Đây là đề nghị của Bộ Y tế tại Tọa đàm cung cấp thông tin cho báo chí về thực trạng tiêu thụ, tác hại của đồ uống có đường đối với sức khỏe cộng đồng và vai trò của thuế tiêu thụ đặc biệt trong việc kiểm soát tiêu dùng do Bộ Y tế tổ chức ngày 15/11.
Theo Bộ Y tế, trong những năm gần đây, việc tiêu thụ nước giải khát có đường tại Việt Nam đã tăng nhanh chóng.
Dẫn số liệu của Euromonitor 2023, tổng tiêu thụ nước giải khát có đường đã tăng từ 1,59 tỷ lít năm 2009 lên 6,67 tỷ lít vào năm 2023, tức là tăng 420%. Tiêu thụ bình quân đầu người cũng có sự gia tăng mạnh mẽ, từ 18 lít/người vào năm 2009 lên 66 lít/người vào năm 2023 (tăng 350%).
Bộ Y tế đề nghị áp thuế 40% với nước giải khát có đường.
Bà Đinh Thị Thu Thủy, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) chia sẻ rằng, y tế dự phòng đóng vai trò quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Đầu tư vào y tế dự phòng không chỉ giúp giải quyết các vấn đề về y tế mà còn mang lại lợi ích kinh tế - xã hội và phát triển nguồn lực trong tương lai.
Theo bà Thủy, tiêu thụ quá nhiều đồ uống có đường được xác định là một trong những nguyên nhân chính gây ra thừa cân, béo phì, và các rối loạn chuyển hóa ở cả người trưởng thành và trẻ em.
Bà Thủy cho biết, áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường là một trong những giải pháp can thiệp quan trọng, được WHO khuyến nghị nhằm giảm mức tiêu thụ và hạn chế tác hại của đồ uống có đường đối với sức khỏe cộng đồng.
Việc áp thuế sẽ tác động làm tăng giá sản phẩm, khuyến khích người tiêu dùng lựa chọn các đồ uống lành mạnh hơn. Điều này giúp giảm nguy cơ béo phì và các bệnh không lây nhiễm liên quan đến chế độ ăn uống, đặc biệt là bệnh đái tháo đường đang có xu hướng gia tăng mạnh mẽ trong thời gian gần đây.
Bộ Y tế đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính trong việc cung cấp thông tin về thực trạng sử dụng và tác hại của đồ uống có đường. Bộ Tài chính đã đưa đồ uống có đường vào diện đánh thuế trong dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).
Tuy nhiên, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt biệt đối với đồ uống có đường lần đầu tiên được đưa ra trong dự thảo Luật này, do đó, vẫn còn gặp phải nhiều ý kiến trái chiều, chủ yếu từ ngành công nghiệp đồ uống.
Bộ Tài chính đề xuất mức thuế là 10% để khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu các loại nước giải khát có lượng đường thấp, đồng thời nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về tác hại của đồ uống có đường.
Tuy nhiên, Bộ Y tế cho biết, đơn vị này đề nghị mức thuế suất 40% đối với nước giải khát có đường, hoặc 30% sau khi tăng dần lên 40% theo lộ trình.
Ngoài ra, mức thuế có thể được chia theo hàm lượng đường để tạo ra mức thuế khác nhau, tương tự như các quốc gia khác đang áp dụng.
Hoàng Tư