Sáng 31/7/2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì buổi họp với các đơn vị, giao loạt nhiệm vụ cho 34 cán bộ được cử đi công tác tại địa phương và cả nhiệm vụ cho các đơn vị thuộc Bộ để tạo điều kiện tốt nhất cho việc này
Ngày 29/7/2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký ban hành Quyết định số 2172/QĐ-BCT về việc cử công chức lãnh đạo, quản lý đi công tác tại địa phương.
Việc này được Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên thông tin tại Hội nghị làm việc giữa Ban Thường vụ, Lãnh đạo Bộ với Giám đốc Sở Công Thương và Chi cục trưởng quản lý thị trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương diễn ra ngay chiều hôm sau (30/7).
Sáng 31/7, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên tiếp tục chủ trì buổi họp với các đơn vị để thống nhất nhiệm vụ, trách nhiệm, cơ chế làm việc của công chức, lãnh đạo quản lý các đơn vị thuộc Bộ Công Thương được cử đi công tác tại địa phương.
Mục đích của việc đưa cán bộ về địa phương
Từ ngày 1/7/2025, có 208/401 nhiệm vụ, quyền hạn (chiếm tỷ lệ 52%) trong 22 lĩnh vực của ngành Công Thương được phân cấp, phân quyền từ Trung ương về cho địa phương thực hiện, bao gồm 26 nhiệm vụ từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phân cấp cho địa phương cấp tỉnh và 182 nhiệm vụ từ các Bộ, ngành Trung ương và Bộ Công Thương phân cấp cho địa phương.
Ngoài ra, có 37 nhiệm vụ thuộc 8 lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Công Thương được phân định lại thẩm quyền từ cấp huyện xuống cấp xã và 7 nhiệm vụ từ cấp huyện lên cấp tỉnh.
Trong khi đó, bộ máy, nhân sự ở các địa phương từ cấp tỉnh, thành phố đến cấp xã, phường, đặc khu đều mới được bố trí, sắp xếp, thậm chí từng bước tinh giảm. Có nơi cán bộ phụ trách lĩnh vực Công Thương từ các ngành, lĩnh vực khác chuyển sang; có nơi cán bộ cấp xã còn chưa từng tiếp cận những lĩnh vực thuộc ngành Công Thương… Số lượng người giảm đi, khối lượng công việc và độ phức tạp lại tăng thêm và phải thực hiện nhiều trên môi trường số, thực sự khiến đội ngũ cán bộ địa phương không tránh được bỡ ngỡ, nhất là ở cấp xã.
Đoàn công tác Bộ Công Thương nắm bắt thực tế hoạt động tại Trung tâm phục vụ hành chính công xã Tân Vĩnh Lộc, TP. Hồ Chí Minh.
Điều cấp thiết lúc này, là biết tình hình thực tế tại địa phương ra sao? Khả năng thực hiện nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền đến đâu? Khó khăn, vướng mắc là gì? Từ đó, mới có thể xử lý vấn đề kịp thời.
Đây cũng là lí do mà Bộ Công Thương tiên phong đưa ra quyết định đưa công chức lãnh đạo, quản lý các đơn vị thuộc Bộ đi công tác tại địa phương, dù thực tế công việc tại Bộ lúc này cũng còn bộn bề, bản thân Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng có 72 nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phân quyền, phân cấp lại.
Mục đích trước mắt của việc đưa cán bộ về địa phương nhằm giải quyết mấy vấn đề sau:
Một là, nắm bắt thực tế tình hình tại Sở Công Thương địa phương, của cơ quan chức năng cấp xã, phường, đặc khu, đặc biệt là tình hình nhân sự, trong việc thực hiện các nhiệm vụ đã được phân cấp, phân quyền.
Hai là, tiếp nhận những thắc mắc, vướng mắc của địa phương.
Ba là, trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ xử lý đối với những vấn đề có thể hỗ trợ xử lý, giải đáp ngay.
