Chiều 5-12, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp, với 92,39% đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.
Các đại biểu Quốc hội tại phiên họp thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp
Luật vừa được Quốc hội thông qua quy định, thông tin lý lịch tư pháp gồm: Thông tin về án tích, cấm đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị tòa án tuyên bố phá sản. Cơ quan có thẩm quyền cấp phiếu gồm: Cục Hồ sơ nghiệp vụ Bộ Công an và Công an tỉnh, TP.
Công dân Việt Nam, người nước ngoài đã hoặc đang cư trú tại Việt Nam từ đủ 16 tuổi trở lên có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cấp phiếu lý lịch tư pháp của mình. Phiếu được cấp cho cá nhân gồm cả: Phiếu lý lịch tư pháp số 01 và phiếu số 02.
Luật mới quy định rõ, cơ quan tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 02. Phiếu lý lịch tư pháp số 02 cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng theo quy định và cấp theo yêu cầu của cá nhân để người đó biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình. Nội dung phiếu này có tình trạng án tích; thông tin về việc cấm đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã…
Cơ quan, tổ chức, cá nhân cũng không được yêu cầu cá nhân cung cấp thông tin lý lịch tư pháp hoặc phiếu lý lịch tư pháp số 01; chỉ được thực hiện trong trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc nghị định, nghị quyết của Chính phủ quy định cần sử dụng thông tin lý lịch tư pháp.
Việc này để phục vụ mục đích tuyển dụng, cấp giấy phép, chứng chỉ hành nghề với các ngành nghề, vị trí việc làm có liên quan đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, sức khỏe của cộng đồng hoặc để bảo vệ thông tin của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của cá nhân khi tham gia các giao dịch dân sự, thương mại liên quan trực tiếp đến các đối tượng yếu thế trong xã hội.
Bộ trưởng Bộ Công an trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý, giải trình dự thảo luật.
Trước khi biểu quyết, Quốc hội nghe Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo tóm tắt tiếp thu, chỉnh lý, giải trình dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp.
Về mục đích quản lý thông tin lý lịch tư pháp, Chính phủ tiếp thu và chỉnh lý dự thảo luật theo hướng: Mục đích quản lý thông tin lý lịch tư pháp, phiếu lý lịch tư pháp, nhằm giúp công dân biết về thông tin lý lịch tư pháp của mình để giải quyết thủ tục hành chính của cá nhân. Đồng thời, quy định rõ mục đích hỗ trợ công tác quản lý cán bộ, công chức, viên chức, giảm thiểu tình trạng yêu cầu phiếu lý lịch tư pháp trong công tác quản lý nhân sự.
Về phiếu lý lịch tư pháp số 01, số 02 và phiếu lý lịch tư pháp điện tử, Chính phủ tiếp thu và chỉnh lý dự thảo luật theo hướng quy định tiếp tục duy trì phiếu lý lịch tư pháp số 01 và số 02. Phiếu được cấp dưới dạng bản điện tử hoặc bản giấy có giá trị pháp lý như nhau.
Trường hợp phiếu lý lịch tư pháp bản điện tử đã được cấp, thì thông tin lý lịch tư pháp của công dân được cập nhật hiển thị trên VNeID được coi là một trường thông tin sẵn có, tương tự như họ tên, ngày tháng, năm sinh. Thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên VNeID có giá trị pháp lý như phiếu lý lịch tư pháp. Cá nhân không cần yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp khi có nhu cầu.
Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi tối đa để người dân thực hiện dịch vụ mọi lúc, mọi nơi, mang lại lợi ích thiết thực cho xã hội, người dân, doanh nghiệp và công tác quản lý nhà nước, tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc, góp phần thực hiện hiệu quả chủ trương đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, hội nhập quốc tế. Thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên VNeID được áp dụng kỹ thuật công nghệ bảo mật, phiếu điện tử được áp dụng cơ chế xác thực bảo mật, chống làm giả.
Về thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp và thời hạn cấp phiếu, Chính phủ đã tiếp thu và chỉnh lý dự thảo luật theo hướng quy định thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp bằng hình thức trực tuyến để thể chế hóa chủ trương về phát triển ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Chỉ một số trường hợp là người nước ngoài, người chưa có định danh điện tử, có thể yêu cầu cấp phiếu bằng hình thức trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính. Cá nhân có thể ủy quyền cho người khác làm thủ tục yêu cầu cấp phiếu đối với cả hai loại phiếu. Thời hạn cấp phiếu được rút ngắn là 5 ngày làm việc.
Minh Chiến - Văn Duẩn