Bài cuối: Nhiều ý kiến đồng tình phải xử lý nghiêm khắc

6 giờ trướcBài gốc

Trong đó, nội dung bổ sung Tội tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy được đa số các đại biểu nhất trí với mong muốn có những biện pháp có tính nghiêm khắc hơn để xử lý những đối tượng sử dụng ma túy, góp phần đảm bảo ANTT, ngăn ngừa nhưng vụ án đau lòng có thể xảy ra…

Cách ly người nghiện ma túy - phòng ngừa hiệu quả sự gia tăng của các loại tội phạm

Là người thường xuyên phát biểu trên diễn đàn Quốc hội, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho biết, cách đây 10 năm chúng ta đã bỏ tội danh này không xử hình sự, nhưng trong quá trình từ đó tới nay, qua tiếp xúc cử tri, bà con rất phàn nàn về chuyện này. Có những đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy gây nguy hiểm đặc biệt nghiêm trọng cho xã hội, trong đó có gia đình. Người này được xem là con bệnh cho nên chúng ta bỏ tiền ra để trị bệnh ở trong các cơ sở cai nghiện, nhưng sau khi ra trại cai nghiện tổng kết lại cũng không sửa chữa được bao nhiêu. “Tôi đề nghị để phòng ngừa, răn đe đối tượng, tôi thống nhất theo dự thảo của Bộ Công an, đó là phải xử phạt hình phạt tù đối với những đối tượng này theo đề xuất” – đại biểu nêu quan điểm.

Đại biểu Phạm Văn Hòa.

Trăn trở với tội phạm về ma túy gia tăng, đặc biệt là việc các đối tượng sử dụng ma túy gây án xảy ra rất nhiều, đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) bày tỏ nhất trí đưa nội dung Tội sử dụng trái phép chất ma túy vào Bộ luật Hình sự vì phù hợp với các chỉ đạo của Bộ Chính trị và nguyện vọng của nhân dân. Là một bác sĩ, ông hiểu rõ những tác hại của ma túy đối với thần kinh của con người. Chính vì vậy, lập luận của ông về việc phải coi người sử dụng ma túy là tội phạm cũng rất sắc sảo, có cơ sở khoa học.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí chia sẻ rằng: “đã có những tranh luận người nghiện ma túy là bệnh nhân hay tội phạm nhưng tôi thấy cần phân định rõ sử dụng trái phép ma túy là tội phạm. Sử dụng ma túy nhiều lần đến nghiện thì càng rõ là tội phạm. Mặt khác, họ cũng có thể là bệnh nhân do tác dụng của chính ma túy hoặc bị các bệnh xã hội do sử dụng ma túy. Với nhận thức như vậy, quy định như trong Bộ luật Hình sự sửa đổi là cần thiết” – đại biểu nhấn mạnh.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) cho biết, hiện nay, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ngày càng diễn biến phức tạp, đáng báo động là số người sử dụng ma túy có chiều hướng gia tăng và độ tuổi ngày càng trẻ hóa với xu hướng lạm dụng các loại ma túy tổng hợp gây ảo giác, mất kiểm soát hành vi, điều này dẫn tới những hành vi phạm tội nghiêm trọng hơn như giết người, cướp tài sản, gây rối trật tự công cộng, trong khi đó việc xử lý hành chính dường như không phát huy được nhiều hiệu quả răn đe và phòng ngừa. Sau khi bị xử lý hành chính, áp dụng các biện pháp cai nghiện, tỷ lệ tái nghiện vẫn rất cao.

“Điều này đặt ra yêu cầu cần có những biện pháp có tính nghiêm khắc hơn để xử lý những đối tượng sử dụng ma túy, góp phần răn đe và tăng hiệu quả phòng ngừa. Vì vậy, theo tôi, việc bổ sung tội danh này vào Bộ luật Hình sự là cần thiết”- đại biểu nhấn mạnh .

