Cơ hội không thể bỏ lỡ
Chính phủ Việt Nam đã chủ động xác định tiềm năng to lớn của trí tuệ nhân tạo (AI) và đang xây dựng một môi trường thúc đẩy đổi mới sáng tạo thông qua các chính sách định hướng và sáng kiến chiến lược. Chính phủ cũng đã triển khai các chương trình nhằm mục tiêu biến AI thành động lực phát triển kinh tế bền vững.
Ước tính tới năm 2040, AI sẽ trở thành yếu tố cốt lõi trong quá trình tăng trưởng kinh tế của Việt Nam, đóng góp 120 – 130 tỷ USD, theo báo cáo Nền kinh tế AI của Việt Nam được công bố hồi giữa tháng 6.
Hai động lực tăng trưởng chính là tăng trưởng doanh thu từ tiêu dùng thông qua nhu cầu tiêu dùng đối với các sản phẩm và dịch vụ có ứng dụng AI và tiết kiệm chi phí do tăng năng suất thông qua tự động hóa, phân tích dự báo và cải thiện hiệu suất nhờ sử dụng công nghệ AI.
Những con số này nhấn mạnh tiềm năng chuyển đổi mạnh mẽ của AI và các cơ hội hấp dẫn mà công nghệ này mở ra cho các doanh nghiệp, nhà khởi nghiệp và các nhà hoạch định chính sách ở Việt Nam.
Trao đổi với phóng viên TheLEADER bên lề hội thảo Lãnh đạo công nghệ và đột phá trong kỷ nguyên số và AI, bà Phạm Thị Thu Hằng, Giám đốc Viện Quản lý Vietstar, cho rằng, Việt Nam sở hữu nhiều lợi thế trong phát triển và ứng dụng AI.
“Việt Nam có lực lượng dân số trẻ đông đảo với khả năng thích nghi, ứng dụng các công nghệ mới tốt. Tỷ lệ sử dụng thiết bị di động cao cùng với hạ tầng mạng rộng khắp cũng là lợi thế. Ngay cả thị trường hơn 100 triệu dân cũng mang đến tiềm năng thử nghiệm tốt hơn nhiều nước trong khu vực”, bà Hằng đánh giá.
Bà Phạm Thị Thu Hằng, Giám đốc Viện Quản lý VIETSTAR
Không chỉ vậy, theo bà Hằng, Việt Nam còn là đất nước có nền tảng toán học tốt, người Việt lại ham học hỏi, từ đó tạo bước đệm vững chắc trong ứng dụng AI nói riêng và khoa học công nghệ nói chung.
Báo cáo Chỉ số sẵn sàng AI của chính phủ do Oxford Insights công bố năm ngoái cho thấy, Việt Nam xếp thứ 5 trong khu vực ASEAN và đứng thứ 59/193 quốc gia và vùng lãnh thổ về mức độ sẵn sàng.
Với doanh nghiệp, 100% tổ chức tại Việt Nam được khảo sát cho biết đã xác định rõ ràng một chiến lược AI hoặc đang trong quá trình xây dựng một chiến lược, theo báo cáo của Cisco năm ngoái.
Trong đó, đa số tổ chức cho biết đã đạt được mức độ triển khai AI tiên tiến trong lĩnh vực an ninh mạng, theo đó là cơ sở hạ tầng và quản lý dữ liệu.
Lãnh đạo thời AI
Từ kinh nghiệm trao đổi với các lãnh đạo doanh nghiệp, bà Hằng cho biết, các doanh nghiệp đều nhận thức rõ ràng về lợi thế cạnh tranh, tầm quan trọng của chuyển đổi doanh nghiệp theo hướng đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ.
Tuy nhiên, bắt đầu từ đâu, làm như thế nào để chuyển đổi hiệu quả trong thời gian nhất định vẫn là câu hỏi khó với nhiều doanh nghiệp Việt, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
“Không ít doanh nghiệp còn hoài nghi về tác động thật sự của AI tới doanh nghiệp. Nguyên nhân một phần là bởi năng lực quản trị điều hành và tư duy tích hợp công nghệ của những người lãnh đạo còn hạn chế, dẫn tới sự hoài nghi, lo lắng và không định hình được con đường cho ứng dụng công nghệ”, bà Hằng giải thích.
