Theo Wall Street Journal, hành động này xuất phát từ những khó khăn mà Meta phải đối mặt trong năm qua, bao gồm sự trì hoãn phát hành mô hình mới và cáo buộc “làm đẹp” kết quả so với thực tế.
Thay vì giao việc cho phòng nhân sự, ông Zuckerberg tự mình điều phối chiến dịch tuyển dụng “siêu cấp” với những đề nghị tài chính khủng, lên đến hàng trăm triệu USD mỗi gói, nhằm chiêu mộ các nhà nghiên cứu và kỹ sư AI hàng đầu thế giới.
CEO Meta, ông Mark Zuckerberg - Ảnh: Reuters
Vào cuối tháng 4.2025, Meta bị chỉ trích vì cách thức đánh giá nội bộ khiến những mô hình AI mới công bố có vẻ vượt trội hơn năng lực thực tế. Công ty cũng buộc phải hoãn ra mắt một sản phẩm chủ lực, đặt ra dấu hỏi về khả năng cạnh tranh của Meta trong cuộc đua “vũ trang” AI cùng Google, OpenAI và nhiều đối thủ khác. Đây chính là lý do Zuckerberg quyết định trực tiếp nhảy vào công tác nhân sự cấp cao, để “chữa cháy” và lấy lại thế chủ động.
Thay vì giao phó cho bộ phận tuyển dụng, Zuckerberg tự mở một nhóm chat WhatsApp có tên “Bữa tiệc tuyển dụng” cùng các lãnh đạo nhân sự cao cấp của Meta như Ruta Singh và Janelle Gale. Tại đây, ông chỉ đạo lựa chọn mục tiêu, xác định cách tiếp cận và cá nhân hóa thông điệp liên hệ. Zuckerberg dành cả ngày để soạn email và nhắn tin trực tiếp qua WhatsApp cho hàng trăm chuyên gia AI: từ các nhà nghiên cứu, kỹ sư hạ tầng, chuyên gia sản phẩm cho đến doanh nhân công nghệ.
Nhiều người nhận được thư của ông cho biết ban đầu họ không tin đó là thật, tưởng bị lừa, hoặc hoài nghi về tính ổn định của dự án AI tại Meta sau loạt lần tái cấu trúc. Tuy nhiên, khi xác nhận đúng người gửi, không ít nhân tài phải cân nhắc trước đề nghị “khủng”: mức lương lên đến 100 triệu USD và hàng loạt ưu đãi khác.
Zuckerberg không chỉ dùng tiền để thuyết phục. Ông đã đề xuất mua hẳn các startup tiềm năng, hoặc đầu tư lớn vào những sáng lập viên. Ví dụ, Meta chi 14 tỉ USD để nắm cổ phần tại Scale AI, đồng thời đưa ra gói lương 100 triệu USD cho CEO Alexandr Wang, biến Wang trở thành một trong những nhân sự được trả lương cao nhất lịch sử ngành công nghệ.
Tương tự, Meta đã đưa ra lời mời với John Schulman, Bill Peebles và Ilya Sutskever, ba đồng sáng lập OpenAI nhưng không thành công. Với Sutskever, Meta còn đầu tư vào startup của ông, Safe Superintelligence (SSI), và đề nghị thuê cả CEO Daniel Gross lẫn Nat Friedman (cựu CEO GitHub), thậm chí muốn mua lại quỹ mạo hiểm do họ quản lý. Meta cũng từng đàm phán để thâu tóm công ty tìm kiếm AI Perplexity.
Mặc dù Zuckerberg mở chiến dịch rầm rộ, nhiều ứng viên vẫn từ chối. Lý do không chỉ nằm ở sự bấp bênh của chiến lược AI hay rối ren về bộ máy lãnh đạo sau các đợt tái cấu trúc, mà còn vì Meta từng bị tố gian lận chỉ số nội bộ và trì hoãn ra mắt sản phẩm.
Bên cạnh đó, một số nhân tố quan trọng trong Meta, như giám đốc khoa học AI Yann LeCun, cũng hoài nghi về hướng đi “lớn nhanh” dành cho các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM). LeCun cho rằng LLM không phải là con đường duy nhất và chưa chắc sẽ đưa con người tới “siêu trí tuệ”.
Không chỉ Meta “chơi lớn”, OpenAI của Sam Altman cũng nắm trong tay lực lượng hùng hậu và khả năng giữ chân nhân tài. Altman từng công khai tuyên bố: “Cho đến nay, không ai trong số những người giỏi nhất của chúng tôi quyết định gia nhập Meta”. OpenAI còn cam kết trả lương cao hơn và tạo điều kiện phát triển, đồng thời đầu tư hàng tỉ USD vào các dự án AI khác, khiến Meta gặp khó trong cuộc đua “củ cà rốt”.
Ông Zuckerberg đặt cho nhóm AI mới, quy tụ khoảng 50 nhân sự, mục tiêu “đi tắt đón đầu” đến mức đạt được “siêu trí tuệ”, khái niệm mà nhiều chuyên gia cho là quá chung chung, thiếu lộ trình cụ thể. Một số ứng viên lo ngại rằng, giữa những cam kết hoa mỹ và đòn bẩy tài chính, họ sẽ gặp rủi ro nếu dự án chệch hướng hoặc không có đủ sự hậu thuẫn từ chính ban lãnh đạo cấp cao khác.
Tỷ phú Zuckerberg tin rằng chính sự quan tâm cá nhân, một email hay tin nhắn trực tiếp từ CEO, sẽ tạo ấn tượng vượt trội so với lời mời vô danh từ headhunter. Ông thường mời nhân tài về biệt thự Palo Alto hay khu nghỉ dưỡng Lake Tahoe để thảo luận trực tiếp, cùng tham dự bữa ăn thân mật. Ông khảo sát cả sở thích, phương thức liên lạc ưa thích của từng người để tối ưu hóa tỷ lệ hồi âm. Chính Zuckerberg từng tự tay sắp xếp vị trí ghế ngồi và bàn làm việc cho những nhân viên tương lai mà ông ngưỡng mộ.
Dù đã chi hàng chục tỉ USD qua các thương vụ đầu tư và gói lương “khủng”, hiệu quả cuối cùng vẫn chưa rõ ràng. Vài nhà khoa học và kỹ sư đã chấp nhận về Meta, nhưng những nhân tố chủ chốt nhất của ngành vẫn ở lại OpenAI, DeepMind hay Anthropic. Nội bộ Meta cũng nảy sinh căng thẳng giữa những người ủng hộ tầm nhìn “AI vượt trội” và nhóm hoài nghi, dẫn tới nhiều bất ổn trong định hướng nghiên cứu.
Trái với sự rầm rộ của đòn bẩy tài chính, thành công lâu dài của Meta trong lĩnh vực AI có lẽ phụ thuộc vào khả năng xây dựng nền tảng công nghệ vững chắc, duy trì môi trường làm việc ổn định và minh bạch, cũng như định vị rõ ràng con đường phát triển mô hình trí tuệ nhân tạo đích thực. Cuộc đua nhân sự AI vẫn rất khốc liệt, và dù Zuckerberg có thể vung tiền, thì việc giữ chân, động viên và khơi gợi đam mê sáng tạo mới là chìa khóa quyết định.
Hoàng Vũ