Nộp hồ sơ trực tuyến vẫn còn nhiều hạn chế
Theo Cục Chuyển đổi số - Cơ yếu, sau 1 tháng thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, toàn bộ 34 tỉnh, thành phố trên cả nước đều đã "phủ xanh", thực hiện đầy đủ theo tiến độ các nhiệm vụ được giao trong “Kế hoạch 02 ngày 19/6/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (gọi tắt là Ban chỉ đạo Trung ương).
Theo bản đồ nhiệt giám sát thực hiện Nghị quyết 57, đến 16h00 ngày 31/7, cả 34 tỉnh, thành phố đã đạt trạng thái "Xanh", hoàn thành đủ các nhiệm vụ theo tiến độ trong giai đoạn 2 của Kế hoạch 02.
Báo cáo tổng hợp đến 16h ngày 31/7 của cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương cho thấy, có 8 tỉnh, thành phố là Sơn La, Lạng Sơn, Phú Thọ, Lào Cai, Cà Mau, Hà Nội, Huế và Hưng Yên đã phủ “Xanh” 100% số xã, phường, tức là hoàn thành đầy đủ các nhiệm vụ theo tiến độ trong giai đoạn 2 của Kế hoạch 02; 13 địa phương phủ “Xanh” trên 70% số xã, phường và 19 địa phương đạt tỷ lệ phủ “Xanh” trên 50%.
Mức độ hoàn thiện các điều kiện vận hành Trung tâm Phục vụ hành chính công tại xã/phường cũng ngày càng được cải thiện: có 1.981 xã, phường (tương đương 59,7%) đã đáp ứng được đầy đủ các điều kiện cơ bản; một số tiêu chí đạt trên 90% như triển khai họp trực tuyến từ Trung ương đến cấp xã, trang bị thiết bị số hóa, máy tính cho cán bộ, chữ ký số, chứng thư số công vụ…
Tổng quan thực thi các nhóm nhiệm vụ tính đến 16h ngày 31/7/2025.
Báo cáo của cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương cũng chỉ ra những vấn đề tồn đọng cần được tập trung tháo gỡ. Đó là, còn 2 tỉnh Cao Bằng, Lai Châu có tỷ lệ xã, phường phủ “Xanh” dưới 10%. Điều này cho thấy tiến độ triển khai tại cấp xã, phường ở các địa phương này còn chậm, cần có sự đôn đốc, hỗ trợ quyết liệt.
Hiệu quả vận hành Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã còn chưa thực chất. Dù số lượng xã, phường có trang bị phần mềm và thiết bị khá cao, song mới chỉ có 1.981/3.321 xã, phường đáp ứng đầy đủ các điều kiện cơ bản để vận hành hiệu quả. Một số địa phương còn thiếu chữ ký số mật; nhiều tỉnh chưa hoàn tất việc trang bị chứng thư số công vụ.
Bên cạnh đó, việc nộp hồ sơ trực tuyến vẫn còn nhiều hạn chế. Cụ thể, trong tháng 7, Hà Nội có tỷ lệ nộp hồ sơ trực tuyến chỉ đạt 32,73% - thấp nhất trong cả nước, dù có cơ sở hạ tầng tốt; mặc dù đã cải thiện trong ngày 31/7 (đạt 60,32%), nhưng số hồ sơ được trả kết quả chỉ đạt 5,3%. TP.HCM cũng có số lượng hồ sơ nộp trong ngày thấp hơn nhiều so với trung bình tháng 6.
Những hạn chế nêu trên, theo Cục Chuyển đổi số - Cơ yếu, là bắt nguồn từ một loạt bất cập: phần mềm dịch vụ công không ổn định; hệ thống một cửa điện tử thường xuyên lỗi; phần mềm hộ tịch chưa liên thông với cơ sở dữ liệu quốc gia; thiếu hướng dẫn, nhân sự hỗ trợ, thiết bị đầu cuối; quy trình xử lý chưa được chuẩn hóa.
Để kết quả “Xanh” không chỉ là màu sắc trên bản đồ giám sát
Theo nhận xét của Cục Chuyển đổi số - Cơ yếu, Kế hoạch 02 đã tạo cú hích mạnh mẽ cho chuyển đổi số trong hệ thống chính trị. Tuy nhiên, để kết quả “Xanh” không chỉ là màu sắc trên bản đồ giám sát mà thực sự phản ánh chất lượng phục vụ người dân, cần tiếp tục quyết liệt tháo gỡ điểm nghẽn, đồng bộ hạ tầng, chuẩn hóa quy trình và nâng cao năng lực đội ngũ ở cơ sở. Chuyển đổi số chỉ thực sự thành công khi người dân cảm nhận được sự thuận tiện, công khai, minh bạch và tin tưởng vào chính quyền số.
Từ thực tế còn tồn tại bất cập, cơ quan thường trực Ban chỉ đạo Trung ương chỉ rõ, thời gian tới, cần chuyển mạnh từ mục tiêu “đạt tiến độ” sang “đạt hiệu quả thực chất”, với trọng tâm là lấy người dân làm trung tâm phục vụ. Ba trụ cột cần được ưu tiên trong giai đoạn tiếp theo là: chuẩn hóa quy trình, chuẩn hóa dữ liệu và hiện đại hóa công nghệ, nhằm kiến tạo một nền hành chính phục vụ hiện đại, minh bạch và hiệu quả.
Các bộ, ngành, địa phương được đề nghị tiếp tục rà soát, cập nhật tình hình lên hệ thống giám sát và có biện pháp tháo gỡ vướng mắc một cách quyết liệt, đồng bộ. Trong đó, các điều kiện then chốt để vận hành hiệu quả các Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã như: chữ ký số, chứng thư số, nhân lực, phần mềm dịch vụ công, dữ liệu số hóa cần được quan tâm đặc biệt.
Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo Trung ương cũng kiến nghị cần xây dựng cơ chế giám sát độc lập đầu ra đối với từng nhiệm vụ cụ thể; khẩn trương hoàn thành các nhiệm vụ về hạ tầng số và dữ liệu trọng yếu; các địa phương cần rà soát kỹ lưỡng tình hình bố trí trụ sở, thiết bị, nhân sự tại Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã theo đúng Nghị định 118/2025/NĐ-CP và cập nhật kết quả lên hệ thống giám sát...
Cùng với đó, trong thời gian từ nay đến cuối năm 2025, các nhiệm vụ thường xuyên trong Kế hoạch 02 cần được triển khai quyết liệt, liên tục gồm: Kết nối, liên thông dữ liệu; cắt giảm giấy tờ thủ tục đã có dữ liệu; tổ chức chương trình hỗ trợ người dân số hóa và sử dụng dịch vụ công trực tuyến; nâng cấp phần mềm, cơ sở hạ tầng; đảm bảo an toàn an ninh mạng; đào tạo kỹ năng số cho cán bộ, công chức, viên chức... Trong đó, việc cập nhật, tích hợp dữ liệu vào các cơ sở dữ liệu quốc gia, khai thác dữ liệu thay thế hồ sơ giấy, tăng cường dịch vụ công toàn trình là những trụ cột để triển khai chính quyền số hiệu quả.