Bốn là, hỗ trợ cung cấp câu trả lời cho những vấn đề còn lại mà địa phương đặt ra, bằng cách chuyển những câu hỏi đó đến địa chỉ phù hợp hoặc đề xuất các giải pháp, biện pháp giải quyết vấn đề.
Xa hơn, từ thực tiễn này, chính các cán bộ đi công tác tại địa phương sẽ là người phát hiện lỗ hổng trong các văn bản quy phạm pháp luật liên quan tới lĩnh vực hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp và điểm yếu trong tổ chức bộ máy, bố trí nhân sự làm công tác quản lý nhà nước lĩnh vực Công Thương tại cơ sở. Qua đó, phản ánh, kiến nghị, đề xuất những sửa đổi phù hợp.
Đoàn công tác của Bộ Công Thương khảo sát tình hình giải quyết thủ tục hành chính của người dân, doanh nghiệp tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Định Thành, tỉnh Cà Mau
Công việc được triển khai ra sao?
Tùy vào đặc thù địa phương, mỗi cán bộ sẽ có cách tiếp cận và triển khai công việc khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung, khi lên đường đến địa phương, việc đầu tiên các cán bộ của Bộ Công Thương làm sẽ là làm việc với Sở Công Thương để rà soát, nắm bắt tình hình hoạt động của Sở Công Thương, Chi cục Quản lý thị trường địa phương. Việc này có thể mất đến 1-2 ngày, một số nơi còn tổ chức gặp mặt với từng phòng thuộc Sở để hiểu rõ từng lĩnh vực khác nhau tại địa phương.
Sau khi đã làm việc với Sở Công Thương, các cán bộ sẽ tổ chức làm việc với một số xã, phường, đặc khu. Việc này mất nhiều ngày hơn, đặc biệt với những tỉnh thành sáp nhập từ 2-3 tỉnh cũ, địa giới hành chính được mở rộng, thời gian di chuyển cũng dài hơn.
Tại các buổi làm việc, nhiều câu hỏi được đưa ra. Không chỉ là những câu hỏi đã được chuẩn bị, tổng hợp từ trước, mà có nhiều vấn đề trong quá trình trao đổi, địa phương mới thấy cần sự hướng dẫn, giải đáp cụ thể. Cũng có những vấn đề địa phương biết vướng như thế, nhưng không biết là vấn đề đó được phân loại vào lĩnh vực nào, do đơn vị nào thuộc Bộ phụ trách giải quyết. Điều này hoàn toàn dễ hiểu, bởi Công Thương là ngành rộng với nhiều lĩnh vực trải dài, và 208 nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền không phải là con số nhỏ.
Tổ chức buổi tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ, chuyên môn hỗ trợ Cà Mau vận hành chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực Công Thương.
Các cán bộ của Bộ Công Thương được cử đi địa phương sẽ trả lời hết những vấn đề trong hiểu biết của mình, sau đó tổng hợp các câu hỏi còn lại gửi lên một nhóm chung có đủ 34 đồng chí cán bộ đi địa phương. Câu hỏi nào thuộc lĩnh vực phụ trách của Cục, Vụ nào thì Cục, Vụ đó sẽ trả lời lại bằng văn bản cụ thể, chi tiết cho địa phương, chỉ sau nửa ngày đến 1 ngày. Theo ghi nhận, có những địa phương đã đặt ra đến 52 câu hỏi cho Bộ, thể hiện mức độ quan tâm và thái độ cầu thị của cán bộ cơ sở trong lĩnh vực Công Thương.
Nhận được câu trả lời, cán bộ được biệt phái lại làm “cầu nối” chuyển ngay vào nhóm trao đổi chung với Sở Công Thương, và tham mưu cho Sở tạo một nhóm trao đổi theo ngành dọc từ cấp tỉnh đến cấp xã, phường, đặc khu để đưa hướng dẫn của Bộ đến cán bộ Công Thương tại tất cả các nơi.
