Bí quyết giúp Hàn Quốc vươn lên top các nhà xuất khẩu vũ khí hàng đầu thế giới

4 giờ trướcBài gốc

Chỉ sau 70 năm, Hàn Quốc đã lột xác ngoạn mục, trở thành “kho vũ khí toàn cầu” với xe tăng K2, pháo K9, FA-50… chinh phục cả NATO (trong ảnh: Hệ thống Tên lửa đất đối không tầm xa (L-SAM) được trưng bày tại căn cứ không Seoul ở Seongnam, phía Nam Seoul, Hàn Quốc). Ảnh: Yonhap/TTXVN

Hơn bảy thập kỷ sau khi Chiến tranh Triều Tiên kết thúc bằng một hiệp định đình chiến, Hàn Quốc đã vượt qua những tàn tích của cuộc chiến khốc liệt để trở thành một trong những cường quốc xuất khẩu vũ khí hàng đầu thế giới. Theo báo Korea Herald (Hàn Quốc), với các nhà máy sản xuất xe tăng, pháo binh và máy bay chiến đấu hiện đại, ngành công nghiệp quốc phòng của Hàn Quốc đang đón đầu làn sóng nhu cầu toàn cầu, khẳng định vị thế của mình trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, hành trình đầy tham vọng này cũng đặt ra những thách thức mới về bảo vệ công nghệ và nhân tài.

Như đánh giá của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, trong giai đoạn 2020-2024, Hàn Quốc đứng thứ 10 trong số các quốc gia xuất khẩu vũ khí, chiếm 2,2% thị phần toàn cầu. Chính phủ Hàn Quốc đặt mục tiêu táo bạo hơn là lọt vào top bốn. Tham vọng này được xây dựng trên một nền tảng vững chắc đã được tôi luyện qua nhiều thập kỷ.

Biến khủng hoảng thành cơ hội

Sự trỗi dậy của ngành công nghiệp quốc phòng Hàn Quốc bắt nguồn từ những thay đổi địa chính trị lớn vào đầu những năm 1970. Khi Mỹ bắt đầu rút quân khỏi Hàn Quốc, giảm số lượng lính Mỹ đồn trú tại đây, ngay cả khi căng thẳng với Triều Tiên vẫn tiếp diễn. Việc rút quân được thực hiện dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Richard Nixon, người đã thúc đẩy các quốc gia đồng minh tăng cường khả năng tự vệ của mình. Điều này thúc đẩy chính phủ Hàn Quốc khởi động một sáng kiến toàn diện vào năm 1973 nhằm phát triển các ngành công nghiệp nặng và hóa chất, những yếu tố cốt lõi của sản xuất vũ khí.

Một động lực khác thúc đẩy ngành công nghiệp này là "Dự án trả nợ vũ khí của Nga" vào cuối những năm 1980. Thay vì trả nợ bằng tiền mặt, Moskva đã thanh toán một phần bằng các thiết bị và công nghệ quân sự. Điều này đã giúp Hàn Quốc tiếp cận được những bí quyết công nghệ quan trọng, tạo đà cho sự phát triển vượt bậc sau này.

Ban đầu, xuất khẩu vũ khí của Hàn Quốc chủ yếu tập trung vào đạn dược, tàu hải quân và một số linh kiện hàng không vũ trụ. Tuy nhiên, kể từ giữa những năm 2010, danh mục xuất khẩu đã đa dạng hóa và mở rộng đáng kể.

Nhà cung cấp vũ khí đẳng cấp thế giới

Ngày nay, Hàn Quốc được biết đến với nhiều sản phẩm quốc phòng tiên tiến. Nổi bật nhất là xe tăng K2 "Báo Đen" do Hyundai Rotem sản xuất. Đây là xe tăng chiến đấu chủ lực hiện đại nhất của Hàn Quốc, được thiết kế để phù hợp với địa hình đồi núi của Bán đảo Triều Tiên.

