Bước vào không gian chợ xưa, người ta như lạc vào một miền ký ức được đánh thức bởi mọi giác quan. Có mùi thơm nồng ấm của thảo quả, hạt dổi. Có hương thảo dược thanh khiết từ quầy thuốc Đông y. Và kia, là mùi thắng cố ngựa đậm đà, mùi lẩu Tứ Xuyên mời gọi... Tất cả hòa quyện trong tiếng lanh canh của người thợ chạm bạc, tiếng lách cách của nan tre, nan nứa và cả những lời mặc cả, trò chuyện rôm rả.
Trong dòng người tấp nập ấy, có những mái đầu đã bạc tìm về. Họ không đến để mua một món hàng, mà để mua một tấm vé quay về miền tuổi trẻ. Bà Đỗ Thị Phượng, một người từng gắn bó với khu chợ này từ thời bao cấp, không giấu được niềm xúc động. "Bà rất vui. Ngày trước thời bao cấp bà làm thương nghiệp ở ngay chợ Cốc Lếu này. Hôm nay tự nhiên được hồi ức lại, nhất là nhìn thấy bộ ghế salon cũ bày ở kia thì phải tới ngồi thử luôn, cảm thấy khỏe hẳn ra".
Không gian chợ Cốc Lếu xưa được bố trí tại bãi đỗ xe tĩnh của chợ Cốc Lếu ngày nay
Một niềm vui giản dị khiến người ta như "khỏe ra". Nhưng sức hấp dẫn của phiên chợ này không chỉ dành cho những người hoài niệm. Rất đông các bạn trẻ cũng háo hức tìm đến, như chị Hà Trang, một người con của chính phường Lào Cai, với những khám phá rất riêng của mình: "Em thấy mọi thứ đều lạ. Tò mò lên đây sớm để xem người Cốc Lếu xưa ăn sáng bằng cái gì. Em cũng mua được 5 lạng ếch treo gác bếp với cả cốm, cốm này dẻo hơn cốm bán ở chợ, ăn thử rất ngon".
Nhiều món ẩm thực truyền thống được bán tại chợ
Từ một phiên chợ ven sông Hồng thủa trước, Cốc Lếu đã trở thành trái tim giao thương, là biểu tượng của sức sống vùng biên. Trong dòng chảy văn hóa ấy, có những giá trị vẫn được gìn giữ vẹn nguyên. Tại một gian hàng thuốc Đông y gia truyền 3 đời, ông Giang Đình Duyên đang miệt mài giới thiệu tới khách hàng những vị thuốc cổ truyền đặc trưng như Hà thủ ô, kỷ tử, thục địa, táo tàu, nhân sâm…"Toàn bộ những thuốc Đông y này đã có từ rất lâu đời rồi, là tinh hoa các cụ để lại nên hôm nay chúng tôi mang những sản phẩm y học cổ truyền này tới để giới thiệu cho mọi người biết về công dụng của chúng".
Chợ xưa thu hút rất đông người tới tham quan, mua sắm
Không chỉ có người con của Lào Cai tìm về, nằm ngay đầu cầu Cốc Lếu, cách cửa khẩu chỉ vài bước chân, không gian này còn có sức hấp dẫn đặc biệt với những du khách từ bên kia biên giới. Như chị Trương Song Song, một du khách đến từ Hà Khẩu, Trung Quốc đang tranh thủ lựa cho mình những món yêu thích tại chợ. "Rất náo nhiệt! Tôi thấy cũng giống như những phiên chợ ở Trung Quốc chúng tôi. Lần đầu đến đây tôi thấy mọi thứ đều rất ổn, đồ ăn bên này cũng rất ngon".
Phụ nữ người Dao đang thêu những họa tiết thủ công
Việc tái hiện không gian chợ xưa ngay tại "trái tim" phường trọng điểm bên dòng sông Hồng của tỉnh Lào Cai mang một ý nghĩa sâu sắc. Nó không chỉ là một hoạt động văn hóa đơn thuần, mà còn là một cách để kể câu chuyện về cội nguồn, về sự giao thương đã làm nên một Lào Cai sôi động hôm nay.
Bà Trần Thị Thùy Dung, Phó Chủ tịch UBND phường Lào Cai, cho biết: "Cái tích về chợ Cốc Lếu xưa chính là gắn với hình ảnh con đò, bến sông, đồng thời cũng gắn với một địa danh nơi diễn ra các hoạt động giao thương tấp nập của nhiều người từ xa xưa, từ đó góp phần xây đắp nên hình ảnh Lào Cai của ngày hôm nay".
Chụp ảnh bên con đò xưa
Từ "con đò, gốc gạo, bến sông" của ngày hôm qua đến khát vọng "kết nối tương lai" của Festival Sông Hồng hôm nay. Chợ Cốc Lếu xưa không chỉ là một sự tái hiện. Đó là một cuộc hẹn của ký ức, là cây cầu nối liền các thế hệ, là nơi để mỗi người dân Lào Cai thêm tự hào, và để du khách muôn phương hiểu hơn về hồn cốt của một phố chợ miền sơn cước nơi thượng nguồn đất Việt.
An Kiên/VOV-Tây Bắc