Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu quan điểm thẩm tra
Trình bày tờ trình của Chính phủ tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, để đảm bảo tiến độ triển khai dự án, Chính phủ đề xuất bổ sung 2 cơ chế, chính sách đặc thù.
Theo đó, Chính phủ đề xuất tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và công tác di dời công trình điện có điện áp từ 110 kV trở lên trên dự án thành các dự án độc lập.
Việc này có ưu điểm là công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và di dời công trình điện sẽ được triển khai độc lập, song song với công tác lập báo cáo nghiên cứu khả thi.
Bên cạnh đó, nguồn vốn ngân sách Trung ương sẽ được chuyển trực tiếp cho các địa phương để thực hiện (áp dụng trong trường hợp ngân sách địa phương không cân đối được).
Nếu đề xuất trên được chấp nhận, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ được trao thẩm quyền tổ chức lập, quyết định đầu tư và thực hiện các dự án liên quan di dời công trình điện.
Chính sách thứ 2 là ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định bổ sung, điều chỉnh cơ chế, chính sách trong thời gian Quốc hội không họp để kịp thời triển khai dự án.
Việc này là do dự án có phạm vi, quy mô, tổng mức đầu tư đặc biệt lớn, thời gian thực hiện kéo dài, tính chất công nghệ lẫn kỹ thuật phức tạp, nhiều lĩnh vực mới và lần đầu tiên thực hiện tại Việt Nam, nên cần có cơ chế chính sách đặc thù khác để tổ chức thực hiện.
Nêu quan điểm thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính (UBKTTC) Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban cơ bản thống nhất với cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn về sự cần thiết phải bổ sung cơ chế, chính sách cho dự án, phù hợp với chủ trương của Đảng về huy động nguồn lực xã hội, đa dạng hóa hình thức đầu tư.
Đối với chính sách thứ nhất, UBKTTC nhận thấy đề xuất là có cơ sở. Việc tách dự án giải phóng mặt bằng thành dự án thành phần đã có tiền lệ (ví dụ Nghị quyết số 38/2017/QH14 đối với dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành). Tuy nhiên, UBKTTC đề nghị giao Chính phủ chỉ đạo các địa phương, bộ, ngành lập báo cáo nghiên cứu khả thi nhằm bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất; trong đó xác định rõ tổng mức đầu tư, diện tích đất thu hồi và tiến độ hoàn thành.
“Cần làm rõ cơ chế quản lý tài chính, hoàn trả ngân sách và bổ sung cơ chế giám sát thống nhất giữa các địa phương có dự án đi qua”, Chủ nhiệm UBKTTC Phan Văn Mãi nhấn mạnh.
Về đề xuất thứ 2, Thường trực UBKTTC nhận thấy là không cần thiết, vì Nghị quyết số 172/2024/QH15 ngày 30-11-2024 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án đã quy định trong thời gian Quốc hội không họp, Quốc hội ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.
Cùng với đó, Nghị quyết kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV đã chấp thuận bổ sung hình thức đầu tư theo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và đầu tư kinh doanh, giao Chính phủ lựa chọn hình thức đầu tư; trường hợp có cơ chế, chính sách khác vượt thẩm quyền của Chính phủ thì báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.
Cho ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tán thành quan điểm của cơ quan thẩm tra.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất các kiến nghị mà Chính phủ trình và sẽ đưa vào chương trình nghị sự kỳ họp thứ 10 của Quốc hội (đang diễn ra) để Quốc hội quyết định.
ANH PHƯƠNG