Đây là bước triển khai cụ thể Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị, hướng đến mục tiêu toàn dân được khám sức khỏe định kỳ và miễn viện phí cơ bản vào năm 2030.
Từ năm 2027, người thuộc hộ cận nghèo và người từ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sẽ được tăng mức hưởng bảo hiểm y tế từ 95% lên 100%.
Đề xuất này nằm trong dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đột phá trong chăm sóc sức khỏe nhân dân, do Bộ Y tế chủ trì xây dựng.
Hồ sơ đã được Bộ Tư pháp công bố thẩm định và dự kiến sẽ được Chính phủ trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 10 diễn ra vào tháng 10 tới.
Theo cơ quan soạn thảo, trước mắt việc khám sức khỏe định kỳ miễn phí sẽ áp dụng cho các đối tượng: Người cao tuổi, người khuyết tật, người thuộc hộ nghèo, cận nghèo, người có công, người sinh sống tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, xã đảo và đặc khu.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, chính sách không nhằm mục tiêu “miễn phí tuyệt đối”, mà tập trung giảm tối đa chi phí đồng chi trả của người dân, đặc biệt với các dịch vụ thiết yếu.
Đồng thời, chính sách này hướng tới việc tăng độ bao phủ bảo hiểm y tế nhằm phát hiện bệnh sớm, giảm tử vong và nâng cao công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế. “Chúng tôi hướng đến một hệ thống y tế công bằng, hiệu quả, bền vững và không ai bị bỏ lại phía sau,” Bộ trưởng nhấn mạnh.
Theo định hướng, Nhà nước và Quỹ bảo hiểm y tế sẽ chi trả các dịch vụ y tế cơ bản và thiết yếu. Người dân sẽ chỉ phải tự chi trả nếu sử dụng dịch vụ theo yêu cầu hoặc vượt ngoài phạm vi chi trả cơ bản, nhằm tránh lạm dụng, nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý và tiết kiệm ngân sách.
Ngoài ra, các dịch vụ như phòng bệnh, quản lý bệnh mạn tính, khám sàng lọc định kỳ tại tuyến y tế cơ sở cũng sẽ được ngân sách và Quỹ bảo hiểm y tế hỗ trợ.
Từ năm 2027, người thuộc hộ cận nghèo và người từ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sẽ được tăng mức hưởng bảo hiểm y tế từ 95% lên 100%.
Dự thảo cũng đề xuất thí điểm các gói BHYT bổ sung theo nhu cầu, giúp người dân có thể lựa chọn và tiếp cận dịch vụ phù hợp, đa dạng hơn.
Về chính sách nhân lực, từ năm 2026, bác sỹ, bác sỹ y học dự phòng và dược sỹ sẽ được xếp lương khởi điểm từ bậc 2. Đồng thời, phụ cấp ưu đãi nghề sẽ tăng cho nhân viên y tế tại trạm y tế xã, y tế dự phòng và các chuyên khoa đặc thù như tâm thần, pháp y, hồi sức cấp cứu. Tổng kinh phí dự kiến cho chính sách này khoảng 4.481 tỷ đồng.
Một nội dung đáng chú ý trong Nghị quyết 72 là từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm. Đồng thời, mỗi người sẽ được lập sổ sức khỏe điện tử để theo dõi sức khỏe theo vòng đời. Đây được xem là giải pháp giúp giảm gánh nặng chi phí y tế và nâng cao hiệu quả quản lý sức khỏe toàn dân.
Mục tiêu đến năm 2030 là người dân sẽ được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế, thực hiện theo lộ trình phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước, đảm bảo tính khả thi và bền vững trong chính sách an sinh y tế.
Hiện nay, người tham gia bảo hiểm y tế phải đồng chi trả 11 - 13% chi phí khám chữa bệnh, trong khi Quỹ bảo hiểm y tế chi trả khoảng 87 - 89%. Nếu chính sách miễn viện phí cơ bản được thực hiện, đây sẽ là bước tiến lớn, đặc biệt với các nhóm yếu thế trong xã hội. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, viện phí và học phí hiện chiếm 30 - 35% tổng chi tiêu của các hộ nghèo tại Việt Nam.
Theo GS-TS.Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, ngành Y tế kiên định phương châm “chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân là trên hết, trước hết”, do đó đề án sẽ được xây dựng theo lộ trình cụ thể, tính toán kỹ lưỡng theo từng cấp độ chuyên môn và quy mô triển khai.
Mục tiêu là từng bước giảm chi phí y tế mà người dân phải chi trả, tiến tới miễn viện phí toàn dân trong giai đoạn 2030 - 2035, đồng thời đảm bảo mọi người dân đều có thẻ BHYT để tiếp cận và thụ hưởng đầy đủ các dịch vụ y tế cơ bản.
Song song với chính sách miễn viện phí, ngành Y tế cũng đang đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện. Trong giai đoạn 2025 - 2030, Bộ Y tế sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu y tế tập trung, tiến tới hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia, cho phép chia sẻ và phân tích phục vụ công tác khám chữa bệnh, quản lý, nghiên cứu và hoạch định chính sách.
Đến năm 2030, mục tiêu là hình thành hệ sinh thái y tế số hoàn chỉnh, ứng dụng công nghệ trong quản lý bảo hiểm, bệnh án và mỗi công dân đều sở hữu một sổ sức khỏe điện tử.
D.Ngân