Kịp thời, nhanh chóng và hiệu quả.
Thậm chí, có những vấn đề nếu địa phương vẫn chưa hiểu khi nhận văn bản trả lời, cán bộ biệt phái sẽ kết nối đến Cục, Vụ phụ trách để tổ chức một buổi “tập huấn mini” trực tuyến, hướng dẫn trực quan trên cổng dịch vụ công. Quan điểm được quán triệt như Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên từng nói, “phải tập huấn nghiệp vụ chuyên sâu với từng lĩnh vực, vấn đề mà địa phương vướng, tập huấn đến bao giờ địa phương không cần nữa thì thôi”.
Kết quả bước đầu thế nào?
Hàng tuần, 34 cán bộ đi công tác tại địa phương đều có báo cáo tình hình thực tiễn gửi về Vụ Tổ chức cán bộ tổng hợp để báo cáo lãnh đạo Bộ Công Thương. Trong các báo cáo này bao gồm cả đề xuất phương án giải quyết cho những vấn đề địa phương còn vướng.
Trên cơ sở đó, Bộ đã tổ chức các buổi tập huấn chuyên sâu cho địa phương về lĩnh vực quản lý thị trường trong nước, xuất nhập khẩu, thương mại điện tử và kinh tế số, lĩnh vực quản lý Chi nhánh của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam, lĩnh vực xúc tiến thương mại, cạnh tranh, bảo vệ người tiêu dùng… Một đường dây nóng của Bộ được thiết lập để tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị.
Bộ cũng đã phối hợp cùng một số Sở Công Thương như Hải Phòng, Lai Châu, Cà Mau… tham gia trao đổi, giải đáp những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi nhiệm vụ lĩnh vực Công Thương khi theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Hội nghị hướng dẫn triển khai các Nghị định, Thông tư về lĩnh vực Công Thương.
Ngoài ra, các sổ tay, cẩm nang hướng dẫn đã và đang được biên tập, xuất bản đến các địa phương và phổ biến trên môi trường số, thuận lợi cho việc tiếp cận.
Sáng 8/8/2025, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước và Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) phối hợp tổ chức hội nghị tập huấn quy mô lớn theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, kết nối tới hơn 600 điểm cầu tại các tỉnh, thành phố và UBND cấp xã, phường trên cả nước
Quan trọng hơn, các cán bộ đi công tác tại địa phương trở thành cầu nối, đưa tiếng nói của địa phương đến Trung ương. Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ ngày 7/8/2025, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết:
“Qua nắm bắt tình hình, Bộ Công Thương nhận thấy vướng mắc lớn nhất hiện nay nằm ở nguồn lực cán bộ rất hạn chế tại các địa phương.
Sau 01 tháng chính thức vận hành, về cơ bản mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã hoạt động thông suốt, liên tục. Tuy nhiên, đây là mô hình mới, chưa có tiền lệ nên trong giai đoạn đầu không tránh khỏi khó khăn, vướng mắc.
Đề nghị cần có sự đầu tư cả về phần cứng (máy móc thiết bị, công nghệ…) và phần mềm (bộ máy con người). Trong đó, về phần cứng có thể nâng cấp dần dần nhưng về phần mềm nên có sự đồng bộ, cán bộ địa phương cần tích cực cập nhật kiến thức, tiếp thu hướng dẫn về chuyên môn”.
Có lẽ đây cũng là điều mà mọi địa phương đang mong mỏi.
Địa phương nói gì?
Lãnh đạo các Sở Công Thương đánh giá, việc Bộ Công Thương cử cán bộ đi công tác tại địa phương là một quyết định hết sức cấp thiết trong thời điểm này, là một chủ trương sáng tạo, sát với nhu cầu thực tiễn, giúp rút ngắn khoảng cách giữa cơ quan quản lý Trung ương và địa phương. Đồng thời, giúp thông tin từ cơ sở được phản ánh trung thực, kịp thời và đầy đủ lên cấp quản lý, tránh tình trạng “nút thắt” bị bỏ sót hoặc giải quyết chậm.
