Ở Pháp, ẩm thực không chỉ là để cung cấp năng lượng mà còn là một niềm vui, một thú tiêu khiển, gắn liền với những truyền thống văn hóa sâu sắc. Tầm quan trọng của la table (bàn ăn) chỉ có thể sánh bằng niềm yêu thích mua sắm nguyên liệu và chuẩn bị chúng.
Bữa trưa Chủ nhật của nhiều gia đình Pháp thường kéo dài hàng giờ với nhiều món ăn, nơi những thực khách sành điệu cùng chia sẻ niềm vui ẩm thực. Thời gian dùng bữa là thiêng liêng, và việc đi ăn ở nhà hàng được xem trọng không kém gì một trận chung kết bóng đá của đội tuyển Pháp.
Dù bạn đang thưởng thức món bouillabaisse ở Marseille hay boeuf Bourguignon ở vùng Burgundy ngập tràn vườn nho, vẫn có một quy tắc chung về ẩm thực và nghi thức trên khắp cả nước. Dưới đây là cẩm nang những điều bạn cần biết.
Bữa sáng ở Pháp
Bữa ăn đầu tiên trong ngày ở Pháp thường nhẹ, kèm cà phê, để đủ no tới bữa trưa vốn là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày. Trên thực tế, petit déjeuner có nghĩa đen là "bữa trưa nhỏ".
Bữa sáng điển hình ở nhà bao gồm một miếng tartine (bánh mì nướng) phết bơ, ăn kèm với cà phê, trà hoặc sô-cô-la nóng đựng trong bát. Nhiều người Pháp yêu thích bơ đến mức xem đây là một phần không thể thiếu của bữa sáng.
Croissant không phải là một phần của thói quen hàng ngày. Khi dành cuối tuần với gia đình hoặc bạn bè, người ta thường ghé qua boulangerie (tiệm bánh mì) để mua croissant bơ và pains au chocolat, nhưng những loại viennoiseries (bánh nướng ngọt) này chỉ dành cho những dịp đặc biệt hoặc cuối tuần.
Thông thường, nếu bạn gọi bữa sáng tại một quán cà phê vào buổi sáng, bạn có thể gọi một bữa sáng cơ bản (kiểu lục địa) kèm với café crème (espresso với sữa nóng), café au lait (cà phê sữa), café allongé (espresso pha loãng với nước nóng) hoặc café noisette (espresso với một chút sữa).
Hãy làm như người địa phương và gọi un café (một ly espresso) tại quầy.
Đừng lo nếu bạn thèm một bữa sáng thịnh soạn. Các thành phố như Paris và Marseille có rất nhiều quán ăn lấy cảm hứng từ Anh và brunch (bữa sáng muộn) vẫn đang là một xu hướng phổ biến.
Bữa trưa
Đặt bàn trước là điều gần như bắt buộc, nhất là ở nhà hàng nhỏ, không mở hằng ngày. Bữa trưa truyền thống diễn ra từ 12h đến 14h30; sau đó bếp đóng cửa tới tối (trừ một số nơi có service continu – phục vụ liên tục). Du khách cần lưu ý, đặc biệt ở vùng nông thôn, để tránh cảnh “không tìm đâu ra chỗ ăn”.
Một bữa trưa điển hình gồm entreé (khai vị), plat (món chính) và tráng miệng, kèm rượu vang, kết thúc bằng espresso (không sữa). Formule buổi trưa hoặc plat du jour (món trong ngày) thường có giá hợp lý. Bánh mì tươi luôn miễn phí; bơ chỉ thường thấy ở nhà hàng cao cấp.
Hãy gọi une carafe d’eau để có bình nước lọc miễn phí. Nhân viên sẽ không tự mang hóa đơn; khi muốn rời đi, bạn cần yêu cầu l’addition, s’il vous plaît (xin hóa đơn).
Tiền boa đã bao gồm trong hóa đơn, nên văn hóa boa không mạnh như ở Mỹ. Một số khách để lại vài đồng xu, hoặc 5–10% nếu dịch vụ xuất sắc. Nên mang tiền mặt vì nhiều máy quẹt thẻ không cho nhập số tiền boa. Mang đồ ăn thừa về giờ không còn bị coi là bất lịch sự.
Bữa ăn nhẹ (Goûter)
Người Pháp không ăn vặt. Món "thức ăn khẩn cấp" không phải là một điều phổ biến. Ngoại lệ duy nhất là phong tục quý giá của goûter, hoặc bữa ăn nhẹ buổi chiều, thường được phục vụ đúng vào lúc 4 giờ/4 giờ 30 chiều, trùng với giờ đón học sinh.
Bữa xế đơn giản
Trẻ em Pháp thường được thưởng thức một mẩu bánh mì baguette phết bơ và một thanh sô-cô-la vuông. Vào thời điểm này trong ngày, bạn cũng sẽ thấy hàng người xếp hàng trước các tiệm bánh để mua brioche và pain au chocolat.
Apéritif
Hơn cả một “giờ vàng”, apéritif hay apéro, là một nghi thức xã giao rất được yêu thích. Từ này bắt nguồn từ tiếng Latin “aperire”, có nghĩa là “mở ra”, và nhằm mục đích kích thích vị giác trước bữa tối.
Các loại đồ uống cổ điển như kir (rượu mùi lý chua đen và rượu vang trắng), Picon bìere (bia pha với rượu đắng vị cam) và Ricard pastis (ở miền Nam nước Pháp) được phục vụ kèm với các món ăn nhẹ như ô liu, các loại hạt và xúc xích.
Buổi apéro tại nhà bạn bè đôi khi kéo dài, biến thành một apéro-dinatoire hay một bữa ăn tối thịnh soạn.
Bữa tối
Giờ mở cửa của nhà hàng cho bữa tối thường từ 7 giờ tối đến 10 giờ 30 tối, và 8 giờ tối là khung giờ ăn phổ biến nhất.
Một bữa ăn tối cổ điển của Pháp cũng tương tự như bữa trưa, mặc dù phong cách gọi món thường tùy thuộc vào loại hình nhà hàng: từ quán bouillon bình dân ở Paris (món ăn cổ điển giá cả phải chăng) đến neo-bistro địa phương (đôi khi có phục vụ các món ăn chia sẻ) hay nhà hàng được gắn sao Michelin phục vụ bữa tiệc nhiều món sang trọng.
Một lời khuyên về phô mai: Nếu nhà hàng của bạn có một đĩa hoặc xe đẩy phô mai, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức loại fromage nổi tiếng của Pháp. Đất nước này sản xuất ước tính 1.500 loại phô mai và nếm thử chúng là một trải nghiệm đáng giá.
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng: Hãy kết thúc bữa ăn của bạn bằng một ly digestif, một loại đồ uống có cồn mạnh như eau de vie để giúp tiêu hóa. Bon appétit!
Hàn Mai