Là Ủy viên Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội, chuyên nghiên cứu về luật, thường xuyên tham gia các đoàn khảo sát của Ủy ban, tiếp xúc cử tri, trực tiếp làm việc với các cơ quan chức năng và cử tri nên đại biểu Vũ Huy Khánh (đoàn Bình Dương) hiểu rõ quá trình thay đổi chính sách đối với tội phạm sử dụng ma túy.

Đại biểu cho biết, từ khi người sử dụng ma túy được coi là bệnh nhân, phải chữa bệnh cho đến nay, các cơ quan chức năng, những gia đình mà có người sử dụng trái phép, người nghiện chất ma túy và xã hội, thậm chí các tổ chức từ thiện nhân đạo trong nước và nước ngoài có rất nhiều cố gắng, tập trung nhiều nguồn lực cho công tác trị bệnh để làm sao cai cho những người nghiện ma túy. Tuy nhiên, từ kết quả thực tiễn và theo thống kê thì số lượng này rất hạn chế và tỷ lệ tái nghiện rất cao.

“Do vậy, nguồn cầu ma túy trong xã hội đang ở mức rất đáng báo động. Trong bối cảnh hiện nay thì việc tiếp tục xử lý hình sự hành vi sử dụng trái phép chất ma túy tôi cho là cần thiết” – đại biểu nêu và phân tích cụ thể, với cách thiết kế tại Điều 256a, một người sử dụng trái phép chất ma túy không thể bị xử lý hình sự ngay mà đều gắn với các điều kiện đang trong thời hạn quản lý hay đang trong thời hạn quản lý sau cai... “Như vậy, nếu một người sử dụng trái phép chất ma túy có nghị lực, có quyết tâm cai nghiện và thực hiện đúng quy trình theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy thì vẫn có cơ hội để thực hiện việc cai nghiện của mình, không bị xử lý bằng pháp luật hình sự” – đại biểu Vũ Huy Khánh nêu.

Mở ra tư duy, phương pháp quản lý mới trong công tác phòng, chống ma túy

Qua thực tiễn đấu tranh với các loại tội phạm, lực lượng Công an đã xác định tội phạm ma túy là “tội phạm của các loại tội phạm”, trong đó, việc sử dụng ma túy là mắt xích đầu tiên dẫn đến hàng loạt hành vi vi phạm pháp luật nguy hiểm từ trộm cắp đến giết người, cố ý gây thương tích, gây tai nạn giao thông, cướp giật, hiếp dâm…

Thấy được thực tế đó trong cuộc sống, đại biểu Quốc hội Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) chia sẻ: “Tôi nhận thấy trước khi sử dụng chất ma túy, người nghiện buộc phải mua và cất trữ trái phép chất ma túy, cũng có không ít trường hợp người sử dụng trái phép chất ma túy sau khi thấy được lợi nhuận và sự cám dỗ của ma túy mang lại đã chuyển hóa thành người mua bán chất ma túy và các loại chất cấm khác, nghĩa là họ đã có hành vi tiếp tay nuôi dưỡng thị trường ma túy, gián tiếp tiếp sức cho các đường dây buôn bán ma túy. Hành vi này cũng gián tiếp tiếp tay cho các loại tội phạm có tổ chức, tiếp tay cho cái ác. Việc xử lý hành vi sử dụng ma túy chỉ ở mức xử phạt vi phạm hành chính và áp dụng biện pháp cai nghiện tự nguyện hoặc bắt buộc, theo tôi là chưa đủ sức răn đe và đang tạo ra một khoảng trống pháp lý. Có thể đây là nguyên nhân làm tăng tỷ lệ người sử dụng chất ma túy và tạo điều kiện cho tội phạm ma túy tồn tại và phát triển mạnh mẽ”.

