Bê bối báo cáo tư vấn của Deloitte: Nghi vấn AI tạo dữ liệu giả trong các hợp đồng chính phủ triệu đô

3 giờ trướcBài gốc

Sai sót nghiêm trọng trong báo cáo y tế 1,6 triệu CAD tại Canada

Chính trường Canada vừa xôn xao trước thông tin một báo cáo y tế dài 526 trang do Deloitte thực hiện chứa nhiều lỗi sai lệch về dữ liệu tham khảo. Tài liệu này được chính quyền một bang tại Canada đặt hàng với chi phí lên tới gần 1,6 triệu CAD (khoảng 1,1 triệu USD), được thanh toán qua 8 đợt, để tư vấn các giải pháp về chăm sóc sức khỏe từ xa và chính sách nhân lực y tế thời hậu COVID-19. Tuy nhiên, các cuộc điều tra độc lập đã chỉ ra rằng đơn vị tư vấn đã viện dẫn những bài báo học thuật bịa đặt để rút ra kết luận trong các phân tích hiệu quả chi phí.

Nghiêm trọng hơn, báo cáo đã gán tên các nhà nghiên cứu uy tín vào những công trình khoa học mà họ chưa từng tham gia. Giáo sư Gail Tomblin Murphy, Giám đốc nghiên cứu điều dưỡng tại Đại học Dalhousie, khẳng định bà bị trích dẫn trong một bài báo không hề tồn tại trên thực tế. Bà cho biết bản thân chỉ từng cộng tác với một nửa số đồng tác giả được liệt kê trong trích dẫn sai lệch đó. Những sai sót mang tính hệ thống như việc dẫn nguồn từ các tạp chí chuyên ngành nhưng không tìm thấy dữ liệu gốc khiến giới chuyên môn nghi ngờ Deloitte đã phụ thuộc quá nhiều vào các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo nội dung mà thiếu đi khâu thẩm định con người.

Phản hồi về sự việc, đại diện Deloitte Canada thừa nhận đang tiến hành chỉnh sửa một số lỗi trích dẫn nhưng vẫn kiên quyết bảo vệ tính đúng đắn của các khuyến nghị đưa ra. Phía công ty khẳng định AI không được dùng để viết toàn bộ báo cáo mà chỉ được sử dụng có chọn lọc để hỗ trợ tìm kiếm trích dẫn nghiên cứu. Tuy nhiên, sự việc đã gây ảnh hưởng lớn đến uy tín của hãng khi các báo cáo dùng tiền thuế của dân buộc phải đảm bảo tính chính xác tuyệt đối để làm cơ sở cho các quyết sách công.

Tiền lệ hoàn tiền tại Australia và lỗ hổng kiểm soát của Big4

Đây không phải là sự cố cá biệt của Deloitte trong năm 2025. Trước đó tại Australia, chi nhánh của hãng này cũng vướng vào một vụ việc tương tự liên quan đến hợp đồng tư vấn trị giá khoảng 290.000 USD hỗ trợ chính phủ siết chặt gian lận phúc lợi. Một nhà nghiên cứu từ Đại học Sydney đã phát hiện bản báo cáo dài 237 trang chứa các trích dẫn "ảo", bao gồm những bài nghiên cứu không tồn tại và cả những phán quyết bịa đặt được gán cho tòa án liên bang.

Sau khi bị phát hiện, Deloitte Australia đã phải bổ sung ghi chú thừa nhận việc sử dụng hệ thống AI tạo sinh Azure OpenAI trong quá trình soạn thảo và tiến hành xóa bỏ các nội dung sai lệch. Hậu quả của sự việc là Deloitte phải hoàn trả một phần kinh phí cho chính phủ Australia. Trong khi đó, tại Canada, hiện chưa có thông tin chính thức về việc hoàn tiền hay các chế tài xử lý tài chính đối với hợp đồng 1,6 triệu CAD nói trên.

Chuỗi sự cố liên tiếp tại hai thị trường lớn đang đặt ra dấu hỏi lớn về quy trình quản trị rủi ro và kiểm soát chất lượng của các công ty tư vấn hàng đầu thế giới (Big4). Trong cuộc đua công nghệ, Deloitte từng tuyên bố đầu tư hàng tỷ USD để phát triển AI tạo sinh đến năm 2030 để gia tăng hiệu suất. Tuy nhiên, việc lạm dụng công cụ này mà thiếu đi các chốt chặn kiểm chứng của con người đang tạo ra những rủi ro pháp lý và uy tín nghiêm trọng cho cả đơn vị tư vấn lẫn khách hàng là các cơ quan chính phủ.

Theo Fortune

Khánh An

Nguồn Doanh nhân & Pháp luật : https://doanhnhan.vn/be-boi-bao-cao-tu-van-cua-deloitte-nghi-van-ai-tao-du-lieu-gia-trong-cac-hop-dong-chinh-phu-trieu-do-89253.html