Chụp canxi mạch vành sử dụng CT liều bức xạ thấp để đo các cặn canxi trong động mạch vành, bao quanh tim và cung cấp máu giàu oxy và chất dinh dưỡng cho các tế bào cơ tim. Các cặn canxi trong các động mạch này thường đi kèm với xơ vữa động mạch, một tình trạng phổ biến làm hẹp và "cứng" động mạch và làm tăng nguy cơ đau tim.
Việc tạo ra mối liên hệ giữa thực phẩm và đồ uống có chứa canxi và các cặn canxi trong cơ thể là điều tự nhiên. Tuy nhiên, việc ăn thực phẩm giàu canxi không ảnh hưởng đến những gì xảy ra trong động mạch của bạn. Trên thực tế, nhiều nghiên cứu quan sát đã chỉ ra rằng những người bổ sung nhiều canxi vào chế độ ăn uống của mình có nhiều khả năng bị huyết áp thấp hơn và ít nguy cơ mắc bệnh tim mạch hơn.
Lý do chính xác tại sao các tinh thể canxi cứng hình thành ở một số vùng của cơ thể vẫn chưa được biết. Các nhà nghiên cứu đã nhận thấy rằng các mô bị tổn thương có thể trải qua những thay đổi khiến các tế bào có cấu trúc giống như xương. Vì xương của chúng ta tự nhiên hấp thụ canxi, nên các mô này cũng có thể hấp thụ canxi.
Khi động mạch vành (hoặc bất kỳ động mạch nào khác trong cơ thể chúng ta) phát triển các chất béo lắng đọng, thành động mạch bên cạnh các chất béo lắng đọng sẽ bị viêm và tổn thương, có thể dẫn đến hình thành các tế bào giống xương và lắng đọng canxi. Vì vậy, mức canxi được đo trong quá trình chụp tim mạch vành là đại diện cho lượng mảng bám mỡ tích tụ.
Khi canxi đã lắng đọng trong động mạch, chúng ta không thể đảo ngược nó. Tuy nhiên, có thể làm chậm quá trình này bằng cách giải quyết tích cực các yếu tố nguy cơ dẫn đến hình thành các chất béo lắng đọng trong động mạch. Điều này có nghĩa là duy trì huyết áp bình thường và giảm cholesterol LDL của bạn.
Đối với một người có điểm canxi động mạch vành cao, hầu hết các bác sĩ đều khuyên dùng statin liều cao để hạ LDL xuống dưới 70 mg/dL hoặc thậm chí dưới 55 mg/dL. Để đạt được mục tiêu đó, có thể phải dùng thêm một loại thuốc hạ cholesterol khác ngoài statin.
Một quá trình vôi hóa tương tự xảy ra ở các van động mạch chủ bị tổn thương trong nhiều thập kỷ, dẫn đến hẹp, cứng, vôi hóa van động mạch chủ, được gọi là hẹp động mạch chủ. Tuy nhiên, việc hạ thấp cholesterol LDL không giúp làm chậm quá trình hẹp trong tình trạng này.
Cách tốt nhất để nạp canxi tự nhiên chính là ăn các loại thực phẩm như: phô mai, sữa, sữa chua và các chế phẩm khác của sữa; các loại rau, đặc biệt là rau có màu xanh đậm như bông cải xanh, cải xoăn; các loại cá xương mềm, cá hồi và các loại ngũ cốc nguyên hạt, đỗ tương cũng chứa hàm lượng canxi cao. Để cơ thể hấp thụ tối đa canxi, chúng ta nên bổ sung vitamin D.
Chúng ta cũng có thể bổ sung thêm canxi dưới dạng dược phẩm hoặc thực phẩm chức năng trong các trường hợp cần thiết. Hai loại canxi chính thông dụng nhất là canxi cacbonat và canxi citrate. Canxi cacbonat là canxi vô cơ, thường khó tan, khó hấp thu. Vì vậy việc sử dụng canxi hữu cơ như citrate được khuyến khích hơn vì có nguồn gốc từ thực phẩm, dễ tiêu hóa.
BS Nguyễn Phú Lâm