Cá trích tươi phi lê thịt để làm gỏi cá. (Ảnh minh họa)
1. Các loại cá tươi thường dùng để chế biến gỏi cá sống gồm cá trích, cá mai, cá dỗi, cá chỉ vàng, cá suốt, cá đục… Cá được làm sạch, phi lê, lọc kỹ xương, sau đó tái chanh và trộn với gia vị như ớt, đường, bột ngọt, hành tây, hành lá, đậu phộng… Món này ăn kèm với rau sống, bánh tráng nướng và nước mắm pha chế từ đậu phộng, ớt, tỏi, chanh. Gỏi cá mang lại hương vị hài hòa, đậm đà và rất “bắt miệng”. Không ít thực khách từng đến Phan Thiết đều truyền miệng nhau: “Đến Phan Thiết mà chưa ăn gỏi cá là một thiếu sót”.
Tuy nhiên, mùa hè là thời điểm nhiệt độ môi trường tăng cao, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, nấm mốc phát triển và thực phẩm dễ bị ôi thiu, biến chất. Do đó, món gỏi cá sống – dù hấp dẫn, cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ngộ độc nếu nguyên liệu không tươi hoặc không được xử lý và chế biến kỹ lưỡng.
Theo thông tin từ Sở Y tế tỉnh, mặc dù trong những năm gần đây Bình Thuận chưa ghi nhận trường hợp ngộ độc thực phẩm nào liên quan đến món gỏi cá sống trên địa bàn, nhưng không thể chủ quan. Cá sống chưa được nấu chín kỹ có thể chứa nhiều loại vi khuẩn và ký sinh trùng như Vibrio parahaemolyticus, Clostridium botulinum, Salmonella, E. coli và giun sán. Những tác nhân này có thể gây viêm ruột, rối loạn tiêu hóa, thậm chí ảnh hưởng đến hệ thần kinh nếu nhiễm độc nặng.
2. Để đảm bảo an toàn khi ăn gỏi cá sống, Sở Y tế khuyến cáo người dân và du khách chọn cá tươi, xử lý đúng cách và tuân thủ nghiêm ngặt vệ sinh trong chế biến và ăn uống. Rau ăn kèm phải được ngâm rửa kỹ bằng nước sạch. Các nhà hàng, quán ăn phục vụ món gỏi cá sống phải tuân thủ đầy đủ quy định về điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm từ cơ sở, trang thiết bị, dụng cụ, quy trình chế biến và con người. Món ăn nên được phục vụ ngay sau khi chế biến xong để hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn.
Cá sống hay bất kỳ thực phẩm sống nào, chưa qua nấu kỹ đều không an toàn cho sức khỏe con người. Vì vậy, để an toàn cho sức khỏe, ngành y tế tỉnh khuyến cáo người dân không nên ăn cá sống hay các loại thực phẩm sống, chưa nấu kỹ với bất kỳ hình thức nào. Trường hợp có dấu hiệu ngộ độc thực phẩm, người dân nên nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu điều trị. Khai báo ngộ độc thực phẩm theo quy định.
Gỏi cá là món ăn gắn liền với ẩm thực và du lịch Phan Thiết – sẽ tiếp tục giữ vị thế trong lòng thực khách nếu được chế biến và sử dụng đúng cách. Mỗi người dân và cơ sở kinh doanh cần nâng cao ý thức, tuân thủ nghiêm các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, nhất là trong mùa hè, thức ăn dễ ôi thiu, nhiễm khuẩn nếu bảo quản không đúng... Việc bảo đảm an toàn cho món gỏi cá không chỉ giúp duy trì giá trị ẩm thực truyền thống, mà còn góp phần xây dựng hình ảnh du lịch Phan Thiết an toàn, văn minh và bền vững.
TRANG MINH