kinh tế 2025 nhờ lý thuyết tăng trưởng sáng tạo

2 giờ trướcBài gốc

Ba nhà kinh tế được trao giải Nobel Kinh tế 2025. Ảnh: Nobel Prize.

16h45 ngày 13/10 (giờ Việt Nam), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố Giải Nobel Kinh tế 2025 (tên đầy đủ là Giải thưởng Khoa học Kinh tế của Ngân hàng Trung ương Thụy Điển tưởng niệm Alfred Nobel) được trao cho ba nhà kinh tế học Joel Mokyr, Philippe Aghion và Peter Howitt, nhằm tôn vinh những đóng góp đột phá trong việc lý giải cách đổi mới công nghệ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Cụ thể, một nửa giải thưởng được trao cho Joel Mokyr, giáo sư sử học kinh tế, vì đã chỉ ra những điều kiện nền tảng giúp duy trì tăng trưởng thông qua tiến bộ công nghệ. Nửa còn lại được trao chung cho Philippe Aghion và Peter Howitt, hai nhà kinh tế nổi tiếng với lý thuyết “tăng trưởng bền vững thông qua sự phá hủy mang tính sáng tạo”.

Theo Ủy ban Nobel, Giáo sư Joel Mokyr tiếp cận câu hỏi lớn về nguồn gốc tăng trưởng bền vững thông qua nghiên cứu lịch sử. Ông sử dụng tư liệu cổ, dữ liệu kinh tế và xã hội học để chỉ ra cách tiến bộ kỹ thuật, đặc biệt trong các cuộc cách mạng công nghiệp, đã tạo nên bước ngoặt giúp con người chuyển từ trạng thái trì trệ sang phát triển liên tục.

Trong khi đó, Philippe Aghion và Peter Howitt lại đặt nền móng lý thuyết cho quá trình đổi mới hiện đại. Trong bài nghiên cứu năm 1992, hai ông đã xây dựng mô hình toán học về “phá hủy sáng tạo” - hiện tượng khi các công nghệ và sản phẩm mới ra đời, chúng sẽ thay thế cái cũ, buộc doanh nghiệp phải đổi mới nếu không muốn bị loại khỏi cuộc chơi. Chính quá trình đào thải sáng tạo ấy là nguồn năng lượng giúp kinh tế toàn cầu tiến về phía trước.

Giới chuyên gia nhận định, việc ba học giả này cùng được vinh danh năm nay thể hiện sự ghi nhận sâu sắc đối với vai trò của đổi mới - sáng tạo trong duy trì thịnh vượng dài hạn, đồng thời gửi gắm thông điệp rằng chỉ khi liên tục sáng tạo, nền kinh tế mới có thể vượt qua giới hạn của chính mình.

Giải Nobel Kinh tế là giải thưởng duy nhất trong hệ thống 6 giải Nobel không được đề cập trong di chúc của nhà khoa học Alfred Nobel. Giải được Ngân hàng Trung ương Thụy Điển (Sveriges Riksbank) sáng lập năm 1968 nhằm tôn vinh di sản của ông.

Từ lần trao đầu tiên năm 1969 đến nay, Nobel Kinh tế đã được trao 56 lần cho tổng cộng 96 nhà kinh tế. Năm 2024, giải thưởng danh giá này vinh danh 3 học giả người Mỹ là Daron Acemoglu, Simon Johnson và James A. Robinson vì “những đóng góp nổi bật trong nghiên cứu về sự hình thành của thể chế và tác động của chúng đối với thịnh vượng kinh tế”.

Phương Linh

Nguồn Znews : https://znews.vn/ba-hoc-gia-doat-nobel-kinh-te-2025-nho-ly-thuyet-tang-truong-sang-tao-post1593370.html