Tại hội nghị về triển khai Thông tư 29/2024 về quản lý dạy thêm, học thêm diễn mới đây, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho hay, từ năm 1996, tại Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII đã cảnh báo về thực trạng dạy thêm, học thêm tràn lan làm tốn nhiều thời gian và tiền bạc của học sinh, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển toàn diện của học sinh và quan hệ thầy trò. Cũng tại Nghị quyết đó đã yêu cầu, đến năm 2000 phải chấm dứt tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan.
Qua nhiều kỳ họp Quốc hội, rất nhiều đại biểu phản ánh trên nghị trường nêu lên tình trạng này. Theo ông nguyên nhân là do bộ phận lớn học sinh lâu nay vẫn quen với truyền thống 'dùi mài kinh sử'; sĩ số lớp đông nên điều kiện đảm bảo chất lượng, cơ sở vật chất còn thiếu; bệnh thành tích; phụ huynh phó mặc cho nhà trường…
Thi THPT 2023 - 1.jpeg
"Hệ lụy của việc dạy thêm học thêm là triệt tiêu tinh thần, phương pháp tự học của học sinh do lệ thuộc vào thầy cô; ảnh hưởng tới đội ngũ nhà giáo, làm xấu đi hình ảnh ngành giáo dục", ông nói và nhấn mạnh tầm quan trọng của Thông tư 29/2024 nhằm hạn chế và tiến tới mục tiêu chấm dứt dạy thêm học thêm tràn lan.
Trước việc các trung tâm, hộ kinh doanh dạy thêm mọc lên như nấm sau quy định cấm trường học dạy thêm có thu tiền, Thứ trưởng Thưởng khuyên các địa phương nên bình tĩnh. “Mục tiêu của chúng ta là không để học sinh phải ra trung tâm học thêm tràn lan. Đấy cũng là sứ mệnh của nhà trường và các thầy cô giáo”, ông nói.
Theo ông, các nhà trường cần thực hiện đồng bộ các giải pháp. “Giáo viên cũng phải tự tôn, tự trọng, không thể biết nhưng cố tình vi phạm, đi 'dạy chui'. Thầy cô nếu tự tôn, tự trọng, tới trung tâm bên ngoài, thấy cơ sở vật chất xập xệ, không đủ ánh sáng, không đảm bảo phòng cháy chữa cháy, xin các thầy cô không dạy ở đấy và khuyên học sinh đừng đến học. Tinh thần là không khuyến khích học sinh học thêm bằng mọi giải pháp”, ông Thưởng nói.
Trước đây, thầy cô nghĩ dạy thêm như hoạt động bình thường trên lớp. Nhiều phụ huynh cũng đã quen như vậy nên khi quản lý chặt lại không tránh khỏi khó khăn. Bộ GD&ĐT đã có một kênh tiếp nhận và phản ánh, trong đó tiếp nhận cả những đơn thư của phụ huynh học sinh về những hình thức dạy học biến tướng của học thêm, dạy thêm và có báo cáo, xác minh, xử lý.
Theo Thứ trưởng, chấm dứt dạy, thêm học thêm bây giờ không còn là dự lệnh nữa, mà phải trở thành mệnh lệnh của toàn ngành chúng ta. Đó là mệnh lệnh về tinh thần trách nhiệm, mệnh lệnh vì chất lượng học sinh, mệnh lệnh để giáo dục học sinh phát triển toàn diện, đưa giáo dục trở lại đúng nguyên lý của giáo dục vốn có, trả lại tuổi thơ cho các em học sinh.
Dù vậy, ông Thưởng nhìn nhận đây là việc làm với rất nhiều khó khăn, vì đã diễn ra rất nhiều. "Dạy thêm học thêm tràn lan đã chạm đến lằn ranh đỏ. Chúng ta phải quyết tâm, đồng tâm, đồng sức, đồng lòng nghiêm khắc với những vi phạm, không buông lỏng, không thỏa hiệp", ông Thưởng kiên quyết.
Cũng theo ông Thưởng, một thông tư chưa thể giải quyết tất cả vấn đề mà cần các giải pháp về chuyên môn, trong đó có việc tăng số lượng trường lớp, giảm sĩ số học sinh, giảm chênh lệch về chất lượng giữa các nhà trường; đổi mới kiểm tra đánh giá, ra đề thi phù hợp, hình thành khả năng tự học. Tuy nhiên, ông lưu ý: "Tự học không có nghĩa là bỏ mặc các em mà tự học có hướng dẫn của giáo viên. Chúng ta xây thư viện, cơ sở vật chất có thể tổ chức buổi 2 để làm gì?".
Đề cập một số băn khoăn, vướng mắc về kinh phí hỗ trợ giáo viên dạy thêm tại trường khi không thu tiền của học sinh, ông Thưởng cho rằng việc hỗ trợ kinh phí là để nâng cao chất lượng giáo dục chứ không phải hỗ trợ dạy thêm. Tuy nhiên, việc này không thể đưa vào quy định vì tùy từng địa phương sẽ cân đối ngân sách của địa phương mình.
Nhiều Sở GD&ĐT kiến nghị Bộ cần có chỉ đạo cụ thể về dạy học 2 buổi/ngày để có sự chỉ đạo thống nhất, thực hiện có hiệu quả Thông tư 29.
Bộ GD&ĐT đánh giá, một trong những tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện Thông tư 29 là việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày chưa được thực hiện nghiêm túc, đúng quy định, chưa khai thác và sử dụng hết hiệu suất về cơ sở vật chất và định biên giáo viên. Bên cạnh đó, công văn hướng dẫn dạy học 2 buổi/ngày chưa đáp ứng yêu cầu của chương trình mới, cần phải thay đổi điều chỉnh.
Trong thời gian sớm, Bộ sẽ có hướng dẫn, giải đáp rõ hơn về việc này để thống nhất trong thực hiện.
Minh Khôi