Cách mạng công nghiệp đã thay đổi trật tự thế giới ra sao

8 giờ trướcBài gốc

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo góp phần định hình lại cơ cấu lao động của nhiều ngành nghề. Ảnh minh họa: A. V.

Xét từ góc độ công nghệ, trí tuệ nhân tạo được lợi nhờ sự phát triển của máy tính. Tính khả dụng của dữ liệu ngày càng tăng cao, các chức năng của các loại máy móc cũng đang trên đà được khai thác, phát triển và cải tiến. Ngoài ra, chi phí đầu tư cho việc nghiên cứu trí tuệ nhân tạo cũng ngày càng tăng lên.

Trong tương lai, đối thoại, mệnh lệnh, kiểm soát tự động hóa giữa người và vật, giữa vật và vật… có thể sẽ được thay thế bằng kiểm soát dựa trên lập trình trí tuệ nhân tạo. Hiện tại, trí tuệ nhân tạo đã được ứng dụng trên các lĩnh vực như phiên dịch, ngôn ngữ, lý giải hình vẽ, thiết kế lập trình tự động, du hành không gian... Cùng với sự phát triển không ngừng của trí tuệ nhân tạo, ảnh hưởng của nó đối với con người sẽ ngày càng rõ rệt.

Vậy thì, thời đại trí tuệ nhân tạo có thể kéo theo những vấn đề nào?

Trong tương lai, trí tuệ nhân tạo sẽ được thực hiện tự động hóa trên phạm vi rộng hơn, ở mức độ sâu hơn, có thể sẽ gây ra tình trạng “thất nghiệp do thay đổi công nghệ”. Mấy chục năm trước, hai nhà kinh tế học nổi tiếng là John Maynard Keynes và Wassily Wassilyevich Leontief đã dự đoán được hiện tượng này. Họ bày tỏ rằng, trong tương lai, công nhân sẽ bị robot thay thế.

Kể từ lần cách mạng công nghiệp đầu tiên vào những năm 60 của thế kỷ XVIII đến nửa đầu thế kỷ XIX, người ta đã bắt đầu lo lắng trước vấn đề công nghệ “cướp trắng” công ăn việc làm của con người. Trong thời gian hai lần cải cách công nghiệp, số định mức lao động Mỹ được thuê cho ngành nông nghiệp giảm từ 70% xuống còn 27.5%, hiện nay là chưa tới 2%. Nhiều quốc gia đang phát triển cũng có trải nghiệm tương tự như vậy.

Nhìn về lịch sử, rồi lại nhìn vào hiện tại, trí tuệ nhân tạo sẽ ảnh hưởng như thế nào tới thị trường lao động trong thời đại ngày nay? Tháng 12 năm 2016, cơ quan nghiên cứu có liên quan của Mỹ đã công bố báo cáo, rằng trong vòng 10 đến 20 năm nữa, số lượng công ăn việc làm bị công nghệ trí tuệ nhân tạo thay thế sẽ tăng từ con số 9% của hiện tại lên tới 47%.

Tháng 4 năm 2016, Bộ Kinh tế, Thương mại & Công nghiệp Nhật Bản công bố báo cáo cho thấy, nếu không có biện pháp thích ứng với sự cải cách công nghệ trí tuệ nhân tạo và robot, thì đến năm 2030, số nhân công làm việc ở Nhật sẽ bị cắt giảm đi 7,36 triệu người.

Tuy nhiên, ở một mức độ nhất định, tiến bộ công nghệ từ thế kỷ XIX tới nay mặc dù từng gây ra ảnh hưởng tới vị trí công việc của con người, nhưng sự xuất hiện của công nghệ mới cũng đã tạo ra cơ hội việc làm mới cho con người. Ví dụ, vào lần cải cách công nghiệp đầu tiên, do công nghiệp hóa và thủ công nghiệp truyền thống nảy sinh mâu thuẫn kịch liệt, người làm nghề thủ công truyền thống vì không theo kịp sự thay đổi của tiến bộ công nghệ, đã trở thành người bị hại.

Nhưng cũng vào lúc đó, những người nông dân bị đẩy ra khỏi ruộng đất, mất đi kế sinh nhai vì phong trào “xây khu công nghiệp” lại có được cơ hội vào công xưởng làm việc. Hay ví dụ như, vào thời kỳ sau của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba, người làm nghề lập trình ở các nước phát triển phải đối mặt với nguy cơ thất nghiệp.

Nhưng cùng lúc đó, lượng công việc có thu nhập thấp cùng với công việc kỹ năng đòi hỏi công nghệ cao bỗng tăng mạnh. Hay như tại nước Mỹ, nơi công nghệ được phát triển và ứng dụng mạnh mẽ, số lượng nhân khẩu hiện tại so với đầu thế kỷ XX đã tăng lên hơn 200 triệu người, nhưng tỷ lệ thất nghiệp của nước họ lại thấp hơn nhiều thời kỳ trong lịch sử.

Về ảnh hưởng của robot tới thị trường lao động, chúng ta có thể phân chia trình tự để phán đoán. Trong ngành chế tạo, ảnh hưởng của tự động hóa đến nhân sự có trình độ công nghệ thấp và nhân sự có trình độ công nghệ cao là khác nhau.

Tiền lương và tình trạng làm việc của nhân sự có trình độ thấp sẽ bởi vậy mà chịu ảnh hưởng tiêu cực tương đối lớn, nhưng với nhân sự có trình độ cao thì gần như không có tác động gì.

Điều này chứng minh rằng, sự tiến bộ và sáng tạo của công nghệ không những nâng cao sức sản xuất của người lao động, tạo dựng sản phẩm và thị trường mới, mà còn mang tới cơ hội việc làm mới cho nhiều người. Điều này cũng sẽ xảy ra ở thời đại trí tuệ nhân tạo.

Phó Thủ Vĩnh/ Bách Việt Books & NXB Lao động

Nguồn Znews : https://znews.vn/cach-mang-cong-nghiep-da-thay-doi-trat-tu-the-gioi-ra-sao-post1549614.html