Xe tăng K2 đã nhận được nhiều đơn đặt hàng quốc tế, đáng chú ý nhất là từ Ba Lan. Thỏa thuận năm 2022 với nước này trị giá 3,37 tỷ USD cho 180 xe tăng K2. Việc giao hàng diễn ra chỉ trong vài tháng, nhanh hơn nhiều so với các nhà cung cấp châu Âu hoặc Mỹ. Tiếp đó, vào năm 2025, Ba Lan tiếp tục ký hợp đồng 6,5 tỷ USD cho 180 xe tăng K2PL nâng cấp, một phần sẽ được sản xuất tại Ba Lan. Những thỏa thuận này đã củng cố vị thế của Seoul như một trong những đối tác vũ khí mới quan trọng nhất của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Các vũ khí quan trọng khác trong danh mục xuất khẩu của Hàn Quốc bao gồm Hệ thống phóng tên lửa đa nòng K239 Chunmoo, pháo tự hành K9, máy bay chiến đấu FA-50 và trực thăng Surion. Mới đây, Hàn Quốc đã ký thỏa thuận trị giá 250 triệu USD để cung cấp cho một quốc gia Đông Nam Á 20 khẩu pháo tự hành K9, đánh dấu lần đầu tiên vũ khí này được triển khai tới một nước trong ASEAN.

Theo các chuyên gia, sức hấp dẫn của vũ khí Hàn Quốc nằm ở sự cân bằng giữa chi phí và năng lực, cùng khả năng cung cấp các gói toàn diện, được thiết kế riêng. Ông Yu Ji-hoon, nghiên cứu viên tại Viện Phân tích Quốc phòng Hàn Quốc, nhận định: "Các loại vũ khí do Hàn Quốc sản xuất có hiệu suất đã được chứng minh, khả năng tương thích với các hệ thống phương Tây và hiệu quả về chi phí". Quan trọng hơn, Seoul đã thể hiện thiện chí "nội địa hóa sản xuất, chuyển giao công nghệ và hỗ trợ phát triển năng lực nội địa của khách hàng".

Về phần mình, Giáo sư Choi Gi-il thuộc Đại học Sangji nhấn mạnh rằng "đây là chiến lược trọn gói quan trọng được các nhà sản xuất vũ khí Hàn Quốc thực hiện - cung cấp chuyển giao công nghệ, vũ khí tùy chỉnh và nhà máy cho người mua".

Kim ngạch xuất khẩu vũ khí của Hàn Quốc đã có sự biến động trong những năm gần đây, từ mức cao kỷ lục 17,3 tỷ USD vào năm 2022 xuống còn 9,5 tỷ USD vào năm 2024. Tuy nhiên, Cơ quan Quản lý Chương trình Mua sắm Quốc phòng (DAPA) của nước này đang thận trọng hướng tới mục tiêu 23 tỷ USD cho năm nay. Tham vọng này được củng cố bởi những thuận lợi về địa chính trị. Các đồng minh NATO gần đây đã nhất trí tăng gấp đôi mục tiêu chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP vào năm 2035, tạo ra sự gia tăng nhu cầu lớn.

Sự hợp tác mới nhất giữa Seoul và Washington trong lĩnh vực đóng tàu, theo sáng kiến "Đưa ngành đóng tàu Mỹ vĩ đại trở lại", cũng được kỳ vọng sẽ củng cố triển vọng xuất khẩu quốc phòng của Hàn Quốc. Giáo sư Choi nhận định "ngành công nghiệp quốc phòng của Hàn Quốc có thể sẽ được thúc đẩy trong năm nay nhờ mục tiêu tăng chi tiêu quốc phòng của NATO và vai trò của Seoul trong việc đóng tàu Mỹ".

Tuy nhiên, động lực mới cũng mang theo những rủi ro riêng. Ông Choi cảnh báo: "Xu hướng toàn cầu hiện nay tương tự như chính sách "hồi hương" của chính quyền Trump, nhằm đưa chuỗi sản xuất và cung ứng... trở về Mỹ". Đối với Hàn Quốc, điều này có thể đồng nghĩa với "một cuộc chiến mới để bảo vệ lợi thế khó khăn đã giành được, ngăn chặn nguy cơ mất đi công nghệ và nhân lực lành nghề khi thực hiện một số dự án nhất định".

Tóm lại, sau hơn 70 năm, Hàn Quốc đã vươn mình trở thành một trong những nhà cung cấp vũ khí hàng đầu thế giới. Khả năng sản xuất hiệu quả, công nghệ tiên tiến, và chiến lược "trọn gói" hấp dẫn đã giúp Seoul gặt hái thành công. Dù vậy, để duy trì vị thế này, Hàn Quốc sẽ phải đối mặt với thách thức trong việc bảo vệ công nghệ và nhân tài, đặc biệt trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu đầy biến động.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/quan-su/bi-quyet-giup-han-quoc-vuon-len-top-cac-nha-xuat-khau-vu-khi-hang-dau-the-gioi-20250818152158069.htm