Bài học từ Ninh Bình về vận hành chính quyền hai cấp trong phòng chống thiên tai

5 giờ trướcBài gốc

Ngày 12-8, tại tỉnh Ninh Bình, Báo Nông nghiệp và Môi trường, Quỹ Cộng đồng Phòng tránh thiên tai và Sở NN-MT tỉnh Ninh Bình tổ chức Diễn đàn “Phòng chống thiên tai và cảnh báo sớm trong vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp”.

Ông Nguyễn Xuân Tùng, đại diện Cục Quản lý Đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ NN&MT), cho biết bình quân 10 năm trở lại đây, mỗi năm có 240 người chết và mất tích vì thiên tai, thiệt hại kinh tế gần 30 ngàn tỉ đồng. Từ đầu năm 2025 đến nay, mưa lớn cực đoan, trái mùa cũng gây nhiều thiệt hại cho tính mạng người dân và kinh tế.

Từ 1-7, hệ thống chính quyền địa phương chuyển từ ba cấp sang hai cấp. Điều này đặt cấp xã vào vị trí tuyến đầu, chịu trách nhiệm toàn diện trong công tác phòng chống thiên tai: từ tuyên truyền, lập kế hoạch ứng phó, dự trữ vật tư, tổ chức sơ tán, cứu hộ cứu nạn, hộ đê, khắc phục hậu quả, đến quản lý Quỹ Phòng chống thiên tai và xử lý vi phạm...

Ông Bùi Xuân Diệu, Phó Giám đốc Sở NN&MT tỉnh Ninh Bình chia sẻ tại diễn đàn.

Chia sẻ thực tế từ Ninh Bình, ông Bùi Xuân Diệu, Phó giám đốc Sở NN&MT tỉnh Ninh Bình, cho biết để thực hiện tốt công tác phòng chống thiên tai trong vận hành chính quyền hai cấp, Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành phương án bảo vệ 9 trọng điểm cấp tỉnh; phương án hộ đê toàn tuyến và ứng phó với trường hợp lũ lớn vượt tần suất thiết kế trên địa bàn tỉnh.

Sở cũng tham mưu UBND tỉnh hướng dẫn các địa phương thành lập Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự, thành lập đội xung kích; xây dựng phương án bảo vệ 66 trọng điểm cấp xã, phường. Đến nay, toàn bộ 129/129 xã, phường đã thành lập Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự và đội xung kích cấp xã với tổng số 27.627 người.

“Do có sự chuẩn bị tốt công tác phòng chống thiên tai trong vận hành chính quyền hai cấp và hệ thống công cụ hỗ trợ cảnh báo sớm nên việc chỉ đạo triển khai ứng phó với bão số 3 trên địa bàn tỉnh được vận hành một cách đồng bộ từ tỉnh đến xã, đảm bảo nhanh gọn, kịp thời và giảm thiệt hại do bão số 3 gây ra, không có thiệt hại về người”- ông Diệu thông tin.

Ông Đinh Thành Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Gia Phong (tỉnh Ninh Bình), cũng cho biết: Từ khi thực hiện bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, chính quyền cấp xã đã chủ động hơn trong triển khai các biện pháp phòng, chống thiên tai theo hướng dẫn của cấp trên, không trông chờ, ỷ lại. Điều này nâng cao tinh thần tự giác, chủ động học hỏi của cán bộ, công chức.

“Với bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, cấp xã nắm bắt tình hình nhanh, chắc và kịp thời đưa ra các phương án phòng chống. Khi được phân quyền lớn hơn, chúng tôi có thể chủ động xây dựng kế hoạch hiệu quả hơn. Việc phân cấp rõ ràng, tinh gọn bộ máy giúp tránh chồng chéo, trùng lặp nhiệm vụ, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả phòng chống thiên tai. Nếu vẫn tồn tại nhiều cơ quan chỉ đạo, cấp xã sẽ phải chịu áp lực lớn, kể cả việc liên tục nghe và xử lý chỉ đạo qua điện thoại cũng rất vất vả” - ông Nam chia sẻ.

Tạm dừng cầu phao Ninh Cường (vượt sông Ninh Cơ, Ninh Bình) để đảm bảo an toàn cho người và các phương tiện khi bão số 3-2025 ảnh hưởng. Ảnh: Trọng Khuê

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn tại Ninh Bình cũng cho thấy một số khó khăn cần khắc phục trong vận hành chính quyền hai cấp. Đó là việc phân công nhiệm vụ giữa các cơ quan sau sáp nhập còn lúng túng; cán bộ cấp xã thiếu kinh nghiệm; chưa có quy chế phối hợp giữa các Ban Chỉ huy Quân sự các xã khi xảy ra sự cố liên xã, liên khu vực.

Bên cạnh đó, một số địa phương chưa chuẩn bị đầy đủ vật tư, phương tiện, nhu yếu phẩm theo phương châm “4 tại chỗ”, phương án còn chung chung; báo cáo nhanh ở một số địa phương chưa kịp thời…

Dự kiến thời gian tới, Ninh Bình sẽ kiện toàn Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự các cấp, đồng thời kiện toàn bộ máy Quỹ phòng chống thiên tai và Quỹ phòng thủ dân sự cấp tỉnh; xây dựng kế hoạch, phương án ứng phó sát thực tế; tổ chức tập huấn, diễn tập; tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến để nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành phòng, chống thiên tai…

Số trận lũ quét, sạt lở đất đang tăng nhanh ở Việt Nam

Thông tin tại diễn đàn, TS. Nguyễn Xuân Hiển, Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết từ năm 2020 trở lại đây, số trận lũ quét, sạt lở đất ở Việt Nam có xu hướng tăng.

Nguyên nhân chủ yếu là do mưa lớn, nghẽn dòng... gây ra. Đơn cử, trận mưa tại Đoàn Kinh tế - Quốc phòng (Quảng Trị) vào ngày 18-10-2020, lượng mưa trong 72h lên tới 520mm. Trận mưa liên tiếp 24 ngày trước khi xảy ra sạt lở tại đèo Bảo Lộc ngày 30-7-2023. Vụ sạt lở gây thiệt hại nghiêm trọng tại làng Nủ (Lào Cai) ngày 10-9-2024 cũng là do mưa lớn 633mm/24h kết hợp nghẽn dòng do đập tạm…

Theo ông Hiền, đặc điểm lũ quét sạt lở đất tại Việt Nam chủ yếu là sạt lở nông, thường xảy ra ven tuyến giao thông, công trình dân dụng. Lũ quét (nhất là do nghẽn dòng) kết hợp sạt lở có sức tàn phá rất lớn. Ngưỡng mưa gây lũ quét, sạt lở đất rất khác nhau giữa các vùng, phụ thuộc địa chất, địa hình, chế độ mưa.

Hiện ở Việt Nam, hệ thống thông tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất đang sử dụng hệ thống thông tin thời gian thực, cập nhật 1 giờ/lần trên website: http://luquetsatlo.nchmf.gov.vn. Nguồn dữ liệu của hệ thống này tích hợp 10 ra đa, hơn 3.500 trạm quan trắc tự động, tích hợp các vị trí trí xung yếu, trọng điểm nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất.

AN HIỀN

Nguồn PLO : https://plo.vn/bai-hoc-tu-ninh-binh-ve-van-hanh-chinh-quyen-hai-cap-trong-phong-chong-thien-tai-post865168.html