Chính quyền hai cấp cần điều chỉnh công tác phòng, chống thiên tai ra sao?

một giờ trướcBài gốc

Trung bình mỗi năm có khoảng 240 người chết và mất tích do thiên tai

Ngày 19/6/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN$MT) đã ban hành Thông tư số 18/2025/TT-BNNMT quy định chi tiết về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực đê điều và phòng, chống thiên tai. Đây là văn bản pháp lý quan trọng nhằm cụ thể hóa cơ chế vận hành chính quyền hai cấp, bảo đảm tính chủ động, kịp thời của tuyến cơ sở.

Tại Diễn đàn “Phòng, chống thiên tai và Cảnh báo sớm trong vận hành chính quyền hai cấp” ông Nguyễn Xuân Tùng, Cục Quản lý Đê điều và Phòng, chống thiên tai, Bộ NN&MT chia sẻ về tình hình và công tác ứng phó thiên tai trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền hai cấp.

Ông Nguyễn Xuân Tùng, Cục Quản lý Đê điều và Phòng, chống thiên tai cho rằng vận hành chính quyền hai cấp, công tác PCTT được điều chỉnh để nâng cao tính chủ động và hiệu quả.

Theo ông Tùng, 10 năm qua, thiên tai ở Việt Nam ngày càng diễn biến phức tạp, nhiều trận bão, lũ lịch sử gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản và hạ tầng. Trung bình mỗi năm có khoảng 240 người chết và mất tích, thiệt hại kinh tế gần 30.000 tỷ đồng.

Đặc biệt, bão Yagi năm 2024 gây tổn thất kỷ lục: 345 người chết, mất tích, thiệt hại kinh tế trên 84.500 tỷ đồng , mạnh nhất trong 30 năm qua. 83/84 trạm đo mưa ghi nhận lượng mưa cao gấp 4-6 lần trung bình nhiều năm (có nơi trên 700mm); 39 trạm mực nước vượt báo động 3, 10 trạm trên 7 tuyến sông vượt lịch sử, trong đó Yên Bái cao hơn kỷ lục 1,31m. Lũ quét, sạt lở đất khiến 265 người chết, mất tích.

Từ cuối 2024 đến nay, miền núi Bắc Bộ và miền Trung liên tiếp hứng chịu mưa lũ trái mùa, nhiều nơi phá kỷ lục về lượng mưa và mực lũ, gây sạt lở nghiêm trọng, hàng trăm người thương vong, thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng.

Trong bối cảnh vận hành chính quyền hai cấp, công tác phòng, chống thiên tai (PCTT) được điều chỉnh để nâng cao tính chủ động và hiệu quả. UBND cấp xã được trao thêm quyền xây dựng, tu bổ công trình phòng chống thiên tai; tiếp nhận, phân bổ cứu trợ; thẩm định hỗ trợ phục hồi sản xuất; tổ chức sơ tán, bố trí chỗ ở tạm cho dân; quản lý quỹ phòng, chống thiên tai. Chính quyền địa phương, đặc biệt là cấp xã, chính là mắt xích quan trọng kết nối giữa hệ thống chỉ đạo từ cấp tỉnh, các cơ quan chuyên môn và cộng đồng dân cư. Khi được trao quyền và có đủ nguồn lực, cấp xã có thể xử lý nhanh tình huống, tham gia ứng phó ngay từ giờ đầu và hạn chế tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra.

Cơ cấu chỉ đạo cũng thay đổi khi Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn được hợp nhất thành Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự các cấp, do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban; ở cấp xã, nhiệm vụ tham mưu được giao cho Phòng Kinh tế hoặc Phòng Kinh tế–Hạ tầng đô thị, qua đó nâng cao năng lực điều hành và ứng phó.

Ông Tùng nhấn mạnh, những điều chỉnh này là cần thiết để đối phó với thiên tai ngày càng cực đoan, bất thường, đồng thời phát huy sức mạnh “tại chỗ” trong mô hình chính quyền hai cấp.

Phối hợp chặt chẽ giữa cấp tỉnh - cấp xã - cộng đồng là yếu tố then chốt

Ông Cao Đức Phát, nguyên Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Chủ tịch Quỹ Cộng đồng Phòng tránh thiên tai, nhận định những tháng tới sẽ là cao điểm thiên tai và việc chuyển sang mô hình chính quyền hai cấp từ 1/7/2025 đòi hỏi sớm làm rõ đầu mối, thẩm quyền, kế hoạch ứng phó và lực lượng chủ chốt ở từng cấp, đặc biệt là cấp xã, để bảo đảm năng lực ứng phó.

Ông Cao Đức Phát, Chủ tịch Quỹ Cộng đồng Phòng tránh thiên tai nhận định những tháng tới sẽ là cao điểm thiên tai.

Ông Phát nhấn mạnh, cần có phương án quản lý hiệu quả phương tiện, vật tư PCTT trên diện rộng, sớm ban hành các quy định, chính sách mới, tăng cường hiệu lực và hiệu quả ứng phó.

Bà Hạ Thúy Hạnh, Phó Giám đốc Quỹ PCTT đề xuất cấp xã phải chủ động trong cả 3 giai đoạn: trước, trong và sau thiên tai. Trước thiên tai, cần lập phương án chi tiết phù hợp địa hình, tổ chức tập huấn, diễn tập cho người dân. Trong thiên tai, bố trí lực lượng trực 24/24, triển khai sơ tán và ứng phó tại chỗ. Sau thiên tai, nhanh chóng hỗ trợ, khắc phục và tái thiết.

Bà Hạ Thúy Hạnh, Phó Giám đốc Quỹ PCTT giới thiệu mô hình “cộng đồng an toàn” với công trình tránh trú bão đa năng.

Tại diễn đàn, Quỹ giới thiệu mô hình “cộng đồng an toàn” với công trình tránh trú bão đa năng, trường học, trạm y tế kiên cố, cùng các hoạt động bảo vệ môi trường và sinh kế; Cục Khí tượng Thủy văn trình bày hệ thống cảnh báo lũ quét, sạt lở thời gian thực.

Các chuyên gia thống nhất rằng sự phối hợp chặt chẽ giữa cấp tỉnh, cấp xã cộng đồng là “chìa khóa” vận hành hiệu quả hệ thống cảnh báo sớm và phòng chống thiên tai, giảm thiểu tối đa thiệt hại.

Vân Hồng - CTV Trần Hồng/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/xa-hoi/chinh-quyen-hai-cap-can-dieu-chinh-cong-tac-phong-chong-thien-tai-ra-sao-post1221997.vov