Bảo đảm tính khả thi, an toàn khi ứng dụng AI trong giáo dục

2 giờ trướcBài gốc

Sự thay đổi về chất

Năm học 2025-2026, Bộ GD&ĐT đề nghị các Sở GD&ĐT triển khai ứng dụng AI có trách nhiệm, có lộ trình phù hợp từng cấp học, từng địa phương, từng nhóm đối tượng với quan điểm lấy người học làm trung tâm, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là lực lượng tiên phong.

Theo TS Tôn Quang Cường, Chủ nhiệm khoa Công nghệ giáo dục, Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội), chủ trương này thể hiện tinh thần quyết liệt, có định hướng mục tiêu và giải pháp, kế hoạch lộ trình căn cơ của Bộ GD&ĐT. Trong đó, cân nhắc, tính toán để đảm bảo tính hiệu quả, khả thi, an toàn, không gây xáo trộn, giảm thiểu và hạn chế tối đa các rủi ro tiềm ẩn.

TS Tôn Quang Cường cho biết, về tổng thể, đây là một chiến lược hướng đến sự hài hòa của 3 yếu tố cơ bản: sự chấp nhận công nghệ, ứng dụng công nghệ vào giáo dục và công nghệ vì giáo dục. Cũng cần lưu ý, ứng dụng AI hoàn toàn khác về bản chất với ứng dụng các công cụ, giải pháp, thiết bị công nghệ đã biết từ trước đến nay.

“Khoảng cách số của các nhóm đối tượng, địa phương, vùng miền là thực tế không thể bỏ qua, tác động trực tiếp, đầu tiên đến sự chấp nhận và khả năng tích hợp công nghệ AI trong nhà trường.

Điều này không thể khắc phục trong ngày một ngày hai hoặc bằng mệnh lệnh hành chính; càng không thể áp dụng một khuôn mẫu hay mô hình dùng chung. Năng lực của đội ngũ tiên phong cần được rà soát, đánh giá lại để có một bức tranh sát với thực tế về năng lực số, năng lực sử dụng công nghệ và sư phạm tích hợp công nghệ”, TS Tôn Quang Cường lưu ý thêm.

Yêu cầu làm chủ công nghệ

Cũng theo TS Tôn Quang Cường, AI cho giáo dục chỉ thực sự thông minh, hiệu quả khi được đào tạo trên những bộ dữ liệu chất lượng, được chuẩn hóa cao và việc đưa AI vào giáo dục thành công khi chúng ta thực sự làm chủ công nghệ này.

Xét về góc độ công nghệ, trong giai đoạn hiện nay, sự phụ thuộc công nghệ và chủ quyền số hiện diện khá rõ ràng. Hầu hết các nền tảng AI đều là sản phẩm được phát triển dựa trên công nghệ lõi, mô hình dữ liệu nước ngoài.

Sử dụng ngay và luôn các công cụ này đồng nghĩa với việc đặt các vấn đề liên quan của nền giáo dục nước ta vào tình trạng phụ thuộc công nghệ nước ngoài.

“Điều gì sẽ xảy ra khi các nhà cung cấp giải pháp công nghệ AI này thay đổi chính sách phát triển, chiến lược đầu tư, kinh doanh, tăng giá hoặc ngừng hỗ trợ…?

Chắc chắn khi đó sẽ tạo ra một tác động lớn đến toàn bộ hệ thống giáo dục, mà trước hết là cơ sở dữ liệu, an toàn và bảo mật hệ thống”, TS Tôn Quang Cường nhận định.

Ngoài ra, TS Tôn Quang Cường cũng nhắc đến yếu tố tài chính liên quan đến huấn luyện AI - một lĩnh vực cực kỳ tốn kém, từ chi phí phần cứng, phần mềm, hạ tầng điện toán đám mây đến đào tạo nhân lực. Cùng với đó là vấn đề bảo mật và đạo đức tiềm ẩn rủi ro an ninh khi hệ thống giáo dục nắm giữ một lượng dữ liệu cá nhân khổng lồ, nhạy cảm về học sinh, giáo viên…

Hải Bình

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/bao-dam-tinh-kha-thi-an-toan-khi-ung-dung-ai-trong-giao-duc-post750519.html