Biến đổi mực nước biển kỳ lạ nhất Trái đất xảy ra ngoài khơi Nhật Bản

5 giờ trướcBài gốc

Những thay đổi gần đây của dòng hải lưu ấm Kuroshio đã ảnh hưởng đến hoạt động đánh bắt của ngư dân. Ảnh: GETTY

"Dòng hải lưu bề mặt đang dịch chuyển"

Mực nước biển có thể dâng cao ở một số khu vực do gió mậu dịch đẩy nước, hoặc do lực hấp dẫn kéo nước về phía những khối vật thể lớn như các tảng băng.

Bên cạnh đó, ở rìa phía tây của các lưu vực đại dương rộng lớn, những dòng hải lưu bề mặt mạnh nhất – các mạch nước ấm chảy nhanh về phía cực – cũng góp phần tạo ra sự chênh lệch và độ dốc trên bề mặt biển.

Bề mặt đại dương vốn không hoàn toàn bằng phẳng, và sự chênh lệch này vẫn đang liên tục thay đổi. Các bản đồ về những biến động gần đây cho thấy một mô hình phức tạp gồm những “đồi” và “thung lũng” nước, nổi bật là những khu vực đang thay đổi bất thường.

Ngoài khơi bờ biển Nhật Bản, mực nước biển ở một khu vực đang dâng lên gần 2,5 cm mỗi năm, trái ngược hoàn toàn với vùng lân cận, nơi mực nước biển lại sụt giảm với tốc độ nhanh hơn. Đây là dấu vết của một dòng hải lưu bề mặt đang dịch chuyển vị trí, một hiện tượng đã kéo theo nhiều hệ quả nghiêm trọng.

Dòng hải lưu Kuroshio, hay còn gọi là “Dòng hải lưu Đen”, là một trong những dòng hải lưu lớn nhất thế giới.

Những thay đổi gần đây trong quỹ đạo của dòng hải lưu này đã khiến nhiệt độ đại dương tăng lên mức kỷ lục, đồng thời làm xáo trộn ngành thủy sản Nhật Bản.

Các nhà khoa học cho biết, nước biển ấm lên còn góp phần làm gia tăng các đợt nắng nóng trên đất liền và gây ra những trận mưa cực đoan thường xuyên xảy ra.

Mặc dù dấu hiệu dường như đang suy giảm nhưng cộng đồng ngư dân nói rằng cuộc sống và hoạt động đánh bắt của họ hiện vẫn chưa thể trở lại bình thường.

Trong khi đó, các nhà khoa học cũng cảnh báo hiện tượng này có thể là dấu hiệu báo trước các biến động còn mạnh mẽ hơn trong tương lai.

Theo ông Bo Qiu, chuyên gia hàng đầu về dòng Kuroshio tại Đại học Hawaiʻi tại Mānoa, vị trí của dòng hải lưu có thể tiếp tục dao động. Rất khó để dự đoán tương lai, nhưng dựa trên dữ liệu chúng ta có được cho đến nay, tôi chỉ thấy cường độ ngày càng lớn hơn.

“Một dòng sông” giữa đại dương

Bán đảo Boso hình thành rìa phía đông của vịnh Tokyo. Trong những năm gần đây, dòng hải lưu Kuroshio di chuyển về phía bắc, mang theo dòng nước ấm chưa từng có. Ảnh: GETTY

Dòng hải lưu Kuroshio là một dòng nước sâu và ấm, vận chuyển khối lượng nước lớn gấp hơn 200 lần sông Amazon. Dòng hải lưu này chảy về phía bắc từ vùng xích đạo và thường rẽ sang hướng đông khi đi qua khu vực bán đảo Boso của Nhật Bản, gần Tokyo.

Trong những năm gần đây, dòng hải lưu Kuroshio đã xuất hiện những biến động bất thường, khi một nhánh của nó tạo ra sự phân kỳ lớn dọc theo bờ biển Nhật Bản.

Ông Shusaku Sugimoto, phó Giáo sư tại Đại học Tohoku (Sendai, Nhật Bản), người dẫn đầu một nghiên cứu, cho biết nhiệt độ nước biển ngoài khơi bờ biển Sanriku đã tăng tới 6°C và duy trì ở mức cao trong suốt hai năm, cho thấy mức độ ấm lên chưa từng được ghi nhận trước đây.

Và đó không phải là thay đổi duy nhất.

Vào tháng 8.2017, dòng hải lưu Kuroshio ở phía nam Nhật Bản đã ổn định thành một “khúc quanh lớn”, rời xa đường bờ biển và uốn lượn về phía nam, mang theo khối nước ấm.

Sự thay đổi mạnh mẽ về nhiệt độ nước biển này đã làm biến đổi sự phân bố của các loài cá ngoài khơi khu vực phía nam Nhật Bản.

Theo ông Shinichiro Kida, nhà hải dương học tại Đại học Kyushu, các “khúc quanh lớn” là hiện tượng xuất hiện khá thường xuyên của dòng hải lưu Kuroshio, với các ghi chép có từ những năm 1960.

Trong một giai đoạn uốn khúc kéo dài từ năm 1975 đến 1980, các nhà khoa học đã ghi nhận sự suy giảm nghiêm trọng của cá cơm ở Biển Enshunada thuộc phía nam đảo Honshu. Thay vào đó, cá mòi, loài ưa nước ấm hơn do dòng hải lưu mang tới, đã gia tăng mạnh.

Tác động của biến đổi khí hậu đối với sự uốn khúc lớn của dòng hải lưu vẫn chưa rõ ràng, do lịch sử lâu dài. Nhưng xét về sự thay đổi trong xu hướng mở rộng, theo các nhà nghiên cứu, ngày càng có nhiều lý do để cho rằng khí nhà kính và biến đổi khí hậu là nguyên nhân chính.

Những hiện tượng đại dương cực đoan này mang ý nghĩa gì và chúng liên quan ra sao đến biến đổi khí hậu? Một số nhà nghiên cứu dự báo đây có thể là tín hiệu sớm của những biến động lớn trong tương lai.

“Hiện tượng là cơ hội hiếm có để hiểu đại dương sẽ ra sao trong 100 năm tới”, ông Sugimoto, Đại học Tohoku ở vùng đông bắc đảo Honshu, nhận định.

Cũng theo ông Sugimoto, vùng biển Tohoku đang chứng kiến một hiện tượng đại dương chưa từng có. Và việc hiểu rõ những thay đổi này sẽ giúp thế giới dự báo những biến đổi của đại dương trên toàn cầu.

MINH DƯƠNG

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/doi-song/bien-doi-muc-nuoc-bien-ky-la-nhat-trai-dat-xay-ra-ngoai-khoi-nhat-ban-189580.html