Đại biểu cũng cho rằng, việc không coi hành vi sử dụng trái phép chất ma túy là tội phạm dẫn đến một thực trạng đáng lo ngại. Người nghiện ma túy cùng sống chung trong cộng đồng dân cư, họ có thể là người hàng xóm, người đi cùng tuyến xe bus hay thậm chí là cha, mẹ của những đứa trẻ đang ở độ tuổi đi học. Điều này rất gây bất an và tiềm ẩn nguy cơ cao về mất ANTT tại địa phương, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ cho những người thân và trong thực tế đã xảy ra. “Thực tế cho thấy, ma túy là nguồn gốc phát sinh nhiều loại tội phạm nghiêm trọng khác. Ma túy là tội phạm gốc, tội phạm của các loại tội phạm, như cướp giật, trộm cắp, gây thương tích, giết người. Việc cách ly tạm thời người nghiện ma túy ra khỏi xã hội tuy là một biện pháp nghiêm khắc nhưng lại mang tính nhân văn với cộng đồng, không chỉ để xử lý người vi phạm mà còn để bảo vệ người dân, nhất là trẻ em, phụ nữ, người già, những đối tượng yếu thế dễ bị tổn thương. Đây chính là biện pháp mang tính nhân văn và phòng ngừa hiệu quả sự gia tăng của các loại tội phạm” – đại biểu nêu quan điểm.

Đại biểu Dương Khắc Mai cũng đánh giá rằng, tuy con số thống kê của Bộ Công an là khoảng 70% người nghiện ma túy tái nghiện nhưng khi đi làm việc với các cơ quan chức năng và các trung tâm cai nghiện thì con số tái nghiện là trên 90%. Vì vậy, theo đại biểu đề nghị cần có một biện pháp mạnh hơn, đó là hình sự hóa hành vi sử dụng trái phép chất ma túy để cắt đứt chuỗi liên kết giữa người nghiện với bọn tội phạm buôn bán ma túy, chất gây nghiện. Đồng thời, tạo điều kiện cho họ cách ly khỏi các phần tử xấu, có cơ hội phục hồi nhân cách, học nghề và tái hòa nhập một cách lành mạnh.

“Tôi mạnh mẽ ủng hộ việc coi một số hành vi sử dụng trái phép chất ma túy là tội phạm, không phải để hình sự hóa người nghiện một cách vô cảm mà là để mở ra một tư duy, phương pháp quản lý mới mạnh mẽ hơn, chủ động hơn, nhân văn hơn và hiệu quả hơn trong công tác phòng, chống ma túy” – đại biểu nêu.

Đại biểu Dương Văn Phước (đoàn Quảng Nam) cũng rất tán thành với việc bổ sung Tội sử dụng trái phép chất ma túy, vì tình hình vi phạm pháp luật, nghiện ma túy thời gian qua diễn biến rất phức tạp, số người nghiện ma túy có xu hướng gia tăng, gây ra áp lực về an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Theo thống kê của Bộ Công an, tính đến năm 2025 cả nước có 286.005 người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện được quản lý theo pháp luật. Tuy nhiên, tỷ lệ tái nghiện vẫn cao do nhiều nguyên nhân, trong đó hiệu quả chưa cao của mô hình cai nghiện bắt buộc, công tác quản lý sau cai nghiện còn lỏng lẻo, chưa có cơ chế giám sát, hỗ trợ phù hợp tại cộng đồng. Người nghiện sau cai nghiện vẫn sống trong môi trường dễ bị lôi kéo, dụ dỗ dẫn tới tái nghiện. Ma túy đã, đang len lỏi vào các môi trường học đường, đe dọa đến tương lai thế hệ trẻ. Việt Nam hiện nay đang đứng trước nguy cơ trở thành một điểm trung chuyển ma túy của khu vực. Các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia đang tìm cách lợi dụng địa hình đường biển, đường biên giới và tất cả những con đường có thể để vận chuyển ma túy vào Việt Nam. Từ đầu năm 2025 đến nay, lực lượng CSĐT tội phạm về ma túy đã phát hiện hơn 8.700 vụ, bắt giữ hơn 16.300 đối tượng phạm tội về ma túy; vật chứng thu giữ hơn 113kg heroin; 614kg cần sa; hơn 2,2 tấn và hơn 1,3 triệu viên ma túy tổng hợp; 3,7 tỷ đồng.

Phương Thủy

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/phap-luat/bai-cuoi-nhieu-y-kien-dong-tinh-phai-xu-ly-nghiem-khac-i772542/