Ông Nguyễn Thanh Mân - Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Ngãi thì cho hay, với sự hỗ trợ của lãnh đạo Vụ Dầu khí và Than được phân công đến công tác tại tỉnh, Sở Công Thương đã tổ chức kết nối được 3 hội nghị trực tuyến đến các xã, phường để giải đáp các khó khăn, vướng mắc, đồng thời tập huấn; riêng những xã, phường có vướng mắc được mời đến tham dự hội nghị tập huấn trực tiếp để được “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn và tháo gỡ.
Từ những vướng mắc của các xã, phường và hỗ trợ gỡ các vướng mắc của cán bộ quản lý của Bộ Công Thương, Sở Công Thương Quảng Ngãi đã tổng hợp thành Sổ tay điện tử gửi các xã, phường để chủ động tháo gỡ các vướng mắc tương tự.
Tại cuộc họp trực tuyến với các đơn vị để triển khai các nội dung hỗ trợ các địa phương triển khai mô hình chính quyền hai cấp ngày 12/8, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân đề nghị các đơn vị khẩn trương xây dựng, cập nhật cơ sở dữ liệu chung, tổng hợp các câu hỏi và hướng dẫn liên quan, chú trọng chuẩn hóa thông tin và ứng dụng chuyển đổi số để tạo ra sự đồng bộ trong việc triển khai mô hình chính quyền hai cấp, hỗ trợ các cán bộ địa phương vừa nắm vững quy định, vừa linh hoạt xử lý tình huống.
Tại buổi làm việc với Sở Công Thương tỉnh Quảng Ngãi chiều 14/8, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền đã ghi nhận, đánh giá cao sự hỗ trợ, đồng hành kịp thời, sát sao của Bộ Công Thương khi cử cán bộ quản lý của Bộ trực tiếp về địa phương ngay thời điểm đầu vận hành bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Đồng thời, bày tỏ mong muốn tiếp tục được Bộ quan tâm hỗ trợ cho tỉnh, cho Sở Công Thương, nhất là cho các địa phương xã, phường.
Lời kết
Tất nhiên, không phải địa phương nào cũng phát sinh quá nhiều vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai công việc, bởi từ khi sắp xếp lại địa giới hành chính và tổ chức mô hình chính quyền hai cấp đến nay mới chỉ chưa đầy 2 tháng. Có những nhiệm vụ có thể còn chưa được triển khai, có những thủ tục doanh nghiệp, người dân trên địa bàn còn chưa có nhu cầu tiếp cận.
Song, việc đưa cán bộ về trực tiếp hỗ trợ địa phương đang tạo ra tín hiệu tốt. Các địa phương nói chung, và cán bộ thực hiện công tác quản lý các lĩnh vực Công Thương tại địa phương nói riêng, trước mắt có thể hoàn toàn yên tâm rằng mình có sự hỗ trợ 100% từ Trung ương, từ Bộ Công Thương, từ cán bộ được cử đi biệt phái tại địa phương. Khi có vấn đề phát sinh, địa phương có “địa chỉ” để giải đáp, hướng dẫn kịp thời, giảm áp lực đáng kể khi tiếp cận vấn đề mới và đảm bảo phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn.
Đúng như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại cuộc họp Bộ Chính trị, Ban Bí thư cho ý kiến về tình hình thực hiện Nghị quyết của Trung ương, Kết luận của Bộ Chính trị về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính hồi đầu tháng 7/2025: “…các công việc theo thẩm quyền của 2 cấp (tỉnh, xã) phải được thực hiện thông suốt, không để chậm trễ, không để sót việc, mục tiêu xuyên suốt là phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn”.
Thy Thảo