Băn khoăn việc đấu giá khoáng sản bị đẩy lên rất cao nhưng vẫn bị trục lợi

3 giờ trướcBài gốc

Chiều 14/10, tiếp tục phiên họp thứ 50, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản

Kiểm soát chặt chẽ hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến đất hiếm

Trình bày tờ trình, quyền Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nhấn mạnh 5 nhóm chính sách lớn cũng như việc rà soát, xác định các vướng mắc, bất cập trong quy định của Luật Địa chất và khoáng sản nhằm xử lý triệt để vấn đề vướng mắc, khó khăn trong quản lý hoạt động khoáng sản…

Quyền Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng trình bày tờ trình dự án luật.

Dự thảo sửa đổi, bổ sung quy định trong cấp phép hoạt động khoáng sản nhóm III, nhóm IV để cung cấp vật liệu xây dựng cho dự án đầu tư công; dự án đầu tư thực hiện theo phương thức đối tác công tư (PPP); các công trình, dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia; công trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội thuộc thẩm quyền chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư của chính quyền địa phương; công trình xây dựng khẩn cấp, nhiệm vụ cấp bách; dự án, công trình phòng, chống thiên tai…Bên cạnh đó là, sửa đổi, bổ sung một số nội dung liên quan đến tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản để bảo đảm nguyên liệu, vật liệu cho các công trình, dự án cụ thể.

Ngoài ra, cho phép cơ quan quản lý nhà nước cấp giấy phép thăm dò xuống sâu, mở rộng đối với tổ chức, cá nhân đang khai thác khoáng sản hợp pháp mà không phải điều chỉnh, bổ sung quy hoạch khoáng sản trước khi cấp giấy phép thăm dò; căn cứ theo kết quả thăm dò khoáng sản, cơ quan quản lý quy hoạch khoáng sản cập nhật, bổ sung vào quy hoạch khoáng sản làm cơ sở quản lý hoạt động khoáng sản. Dự thảo cũng bổ sung các quy định về quản lý đất hiếm.

Theo đó, dự thảo luật quy định, đất hiếm là tài nguyên chiến lược đặc biệt. Hoạt động điều tra, đánh giá, thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng đất hiếm phải tuân thủ chiến lược quốc gia về đất hiếm, quy hoạch, kế hoạch về đất hiếm. Hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến đất hiếm phải được kiểm soát chặt chẽ, không xuất khẩu thô khoáng sản đất hiếm; chỉ các doanh nghiệp, tổ chức được Nhà nước chỉ định hoặc cho phép mới được quyền thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng đất hiếm.

Cân nhắc quy định tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản

Báo cáo thẩm tra do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi trình bày nêu rõ, về phạm vi sửa đổi, dự thảo luật đã cơ bản thể hiện đúng quan điểm, mục tiêu sửa đổi Luật; phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.Về quy định tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản (khoản 23 Điều 1), có ý kiến đề nghị nghiên cứu quy định theo hướng tất cả các quyền khai thác khoáng sản phải được cấp thông qua đấu giá. Việc loại trừ khu vực khoáng sản không đấu giá có thể được thay thế bằng việc bổ sung điều kiện tham gia đấu giá, ví dụ như các khu vực khoáng sản tại biên giới, ven biển, khu vực có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh thì hạn chế nhà đầu tư nước ngoài hoặc thêm thủ tục thẩm tra điều kiện về quốc phòng, an ninh…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi trình bày báo cáo thẩm tra.

Cơ quan thẩm tra lưu ý cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung đánh giá đầy đủ hơn tác động đối với một số nội dung liên quan, nhất là vấn đề về đất hiếm; đề nghị làm rõ thời gian giữ quyền ưu tiên nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy phép khai thác đất hiếm có khác biệt so với khoáng sản nhóm I hay không; có khống chế số lượng giấy phép đất hiếm cấp cho một tổ chức, cá nhân, nhất là tổ chức, cá nhân nước ngoài không?

Cần quản lý chặt đấu giá mỏ khoáng sản

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho ý kiến về tình trạng giá vật liệu xây dựng ở nhiều nơi hiện rất cao, kéo theo hiệu ứng giá của các vật liệu khác, ảnh hưởng đến các công trình; có những cuộc đấu giá mỏ khoáng sản xuyên đêm, giá cao bất thường… Do đó, cần nhấn mạnh vai trò quản lý, cũng như thiết kế các quy định ở trong luật này và một số luật liên quan để xử lý phù hợp.

“Tại sao đấu giá cao thế mà người ta vẫn lao vào? Do việc khảo sát đánh giá trữ lượng, người ta đấu giá 1 nhưng có thể khai thác lên 2, 3? Mỏ có 300 nghìn mét khối nhưng thực tế có thể cao hơn, sau đấu giá quản lý không chặt nên người ta khai thác bù? Chứ không thể giá cao bất hợp lý mà có lời được” – Phó Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề và lưu ý, công tác quản lý, xử lý, tạo điều kiện về thủ tục nhưng phải quản lý được, tránh lợi dụng gây thất thoát, lãng phí.

Các đồng chí lãnh đạo Quốc hội tại phiên họp.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cũng băn khoăn về tình trạng đấu giá mỏ khoáng sản đẩy giá lên rất cao, trong khi doanh nghiệp hoạt động phải dựa trên lợi nhuận. “Bây giờ trữ lượng là 10, đấu giá lên 20 nhưng thực tế họ ngầm thấy trữ lượng 100 nên sau này khai thác lên 30, 40 thì vẫn thắng. Từ thực tiễn thấy rằng, việc đánh giá trữ lượng là hết sức quan trọng” - Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội nêu và cũng lưu ý công tác bảo vệ môi trường, hoàn thổ sau khai thác. Bên cạnh đó, cần quan tâm hơn quyền lợi của địa phương và cộng đồng nơi có khoáng sản vì trên thực tế, có những nơi người dân nói “ngồi trên mỏ vàng” như ở Võ Nhai, Thái Nguyên nhưng vẫn nghèo.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải phát biểu tại phiên họp.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, sửa luật lần này chủ yếu tập trung vào các dự án đầu tư công, như đường cao tốc, công trình trung ương và địa phương và phạm vi rõ ràng liên quan nguyên vật liệu nhóm III, nhóm IV. Các quy định tạo sự linh hoạt như nhưng phải kiểm soát quyền lực, bảo vệ môi trường, tránh trục lợi, rõ trách nhiệm sau khi phân cấp, phân quyền.

Về khoáng sản chiến lược như đất hiếm, Phó Thủ tướng cho rằng phải quản lý bằng cơ chế đặc biệt, có chiến lược, từ khâu điều tra, thăm dò, khai thác, chế biến…cần có chế định và không phân cấp cho địa phương.

Phương Thủy

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/su-kien-binh-luan-thoi-su/ban-khoan-viec-dau-gia-khoang-san-bi-day-len-rat-cao-nhung-van-bi-truc-loi-i784609/