AI bao gồm rất nhiều loại, như AI trong sản xuất kinh doanh, AI trong vận hành, AI trong du lịch khách sạn, AI trong tài chính. “Nhưng đâu là bộ công cụ về AI, đâu là những phần mềm về AI ứng dụng cho từng doanh nghiệp thì không phải lãnh đạo nào cũng biết. Điều này đòi hỏi các nhà điều hành doanh nghiệp không chỉ tư duy quản trị mà còn là sự hiểu biết nhất định về AI, khoa học dữ liệu”, bà Hằng phân tích thêm.
Bà nhấn mạnh, để chuyển đổi thành công, công nghệ là điều kiện cần, nhưng điều kiện đủ – và là nhân tố quyết định - chính là tư duy và năng lực lãnh đạo. Nếu như cuộc cách mạng công nghệ đầu tiên từng khiến nhiều tổ chức loay hoay giữa đổi mới và đổ vỡ, thì ở thời điểm hiện tại, sự tăng tốc và chuyển đổi số đòi hỏi nhiều hơn cả khả năng thích nghi là tầm nhìn chiến lược, bản lĩnh hành động.
Chia sẻ đồng quan điểm trong trao đổi với phóng viên TheLEADER, ông Benoit Chalifoux – Chủ tịch HĐQT Centre d'apprentissage parallèle de Montreál (CAP), tác giả cuốn sách “Khai phá nội lực: Sức mạnh tiềm ẩn của nghệ thuật lãnh đạo”, cho rằng, nhà lãnh đạo và quản lý Việt Nam cần nắm bắt quy luật nền tảng của chuyển đổi số, dự đoán xu thế tương lai, và quan trọng hơn: định vị mình như những người kiến tạo giá trị trong thời đại mới.
Ông Benoit Chalifoux – Chủ tịch HĐQT Centre d'apprentissage parallèle de Montreál (CAP)
Theo vị diễn giả này, trong thế giới hiện nay, với sự bùng nổ của công nghệ, dẫn đầu không chỉ là việc sử dụng công nghệ – mà là trở thành người tạo ra nhân tài và tác động tích cực.
“Người lãnh đạo giờ đây không chỉ dừng lại ở việc quản lý nhân viên mà còn cần trở thành một người truyền cảm hứng cho đội ngũ nhân sự. Họ cần phải táo bạo trong các quyết định để tìm kiếm và chấp nhận những kiến thức mới, chấp nhận rằng đôi khi quyết định tốt sẽ không đến ngay từ lần đầu tiên”, ông giải thích.
Không chỉ vậy, những người lãnh đạo cần sự đồng cảm để tôn trọng hành trình học và chấp nhận cái mới của đội ngũ, để hiểu rằng bất cứ ai cũng có thể mắc sai lầm và tha thứ cho những sai lầm đó.
“Họ (người lãnh đạo) cũng cần sự đồng cảm để có thể kết nối với thực tế của khách hàng, với đồng nghiệp để thực sự mang lại tầm nhìn chung tốt hơn để đồng dẫn dắt tương lai”, ông Benoit nhấn mạnh.
Trong báo cáo Chỉ số Xu hướng công việc năm 2025, bà Nguyễn Quỳnh Trâm, Tổng giám đốc Microsoft Việt Nam, cho biết: “Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên nơi mọi tổ chức và doanh nghiệp – dù lớn hay nhỏ – đều có cơ hội bứt phá nhờ vào sức mạnh của công nghệ. AI đã mở ra cánh cửa tiếp cận tri thức mà trước đây chỉ dành cho các tập đoàn lớn, giúp mọi cá nhân và doanh nghiệp vươn tới thành công vượt trội mà không còn bị giới hạn bởi quy mô nhân sự hay trình độ chuyên môn”.
Tuy nhiên, bà cũng lưu ý rằng, công nghệ chỉ thực sự tạo ra giá trị khi con người sẵn sàng đón nhận và đồng hành cùng nó. Điều này đòi hỏi các nhà lãnh đạo không chỉ đầu tư vào công nghệ, mà còn cần ưu tiên phát triển tư duy số, kỹ năng số cho đội ngũ, và thúc đẩy sự cộng tác hiệu quả giữa con người và các tác nhân AI. Đây chính là yếu tố then chốt để doanh nghiệp Việt Nam tăng tốc và bứt phá trong thời đại AI, bà Trâm nhấn mạnh.
Kiều Mai