Bụi than nhiệt điện Vĩnh Tân làm ảnh hưởng cuộc sống người dân

21 giờ trướcBài gốc

Bụi đen phủ kín nhà

Đầu tháng 10-2025, chúng tôi trở lại khu vực xóm 7, thôn Vĩnh Phúc, xã Vĩnh Hảo (tỉnh Lâm Đồng), nơi có hơn 400 hộ dân sinh sống ở khu vực giáp ranh TTĐL Vĩnh Tân, với 4 nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) than đang vận hành, tổng công suất hơn 4.200MW. Dù cách tường rào nhà máy vài chục mét, nhưng những gì các hộ dân đang phải chịu đựng không chỉ là bụi, tiếng ồn, mà là cả nỗi lo kéo dài về sức khỏe và nơi ở.

Những buổi chiều gió từ biển thổi vào, lớp bụi đen mịn lại phủ lên mọi thứ trong nhà chị Trần Trâm (thôn Vĩnh Phúc, xã Vĩnh Hảo, tỉnh Lâm Đồng). “Cứ lau xong bàn ghế, chừng vài tiếng sau là lớp bụi lại bám mỏng như nhung. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị chính quyền, mong muốn được di dời đến nơi ở mới, nhưng gần 10 năm rồi chưa thấy động tĩnh”, chị Trâm nói.

Cách nhà chị Trâm vài chục mét, chị T.T.H., người đã sống hơn 20 năm tại đây, than thở: “Ban ngày nhìn ra xa, thấy khói trắng bốc lên từ mấy ống khói. Đêm nằm, nghe tiếng rít của gió hòa với tiếng ù ù từ nhà máy. Sáng dậy, xe cộ, mái nhà, cả lu nước đều có bụi đen bám dày. Nhiều hôm lau rửa mấy lần mà vẫn dính bụi”.

Hàng trăm hộ dân xóm 7, thôn Vĩnh Phúc, xã Vĩnh Hảo (tỉnh Lâm Đồng) sinh sống sát bên các NMNĐ thuộc TTĐL Vĩnh Tân

Không chỉ đồ đạc bị bám bụi, mà sức khỏe người dân nơi đây cũng bị ảnh hưởng. Theo một số người dân thôn Vĩnh Phúc, thời gian qua xảy ra tình trạng trẻ nhỏ, người già thường xuyên bị viêm phế quản.

“Nhà tôi có mấy đứa cháu nhỏ, cứ mỗi lần gió thổi mạnh, bụi bay vào nhà là cháu tôi lại ho sù sụ. Về lâu dài, nếu không có biện pháp khắc phục sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân”, ông Nguyễn Cường (ngụ xóm 7, thôn Vĩnh Phúc), chia sẻ.

Theo Sở NN-MT tỉnh Lâm Đồng, những năm qua, khu vực dân cư thôn Vĩnh Phúc thường xuyên chịu ảnh hưởng từ hoạt động của TTĐL Vĩnh Tân, nhất là vào mùa gió Đông Bắc (từ tháng 11 đến tháng 4). Thời điểm này, gió mạnh và quẩn xoáy khiến bụi, bụi than từ khu vực kho than, bãi xỉ, cảng bốc dỡ, hệ thống băng tải dễ phát tán ra môi trường xung quanh. Dù các nhà máy đã đầu tư hệ thống lọc bụi tĩnh điện, mái che, phun sương giảm bụi, nhưng tình trạng phát tán bụi vẫn xảy ra định kỳ.

Người dân phản ánh rằng thường thấy bụi màu đen bám trên đồ vật, cửa sổ, cây cối. Không chỉ bụi, mùi khét và tiếng ồn cơ giới cũng là “nỗi ám ảnh” của nhiều gia đình nơi đây.

Ông Nguyễn Thanh Sang, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hảo, cho biết: “Từ đầu tháng 7-2025 đến nay, chính quyền xã Vĩnh Hảo đã ghi nhận 3 lần người dân phản ánh về bụi và tiếng ồn, đặc biệt là khu vực gần NMNĐ Vĩnh Tân 4. Tình trạng này không theo quy luật nào, có thể xuất hiện bất chợt vào ban đêm hoặc khi gió đổi chiều. Chúng tôi đã lập biên bản, báo cáo cấp trên và yêu cầu nhà máy rà soát, khắc phục”.

Mong sớm được di dời chỗ ở

Cuối tháng 8-2025, Tổ giám sát hoạt động bảo vệ môi trường do Bộ NN-MT thành lập đã tổ chức khảo sát hoạt động bảo vệ môi trường tại các NMNĐ thuộc TTĐL Vĩnh Tân. Kết quả cho thấy các NMNĐ đã thực hiện tương đối nghiêm các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, tình trạng bụi và bụi than (màu đen) phát tán ra khu dân cư vẫn xuất hiện thường niên, gây bức xúc và bị cử tri địa phương thường xuyên phản ánh. Từ đó, Sở NN-MT tỉnh Lâm Đồng cảnh báo, nếu không giải quyết căn cơ, áp lực môi trường sẽ ngày càng lớn, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh trật tự khu vực.

Theo khảo sát của UBND xã Vĩnh Hảo, trong số 402 hộ dân với hơn 1.500 nhân khẩu sinh sống ở khu vực giáp ranh TTĐL Vĩnh Tân, có 178 hộ (chiếm hơn 44%) mong muốn được di dời, 30% hộ mong chính quyền khắc phục ô nhiễm để ổn định cuộc sống, còn lại không có ý kiến. Khu đất dự kiến tái định cư cũng được xác định tại khu vực Động Từ Bi (xã Vĩnh Hảo), cách NMNĐ Vĩnh Tân 4 khoảng 3,2km, với diện tích gần 10ha.

Tổng kinh phí giải phóng mặt bằng, xây dựng khu dân cư và khu neo đậu tàu thuyền khoảng 803 tỷ đồng, nhưng nguồn vốn này hiện chưa được bố trí. Chính quyền xã rất mong tỉnh và các bộ, ngành sớm bố trí ngân sách để giải quyết dứt điểm.

Ông Vũ Thanh Hải, Giám đốc NMNĐ Vĩnh Tân 4, cho rằng, phương án di dời dân là việc “rất khó thực hiện nếu không có cơ chế đặc thù”. Nếu sử dụng nguồn vốn từ doanh nghiệp điện lực thì phải tính vào giá điện, tác động đến thị trường. Vì vậy, Chính phủ cần xem xét, hỗ trợ ngân sách hoặc xây dựng cơ chế riêng để đảm bảo tính khả thi.

Mùa gió Tây Nam đang đến gần. Cùng với những cơn gió biển, nỗi lo về bụi đang tiếp tục trở thành nỗi ám ảnh thường trực ở Vĩnh Hảo.

Trước mắt, UBND tỉnh Lâm Đồng yêu cầu các nhà máy khẩn trương hoàn thành việc che kín kho than, ngừng bốc dỡ khi có gió lớn, đồng thời lắp đặt thêm trạm quan trắc tự động tại khu vực dân cư để giám sát độc lập. Về lâu dài, UBND tỉnh Lâm Đồng đã kiến nghị các bộ, ngành Trung ương nghiên cứu, đánh giá tổng thể và đề xuất việc điều chỉnh quy hoạch TTĐL Vĩnh Tân. Trong đó, xem xét việc giao đơn vị chủ trì xây dựng, thực hiện phương án di dời các hộ dân đến nơi an toàn.

TIẾN THẮNG

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/bui-than-nhiet-dien-vinh-tan-lam-anh-huong-cuoc-song-nguoi-dan-post818476.html